تأثیر قارچ‌های میکوریز آربوسکولار Glomus mosseae و G. intraradices روی بیماری‌زایی نماتد ریشه‌گرهی Meloidogyne javanica و تغییرات هیستوپاتولوژیکی در گیاه گوجه‌فرنگی آلوده به نماتد

تحقیقات نوین در گیاه پزشکی

شناسنامه علمی شماره، دوره 6، شماره 1، خرداد 1393، صفحه 99-87   

نویسندگان

فاطمه سهرابی^* ؛ علی اکبر فدایی تهرانی

چکیده

نماتد ریشه­گرهی Meloidogyne javanica (Treub, 1885) یکی از بیمارگرهای مهم در بسیاری از محصولات کشاورزی به ویژه گوجه­فرنگی می­باشد. تشکیل سلول­های غول­آسا توسط نماتد یکی از تغییرات مهم سلولی در فرآیند ایجاد بیماری در گیاه می­باشد. به منظور بررسی تأثیر قارچ­های میکوریز روی بیماریزایی و تغییرات سلولی و بافتی ریشه گوجه­فرنگی، از دو گونه قارچ میکوریز Glomus mosseae  و G. intraradices استفاده شد. پس از تکثیر قارچ‌های مذکور روی شبدر سفید و شناسایی گونه نماتد و تکثیر آن روی رقم حساس گوجه­فرنگی، آزمایشی به صورت طرح کاملاً تصادفی در شرایط گلخانه انجام شد. پس از طی 90 روز، ‌شاخص‌های رشد و نموی نماتد و تغییرات سلولی ریشه گیاهان مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل آماری نتایج حاصل، نشان‌دهنده اثر مثبت قارچ‌های میکوریز در کاهش بیماریزایی و خسارت نماتد بود. مقایسه میانگین تعداد و اندازه سلول­های غول­آسای ریشه نشان‌دهنده اختلاف معنی‌دار آماری بین گیاهان آلوده به نماتد میکوریزی و گیاهان آلوده به نماتد غیرمیکوریزی بود. به عبارت دیگر قارچ‌های مذکور تعداد و اندازه‌ سلول‌های غول‌آسا را کاهش دادند. این ‎کاهش به نوبه خود باعث کاهش رشد لاروها و تکامل آن­ها گردیده بود. بنابراین قارچ‌های مورد بررسی می‌توانند ‌به عنوان کاندیداهای مناسبی جهت استفاده درکنترل بیولوژیکی نماتد ریشه­گرهی مورد توجه قرارگیرند.
 

کلیدواژه‌ها

Meloidogyne javanica؛ Glomus mosseae؛ Glomus intraradices؛ گوجه فرنگی؛ سلول غول آسا

مراجع

Abbot, L.K. & Robson, A.D. 1991. Factors influence the occurrence of vesicular – arbuscular mycorrhiza.Agriculture, Ecosystems and Environment, 35:121 – 150.

Atillanto, R.A., Menge J.A., & Vanggundy, S.D. 1981. Interaction of Meloidogynearenaria and Glomus fasciculatum in grape, Nematology, 13: 52-57.

Auge, R. 2001. Water relations, drought and VA mycorrhizal symbiosis. Mycorrhiza, 11: 3-42

Azcon-Aguilar C., & Barea J.M. 1996. Arbuscular mycorrhizal and biological control of soil born plant pathogens on overview of the mechanisms involved. Mycorrhiza, 6: 457-464.

Barea, J.M. Azcon, R., & Azcon-Anguilar, C. 2002. Mycorrhizospher interactions to improve plant fitness and soil quality.Plant Soil, 81: 342-351.

Chen, P., & Robert P.A. 2003. Virulence in M.hapla differetiat by resistance in common bean. Nematology, 5:39-47.

Forge, T., Muehlchen A., Hachenberg C., Neilsen G., & Vrain, T. 2001. Effects of preplant inoculation of apple with arbuscular mycorrhizal fungi on population growth of the root lesion nematode, Pratylenchus penetrans. Plant Soil, 236:185-196.

Hillocks, R.J., Stockes, S., Joves, M. 1995. Reproduction of M. javanica on legume crops andsome weed species associated with their cultivation in Malavi. Nematologica, 41: 505-515.

Hol, W.H.G.,  & Cook, R. 2005. An overview of arbuscular mycorrhizal fungi- nematode interactions. Basic Applied Ecology, 6:489-503.

Hussey, R.S., & Barker, K.R. 1973. A comparison of methods of collecting inocula of Meloidogyne spp. including a new technique, Plant Disease Reporter 57:1025-1028.

Hussey, R.S., & Janssen, G.S.W. 2002. Root- knot nematodes: Meloidogyne species. In: Starr J.L.Cook R. and Brige J. Plant Resistance to Pareasitic Nematods. CAB International, PP: 69-77.

Jenkins, W.R. 1964. A rapid centrifugal technique for separating nematodes from soil.  Plant Disease Reporter, 48: 672-693.

Linderman, R.G. 2000. Effects of mycorrhizas on plant tolerance to disease. Arbuscular Mycorrhizas: Physiology and Function,pp 345-367.

Liu, R., Dai, M., Wu, X., Li M., & Liu, X. 2011. Suppression of the root-knot nematode [Meloidogyne incognita (Kofoid& White) Chitwood] on tomato by dual inoculation with arbuscular mycorrhizal fungi and plant growth-promoting rhizobacteria. Mycorrhiza, 10:379-39.

Mahaveer, P., Sharma, S., Bhargava, M.K., Verma., & Alokadholeya. 1994. Interaction between the endomycorrhizal fungus, Glomus fasciculatum. Mycorrhiza, 5: 270-279

Menge, J.A. 1984. Inoculum production. In: C.L. Powell and D.P. Bagyaraj (Eds.). Mycorrhiza. CRC Press Inc., Boca Raton, Florida, USA,  pp187-199.

Oyekanmi, E.O., Coyneb, D.L., Fagadea, O.E., & Osonubia, O. 2007. Improving root-knot nematode management on two soybeangenotypes through the application of Bradyrhizobium japonicum, Trichoderma pseudokoningii and Glomus mosseae in full factorial combinations. Crop Protection, 26: 1006–1012.

Phillips, J.M., & Hayman, D.S. 1974. Improved procedures clearing root and staining parasitic and vesicular arbuscular mycorrhizal fungi for rapid assessment of infections. Transaction of British Mycological Society, 55: 158-161.

Proite, K., Carneiro, R., Falcao, R., Gomes, A., Leal-Bertioli, S.,Guimaraes, P.,&Bertioli, D. 2008. Post-infection development and histopathology of Meloidogyne arenaria 1 on Arachis spp. Plant Pathology, 57: 974-980.

Rai, M.K. 2001. Current advances in mycorrhization in micropropagation. In vitro cell. Plant Developmental Biology, 37:158-167.

Rezaee Danesh, Y., Mohammadi Goltapeh, A., Alizadeh, A., & Varma, A. 2007. Studies on taxonomy and in vitro culturing possibility soybean and alfalfa-associated arbuscularmycorrhizas in Iran. Ph.D thesis. Plant protection Department, Faculty of agriculture. Tarbiat Modarres University, Pp 346.

Roserwarne, G.M., Barker, S.J., & Smith, S. E. 1997. Production of near-synchronous fungal colonization in tomato for developmental and molecular analyses of mycorrhiza. Printed in Great Britain, 101(8): 966-970.

Saleh, H.M., & Sikora, R.A. 1988. Effect of quintozen, benomyl and carbendazim on the interaction between the endomycorrhizal fungus Glomus Fasciculatum and the root-knot nematode Meloidogyne incognita on cotton. Nematologica,  432-442.

Schwob, A.,Ducher, C., & Coudret, S.A. 1988. Effects of climatic factors on native arbuscular mycorrhizae and Meloidogyne exigua in a Brazilian rubber tree (Heveabrasiliensis) plantation. Plant Pathology, pp19-25.

Schubler, A. 2002. Molecular phylogeny, taxonomy and evolution of Geosiphon pyriformis and arbuscular mycorrhizal fungi. Plant Soil,  244: 75-83.

Sharon, E., Bar-Eyal M., Chet, I., Herrera-Esterella, A., Keleifeld, O., & Spiegel, Y. 2001. Biological control of the root-knot nematode Meloidogyne javanica by Trichoderma harzianum. Plant parasitic in subtropical and tropical agricaltur. CAB International, 91(7): 687-693.

Siddiqui, Z.A., & Mahmood, I. 1998. Effect of a plant growth promoting bacterium, an AM fungus and soil types on the morphometrics and reproduction of Meloidogyne javanica on tomato. Applied Soil Ecology, 8:77-84.

Sikora, R.A., & Schonbech, F. 1975. Effect of vesicular arbuscular mycorrhizal (Endogonemosseae) on the population dynamics of the (Meloidogyne incognita and Meloidogyne hapla). Plant Prot. Congr. Reports and Information,pp 158-166.

Smith, S.E., & Read. D.J. 1997. Mycorrhizal Symbiosis. 2^nd ed. Academic Press, London.

Strobel, N.E.1981. Interactions of Vesicular Arbuscular Mycorrhizal Fungi, Meloidogyne incognita, and Soil Fertility on Peach. Ecology and Epidemiology, 72:690-694.

Suresh, D.K.,Bagyaraj, D.J., & Reddy, D.D. 1985. Effect of Vesicular arbuscular mycorrhiza on survival, penetration and development of root- knot nematode in tomato. Plant and Soil, 87: 305-308.

Taylor, D. P., & Netscher, C. 1974. An improved technique for preparing perineal patterns of Meloidogyne spp. 16.  Nematologica, 20: 268-269.

Trudgill, D.L., & Block, V.C. 2001. Apomictic, polyphagous root-knot nematodes: dxceptionally successful and damaging biotrophic root pathogens. Annual Review of Phytopathology, 39:53-77.

Varma, A. 2008. Mycorrhiza. Springer.

Williamson, V.M., & Hussey, R.S., 1996. Nematode pathogenesis and resistance in plants. The Plant Cell, 8:1735-1745.

Zaki, A.M., Siddiqui, M., & SaeedAkhtar, M. 2007. Effects of AM fungi and organic fertilizers on the reproduction of the nematode Meloidogyne incognita and on the growth and water loss of tomato. Biology and Fertility of Soils, 43:603–609.

Zhang, L., Zhang, J., & Christie, P. 2008. Pre-in oculation with arbuscular mycorrhizal fungi suppresses root-knot nematode (Meloidogyne incognita) on cucumber (Cucumissativus). Biology and Fertility of Soils,  45:205–211.