تنوع ژنتیکی در ارقام و لاین‌های لوبیا (Phaseolus vulgaris) با استفاده از نشانگر مولکولی RAPD

تحقیقات نوین در گیاه پزشکی

شناسنامه علمی شماره، دوره 6، شماره 1، خرداد 1393، صفحه 112-101   

نویسندگان

علیرضا افتخاریان جهرمی؛ محمدرضا نقوی؛ امیر موسوی^* ؛ علی نیازی

چکیده

در این تحقیق روابط ژنتیکی 75 ژنو تیپ لوبیا از 3 جمعیت سفید، قرمز و چیتی و از 3 منطقه (استان­های مرکزی، لرستان و مرکزCIAT  در کلمبیا) با استفاده از نشانگرهای مولکولی RAPD مورد ارزیابی قرار گرفت. دی. ان. ای ژنومی استخراج شده از نمونه‌های گیاهی، با 6 آغازگر RAPD، تحت واکنش زنجیره‌ای پلیمراز قرار گرفته و محصولات روی ژل آگارز الکتروفورز شدند. درصد چندشکلی با میانگین  8 ، از 38 درصد برای آغازگر OPO3 با کمترین درصد چندشکلی تا 78 درصد در آغازگر OPBD20 با بیشترین درصد چندشکلی، متغیر بود. میانگین میزان اطلاعات چندشکلی حساب شده برابر 26 / به دست آمد که آغازگرهایOPO10  وOPM9  به ترتیب با مقادیر 17/0 و 35/0، کمترین و بیشترین مقادیر را دارا بودند. میانگین تنوع ژنی نی و شاخص اطلاعاتی شانون نیز به ترتیب 18/0 و 14/0 محاسبه گردیدند. همچنین روابط ژنتیکی بین نمونه‌ها با استفاده از ضریب تشابه نی محاسبه و دندروگرام مربوطه به روش UPGMA ترسیم گردید. نتایج حاصله بیانگر این نکته می­باشد که آغازگرهای استفاده شده به‌طور نسبی باعث تفکیک جمعیتی نمونه‌های لوبیا گردیده­اند . به علاوه تنوع ژنتیکی به دست آمده عمدتاً ناشی از تنوع درون جمعیت‌ها بوده و بین جمعیت‌ها تفاوت عمده­ای وجود نداشته است که دلیل این امر را می­توان استفاده از نمونه‌های 3 منطقه در هر جمعیت و خود گرده‌افشانی بالا در لوبیا عنوان نمود. 

کلیدواژه‌ها

لوبیا؛ نشانگر مولکولی؛ تنوع ژنتیکی؛ RAPD

مراجع

Agrama, H. A and Tuinstra, M. R. 2003. Phylogenic diversity and relationships among sorghum accessions using SSRs and RAPDs. African Journal Biotechnology, 2: 334- 340.

Anderson, J, A. and J. E. Church. 1993. Optimizing parental selection for genetic linkage map. Genome 36(1) 181-188.

 Beebe, S. Skroch, P. W. Tohme, J. Duque, M. C. Pedraza, F and Nienhus, J. 2000. Structure of genetic diversity among bean landraces of Middle American origin based on correspondence analysis of RAPD. Crop Science, 40: 264-273.

Braithwaite, K. S. and Manners, J. M. 1994. DNA markers reveal hybrids between two diverse background genotypes in Australian collections. Australian Journal of Botany: 42: 255-267.

Chtourou-Ghorbel, N., Lauga, B., Brahim, N., Combes, D. and Marrakchi. M. 2002. Genetic variation analysis in the genus Lathyrus using RAPD markers. Genetic Resources and Crop Evolution, 49: 363-370.

Danylchenko, O and Sorochinsky, B. 2005. Use of RAPD assay for the detection of mutation changes in plant DNA induced by UV-B and g-rays. BMC Plant Biology, 5 (Suppl. 1), S9.

Duran, L. Blair, M.W. 2005. Morphological and molecular characterization of common bean landraces and cultivars from the Caribbean. Crop Science.45:1320-1328

Grisi, M.C.M., Blair, M.W. and Gepts, P. 2007. Genetic mapping of a new set of microsatellite markers in a reference common bean population BAT93 × Jalo EEP558. Genetic and Molecular Research, 6:691-706

Martins, S. R., Venses, F. J., Saenz, L. E., Barroso, M. R. and Carnide, V. 2006. RAPD analysis of genetic diversity among and within Portuguese landraces of common white bean (Phaseolus vulgaris L). Scientia Horticulturae108:133-142.

Matus, I. A. and Hayes, P. M. 2002. Genetic diversity in three groups of barley germplasm assessed by simple sequence repeats. Genome, 45: 1095- 1106.

Prasad, M., Varsheny, R. K. and Roy J. K. 2000. The use of microsatellite for detection DNA polymorphism, genotype identification and genetic diversity in wheat. Theoretical and Applied Genetics, 100: 584-52.

Roder, M. S. and Korzun, V. 1998. A microsatellite map of wheat. Genetics, 149: 2007-2023.

Saraladevi, M. and Selvaraju, A. 2008. Efficiency of RAPD and ISSR markers system in accessing genetic variation of bean landraces. Electronic Journal of Biotechnology, 11 (3):1-10.

Yeh, F. C. and Yang, R. C. 1999. POPGENE, the user-friendly Shareware for Population Genetic Analysis. Molecular Biology and Biotechnology Center, University of Alberta, Canada.

Zhang, X. Y., Blair, M. W and Wang, S. 2008. Genetic diversity of Chinese common bean (Phaseolus vulgaris L.) landraces assessed with simple sequence repeat markers. Theoretical and Applied Genetics, 117(4): 629- 640.