واکنش تعدادی از ارقام گندم، جو و تریتیکاله به نماتد سیستی غلات (Heterodera filipjevi) در شرایط مزرعه در استان خوزستان

تحقیقات نوین در گیاه پزشکی

شناسنامه علمی شماره، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 16، شهریور 1393، صفحه 132-123   

نویسندگان

علیرضا احمدی^* ؛ زهرا تنها معافی؛ توفیق عبیات

چکیده

نماتدهای سیستی غلات از مهم‌ترین نماتدهای خاکزی خسارت‌زای گندم و جو در جهان می‌باشند. گونه Heterodera filipjevi به طور وسیعی در مزارع گندم کشور گسترش دارد. در این مطالعه تأثیر گونه فوق بر روی تعدادی از ارقام متداول غلات در خوزستان، آزمایشی با چهار رقم گندم (چمران، ویریناک، یاواروس و بهرنگ)، یک رقم جو (زهک) و یک رقم تریتیکاله (ژانیلو) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 6 تیمار (شامل یک قطعه سمپاشی شده با نماتدکش آلدیکارب و یک قطعه سمپاشی نشده) در چهار تکرار در یک مزرعه با سابقه آلودگی به این گونه نماتد واقع در شهرستان رامشیر استان خوزستان درسال زراعی 88-1387 انجام شد. نتایج نشان داد که استفاده از نماتدکش موجب افزایش شاخص‌های عملکرد دانه به میزان 73-31 درصد، وزن خشک ساقه به میزان 47-6 درصد، ارتفاع ساقه به میزان 21- 1 درصد و تعداد پنجه‌ به میزان 40-11 درصد در رقم‌های آزمایشی در مقایسه با شاهد بدون سم گردید. گونه H. filipjevi روی کلیه گیاهان آزمایشی تکثیر یافت ولی رقم‌های گندم دوروم نسبت به گندم‌های نان در مقابل نماتد میزبان مناسب‌تری بودند.

کلیدواژه‌ها

Heterodera filipjevi؛ تریتیکاله؛ جو؛ خسارت؛ گندم

مراجع

Abbott, W. S. 1925. A method of computing the effectiveness of an insecticide. Journal of Economic Entomology, 18: 265-267.

Abdollahi M. 2008. Morphology and morphometrics of H. filipjevi (Madzhidov, 1981) Stelter, 1984 from Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad province, Iran. Pakistan Journal of Biological Science, 11: 1864-1867.

Abidou, H., El-Ahmad, A., Nicol, J. M., Bolat, N., Rivoal, R., & Yahyaoui, A. 2005. Occurrence and distribution of species of the Heterodera avenae group in Syria and Turkey. Nematologia Mediterranea, 33: 195-201.

Agriculture statistical yearbook. 2010. First volume: crop products, year 2008-2009. Ministry of Agricultural Jihad, Iran.

Ahmadi, A.R. &. Tanha Maafi. Z. 2009. Occurrence and distribution of cereal cyst nematodes (Heterodera avenae & H. filipjevi ) in Khuzestan province, Iran. In Riley, I.T. Nicol, J.M. and Dababat, A.A. (eds.), Cereal Cyst Nematodes: Status, Research and outlook, pp: 79-81.

Ahmadi, A.R., Tanha Maafi. Z. & Dababat, A, A. 2013. Crop loss of Heterodera filipjevi on some cultivars of wheat, barley and triticale under field condition of Southwest of IRAN. The 4th international cereal nematodes initiative workshop, August 22-24, Beijing, China, p: 14.

Ahmadi, A.R. & Tanha Maafi. Z. 2014. Incidence of cereal cyst nematodes (Heterodera avenae type B and H. filipjevi) in southwestern Iran. Journal of Crop Protection, 3(1):75-88.

Brown, R.H. & Kerry, B.R.1987. Principles and practice of nematode control in crops.Academic Press. 447 p.

Damadzadeh, M. & Ansaripour, B. 2001. Identification and distribution of Heterodera filipjevi in the Esfahan province of Iran. Russian Journal of Nematology, 9: 57-58.

Dhawan, S.C. & Nagesh, M.1987. On the relationship between population densities of Heterodera avanae, growth of wheat and nematode multiplication. Indian Journal of Nematology, 17: 231-236.

Fenwick, D. W. 1940. Methods for the recovery and counting of cysts of Heterodera schachtii from soil. Journal of Helmintology, 18:155-172.

Fischer, R.A., Byerlee, D. & Edmeades, G.O. 2009. Can technology deliver on the yield challenge to 2050? FAO expert meeting on how to feed the world in 2050, 46 p.

Gill, J.S. & Swarup, G.1971. On the host range of cereal cyst nematode, Heterodera avanae, the causal organism of "Moyla" disease of wheat and barley in Rajestan, India. Indian Journal of Nematology, 1: 63-67.

Hajihasani, A., Tanha Maafi, Z., Nicol, J. M. & Rezaee, S. 2010. Effect of cereal cyst nematode, Hererodera filipjevi, on wheat in microplat trials. Nematology, 12: 357-363.

Hassan, G. 2008. Ecological and biological study of cyst nematodes (Heterodera spp.) on Wheat in Hassakeh Province. Availible from URL: http://.www.gcsar.gov.sy. (accessed 25 June 2012).

Henderson, C. F. & Tilton E. W. 1955. Test with acaricides against the brown wheat mite. Journal of Economic Entomology, 48: 157-161.

Holgado, R., Rowe, J., Andersson, S., & Magnusson, C. 2004. Electrphoresis and biotest studies on some populations of cereal cyst nematodes, Heterodera spp. (Tylenchida: Heteroderidae). Nematology, 6: 857-865.

Maqbool, M. A. 1988. Present status of research on plant parasitic nematodes in Pakistan. In Saxena, M.C., Sikora R.A. & Srivastava, J.P.(eds.). Nematodes parasitic to cereals and legumes in temperate semi-arid regions. Aleppo, Syria, ICARDA, pp: 173-180.

McDonald, H. & Nicol, J. M. 2005. Nematode parasites of cereals. In Luc, M., Sikora, R. A. and Bridge(eds), Plant parasitic nematodes in subtropical and tropical agriculture. 2nd edition, CABI publishing, pp: 131-192.

Meagher, J.W. & Brown, R.H. 1974. Microplot experiments on the effect of plant hosts on populations of the cereal cyst nematode, Heterodera avanae, and on the subsequent yield of wheat. Nematologica, 20: 337-346.

Namouchi- Kachouri, N., B'Chir, M.M. & Hajji. A. 2009. Global importance of the main nematodes associated with cereals in Tunisia. In Riley, I.T. Nicol, J.M. and Dababat, A.A. (eds.),Cereal Cyst Nematodes: Status, Research and Outlook, pp: 41- 44.

Nicol, J. M. 2002. Important nematode pests. In Curtis, B.C.(ed). Bread wheat: Improvement and production. Rome, Italy,FAO plant production and protection series, pp: 345-366.

Nicol, J. M., Ogbonnaya, F., Singh, A.K., Bishnol, S.P., Kanwar, R.S., Li, H.L.,Chen, S.L., Peng, D.L., Bolat, N., Sahin, E. & Elekcioglu, H. 2009. Current global knowledge of the usability of cereal cyst nematode resistant bread wheat germplasm through international germplasm exchange and evaluation. In Riley, I.T. Nicol, J.M. and Dababat, A.A. (eds.),Cereal Cyst Nematodes: Status, Research and Outlook, pp: 149-153.

Nicol, J. M. & Rivoal. R. 2010. An update: Current global status of cereal cyst nematode (Heterodera spp.) research on wheat- opportunities and future needs. Cereal cyst nematode biology and management workshop, Austria (A day post workshop congress from the 30 th international European society of nematologist meeting), p: 223.

Riley, I.T. & Mckay, A.C. 2009. Cereal cyst nematode in Australia: Biography of a biological invader. In Riley, I.T. Nicol, J.M. and Dababat, A.A. (eds.). Cereal Cyst Nematodes: Status, Research and outlook, pp: 23-27.

 Rivoal, R. & Nicol, J.M. 2009. Past research on the cereal cyst nematode complex and future needs. In Riley, I.T. Nicol, J.M. and Dababat, A.A. (eds.). Cereal Cyst Nematodes: Status, Research and outlook, pp: 3-9.

Rivoal, R. & Cook, R. 1993. Nematodes pest of cereals. In Evans, K., Trudgill, D.L. and Wester,J.M.(eds). Plant parasitc nematodes in temperate agriculrure,CABI, pp: 259-304.

Smiley, R.M., Whittaker, R.G., Gourlie, J.A., Easley, S.A. & Ingham, R.E. 2005. Plant-Parasitic nematodes associated with reduced wheat yield in Oregon: Heterodera avenae. Journal of Nematology, 37(3):297-307.

 Swarup, G. & Sosa-Moss, C.1990. Nematode parasites of cereals. In Luc, M.J. and. Sikora, R (eds). Plant parasitic nematodes in subtropical and tropical agriculture.CABI, pp: 109-136.

Tanha Maafi. Z., Sturhan, D., Kheiri, A. & Geraert, E. 2007. Species of the Heterodera avanae group (Nematoda: Heteroderidae) from Iran. Russian journal of nematology, 15: 49-58.

Tanha Maafi. Z., Nicol, J.M., Kazemi, H., Ebrahimi, N., Gitty, M., Ghalandar, M, Mohammadi-Pour and Khoshkhabar, Zh. 2009. Cereal cyst nematodes, root rot pathogens and root lesion nematodes affecting cereal production in Iran. In Riley, I.T. Nicol, J.M. and Dababat, A.A. (eds.),Cereal Cyst Nematodes: Status, Research and Outlook, pp. 51-55.

Subbotin, S.A., Rumpenhorst, H.J., Sturhan, D. & Mones, M. 2003. Molecular and morphological characterization of Heterodera avenae species complex (Tylenchida: Heteroderidae). Nematology, 5:515-538.