رابطه میان کیفیت گزارشگری مالی و سرعت با استفاده از معیارهای ترکیبی عملکرد پرتفلیو

پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی

مقاله 8، دوره 8، شماره 29، خرداد 1395، صفحه 149-163   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

زهرا پورزمانی^{* 1}؛ اکرم روحانی²

¹دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

²کارشناسی ارشد حسابداری

چکیده

صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک به عنوان یکی از مهمترین نهادهای بازار سرمایه با جمع‏آوری سرمایه‏های اندک امّا در سطح وسیع مخاطره سرمایه‏گذاری را به میزان قابل توجهی کاهش داده و موجب رونق و مدیریت در بازار سهام می‏شوند. در این میان سرمایه‏گذاران صندوق‏ها تلاش می‏کنند در صندوقی سرمایه‏گذاری کنند که متناسب با ریسک بازار و ریسک عملیاتی قابل تحمل، بازده بهینه‏ای کسب کنند. بنابراین سرمایه‏گذاران جهت انتخاب بهینه صندوق‏های سرمایه‏گذاری نیازمند ابزارهایی مانند معیارهای ترکیبی عملکرد پرتفلیو می‏باشند. در این مقاله با بررسی پنج معیار نسبت شارپ، نسبت ترینر، مدل 3 عامل فاما-فرنچ، آلفای جنسن(معیاری از ارزیابی ریسک در تئوری مدرن پرتفوی) و نسبت پتانسیل مطلوب (معیاری از ارزیابی ریسک در تئوری فرامدرن پرتفوی) مناسب بودن هر یک از آنها را در مقایسه با معیار بازدهی واقعی مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای این منظور بر اساس مبانی نظری تحقیق، پنچ فرضیه تبیین و با استفاده از داده‏های نمونه انتخابی از 20 صندوق مشترک مورد آزمون قرار گرفته‏اند.
محقق با توجه به استفاده از داده‏های رتبه‏ای، فرضیه‏ها را از طریق آزمون همبستگی و با استفاده از دو آماره ناپارامتریک «ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن» و« ضریب همبستگی کندال» مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. نتایج این تجریه و تحلیل نشان می‏دهد که در بازار سرمایه ایران، بین عملکرد صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس نسبتهای شارپ، نسبت ترینر، نسبت پتانسیل مطلوب، نسبت جنسن و مدل 3 عامله فاما-فرنچ با نسبت بازده واقعی همبستگی معنی‏داری وجود دارد. بررسی ضرایب همبستگی آماره‏های اسپیرمن و کندال حاکی از این است که بیشترین میزان همبستگی با بازدهی واقعی مربوط به نسبت ترینر بوده و کم‌ترین ضریب همبستگی متعلق به مدل سه عاملی فاما و فرنچ می‌باشد . بر اساس اولویت  نسبت ترینر در رتبه اول، نسبت شارپ در رتبه دوم، نسبت پتانسیل مطلوب در رتبه سوم، نسبت آلفای جنسن در رتبه چهارم و نسبت مدل سه عاملی فاما و فرنچ در رتبه پنجم قرار دارد
Mutual fund Godard as one of the most important capital market institutions. Raise capital with few but large amount of investment risk Significantly reduced and the stock market boom and the management are the fund investors are trying to invest in a fund Market risk and operational risk tolerance that fits, to obtain optimal efficiency so investors need tools such as criteria for selecting investment funds are ranked. In the present study to consider five benchmark Sharpe ratio, treynor ratio, fama-french three- factor model, jensen (a measure of risk assessment in modern portfolio theory) and the desired potential (a measure of portfolio risk assessment in the postmodern theory), to evaluate the suitability of each of these two criteria in comparison with the standard the real return is paid.
For this purpose, based on theoretical principles of research, five hypotheses to explain and use the data sample of 20 mutual funds from December 2009 to December 2011,  Hypotheses have been tested. In this study, according to a ranking of the data, through hypothesis testing and correlation using nonparametric statistics, "Kendall's rank correlation coefficient" and "W Kendall statistic." According to results Treyner ratio in the first place, Sharpe ratio in second place, the Optimum Potential ratio in the third, Jensen's alpha ratio in the fourth, and of Fama and French three-factor model is in fifth place.
 

کلیدواژه‌ها

صندوق‏های سرمایه گذاری مشترک؛ نسبت ترینر؛ مدل فاما-فرنچ؛ نسبت آلفای جنسن؛ نسبت شارپ؛ نسبت پتانسیل مطلوب

اصل مقاله

رابطه میان کیفیت گزارشگری مالی و سرعت با استفاده از معیارهای ترکیبی عملکرد پرتفلیو

 

 

زهرا پورزمانی

تاریخ دریافت: 27/09/1394            تاریخ پذیرش: 29/11/1394

[1]

اکرم روحانی[2]

 

 

چکیده

صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک به عنوان یکی از مهمترین نهادهای بازار سرمایه با جمع‏آوری سرمایه‏های اندک امّا در سطح وسیع مخاطره سرمایه‏گذاری را به میزان قابل توجهی کاهش داده و موجب رونق و مدیریت در بازار سهام می‏شوند. در این میان سرمایه‏گذاران صندوق‏ها تلاش می‏کنند در صندوقی سرمایه‏گذاری کنند که متناسب با ریسک بازار و ریسک عملیاتی قابل تحمل، بازده بهینه‏ای کسب کنند. بنابراین سرمایه‏گذاران جهت انتخاب بهینه صندوق‏های سرمایه‏گذاری نیازمند ابزارهایی مانند معیارهای ترکیبی عملکرد پرتفلیو می‏باشند. در این مقاله با بررسی پنج معیار نسبت شارپ، نسبت ترینر، مدل 3 عامل فاما-فرنچ، آلفای جنسن(معیاری از ارزیابی ریسک در تئوری مدرن پرتفوی) و نسبت پتانسیل مطلوب (معیاری از ارزیابی ریسک در تئوری فرامدرن پرتفوی) مناسب بودن هر یک از آنها را در مقایسه با معیار بازدهی واقعی مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای این منظور بر اساس مبانی نظری تحقیق، پنچ فرضیه تبیین و با استفاده از داده‏های نمونه انتخابی از 20 صندوق مشترک مورد آزمون قرار گرفته‏اند.

محقق با توجه به استفاده از داده‏های رتبه‏ای، فرضیه‏ها را از طریق آزمون همبستگی و با استفاده از دو آماره ناپارامتریک «ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن» و« ضریب همبستگی کندال» مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. نتایج این تجریه و تحلیل نشان می‏دهد که در بازار سرمایه ایران، بین عملکرد صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس نسبتهای شارپ، نسبت ترینر، نسبت پتانسیل مطلوب، نسبت جنسن و مدل 3 عامله فاما-فرنچ با نسبت بازده واقعی همبستگی معنی‏داری وجود دارد. بررسی ضرایب همبستگی آماره‏های اسپیرمن و کندال حاکی از این است که بیشترین میزان همبستگی با بازدهی واقعی مربوط به نسبت ترینر بوده و کم‌ترین ضریب همبستگی متعلق به مدل سه عاملی فاما و فرنچ می‌باشد . بر اساس اولویت  نسبت ترینر در رتبه اول، نسبت شارپ در رتبه دوم، نسبت پتانسیل مطلوب در رتبه سوم، نسبت آلفای جنسن در رتبه چهارم و نسبت مدل سه عاملی فاما و فرنچ در رتبه پنجم قرار دارد.

 

واژه‌های کلیدی: صندوق‏های سرمایه گذاری مشترک، نسبت ترینر، مدل فاما-فرنچ، نسبت آلفای جنسن، نسبت شارپ، نسبت پتانسیل مطلوب.

 

 

1- مقدمه

واژه «سرمایه‏گذاری» می‏تواند دامنه وسیعی از فعالیت‏ها را شامل شود. این واژه می‏تواند شامل سرمایه‏گذاری در گواهی سپرده، اوراق قرضه، سهام عادی یا صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک^[i] باشد. سرمایه‏گذاری که عبارتست از تبدیل وجوه مالی به یک یا چند نوع دارایی که برای مدتی در زمان آتی نگهداری خواهد شد به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم  صورت می‏پذیرد.

سرمایه‏گذاری غیرمستقیم عبارت است از خریدوفروش سهام شرکت های سرمایه‏گذاری، که این شرکت ها از طریق ایجاد پرتفلیو، دست به تشکیل مجموعه‏ای متنوع از اوراق بهادار می‏زنند. شرکتهای سرمایه‏گذاری، شرکتهای مالی هستند که به منظور سرمایه‏گذاری در اوراق بهادار مختلف ساماندهی شده اند، اهداف بین سرمایه‏گذاری مستقیم و غیر مستقیم یکسان است. تفاوت اصلی این است که شرکت سرمایه‏گذاری به عنوان واسطه‏ای در میان سرمایه‏گذار و پرتفلیو اوراق بهادار قرار می‏گیرد. این واسطه‏ها متنوع‏اند که معروف‏ترین آنها صندوق‏های سرمایه‏گذاری می‏باشند.

صندوق‌های سرمایه‏گذاری به عنوان ابزاری در بازار ثانویه با دو نوع  صندوق‌های سرمایه‏گذاری مشترک با سرمایه باز متغیر^[ii]  و شرکت‌های سرمایه‏گذاری با سرمایه بسته ثابت^[iii] شناخته شده‌اند که در زمینه مدیریت پرتفوی سهام برای سرمایه‏گذاران مشابه هستند. در شرکت‌های سرمایه‏گذاری با سرمایه بسته، سهامداران جهت خرید و فروش سهام خود بایستی به بورس اوراق بهادار مراجعه کرده و با پرداخت هزینه‌های کارگذاری و سایر هزینه‌ها، سهام را در بازار مورد نقل و انتقال قرار دهند و در صندوق‌های سرمایه‏گذاری مشترک باز امکان بازخرید سهام تنها از طریق صندوق وجود دارد و صندوق نیز ملزم به خرید سهم صندوق به قیمت اعلام شده در پایان روز می‌باشد.(مدیریت سرمایه گذاری،پی جونز)

در این تحقیق ما جهت بررسی عملکرد صندوق‏های سرمایه گذاری مشترک از پنج معیار نسبت شارپ، نسبت ترینر، مدل 3 عامل فاما-فرنچ، آلفای جنسن^[iv] و نسبت پتانسیل مطلوب^[v]  استفاده کرده که  به دنبال رسیدن به اهداف ذیل هستیم.

1)    محاسبه هر یک از معیارهای فوق جهت بررسی و ارزیابی عملکرد صندوق‌های سرمایه‏گذاری مشترک.

2)    پاسخ به این پرسش که آیا به کار گیری هر یک از این معیارها در ارزیابی عملکرد صندوق‌های سرمایه‏گذاری مشترک منجر به بروز نتایج یکسانی می‌شود یا خیر؟

3)    پیشنهاد مناسب‌ترین ابزار برای ارزیابی عملکرد پس از بررسی نتایج حاصل ارزیابی  عملکرد بر اساس هر یک از  معیارهای فوق.

4)    کمک به بهبود عملکرد صندوق‌های سرمایه‏گذاری مشترک به عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای بازار سرمایه از طریق بررسی عملکرد صندوق‌ها به کمک هر یک از این  معیارها .

از طرفی دیگر،با توجه به فلسفه وجودی صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک که جمع آوری پس اندازهای خرد اما در سطح وسیع می‌باشد، توسعه این صندوق‌ها نقش اساسی در جمع آوری پس انداز های راکد توسط بورس و افزایش نقدینگی در فعالیت‌های مولد و از سوی دیگر رونق اقتصادی و کاهش تورم ایفا می‌کند اما توسعه این صندوق‌ها بدون ارزیابی عملکرد و وجود یک شاخص که عملکرد را به درستی سنجد امکان پذیر نمی‌باشد.

در این میان سرمایه گذاران نیز جهت افزایش سرمایه مالی و یا حد اقل ،حفاظت از سرمایه خویش همواره با این سوال مواجه هستند که آیا صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک به عنوان یکی از مطرح‌ترین واسطه‌های مالی توانسته اند بازده اضافی کسب کنند یا خیر ؟ برای جواب به این سوال لازم است ریسک و بازده پرتفوی سرمایه گذاری را اندازه گرفته و با بکار بستن معیارهای ارزیابی عملکرد تعدیل شده بر حسب ریسک به این مهم پاسخ داد.

 

2- بیان مسئله

صندوق‌های سرمایه‏گذاری مشترک به عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای بازار سرمایه با جمع آوری سرمایه‌های اندک اما در سطح وسیع ، مخاطره سرمایه‏گذاری را به میزان قابل توجهی کاهش داده و موجب رونق و مدیریت در بازار سهام می‌شوند. در این میان سرمایه‏گذاران صندوق‌ها تلاش می‌کنند در صندوقی سرمایه‏گذاری کنند که متناسب با ریسک بازار و ریسک عملیاتی تحمل شده, بازده بهینه‌ای کسب کنند که به دلیل متفاوت بودن مبانی اندازه‏گیری ریسک مدل‌ها و ابزارهای مختلفی جهت ارزیابی عملکرد ارائه شده است. در واقع ما در این تحقیق به دنبال پاسخ دادن به این سوال اساسی هستیم که با در نظر گرفتن بازده‌های سرمایه‏گذاری صندوق‌ها، هر یک از صندوق‌ها در ایران چگونه عمل می‌کنند؟

برای دست‌یابی به این هدف نیز از مدل‌های تک عامل(شارپ^[vi]،ترینر^[vii]،جنسن^[viii])،پتانسیل مطلوب و مدل 3فاکتور فاما-فرنچ^[ix] استفاده می‌شود.

3- مبانی نظری وپیشینه تحقیق

تا انتهای سال 1388، 33صندوق سرمایه‏گذاری فعال در ایران ایجاد شده است که از این تعداد ،3صندوق در زمینه‏ی اوراق بهادار با درآمد ثابت و 30 صندوق در زمینه‏ی اوراق بهادار با درآمد ثابت و سهام فعالیت می‏کنند.(آرش جالبی،1387)

سرمایه‏گذاران همواره علاقمندند عملکرد سبدی را که در آن سرمایه‏گذاری کرده‏اند را ارزیابی کنند. ارزیابی عملکرد پرتفوی از آنجا اهمیت پیدا می‏کند که شاخصی است برای اینکه تا چه حد عملکرد واقعی پرتفوی مبتنی بر رفع نیازهای سرمایه‏گذاران می باشد

مدل های تک عاملی به عنوان تبیین کنندگان نرخ بازده، مورد مطالعه محققان زیادی قرارگرفته است.در این بین مدل CAPMبه عنوان مدل تک عاملی که بازده مورد انتظار سهام را تابعی از بازده مازاد بازار(صرف ریسک)می داند،بیشتر مورد استفاده قرارگرفته است.لذا در این تحقیق بر خلاف سایر تحقیقاتی که قبلا صورت گرفته است ،برای بررسی عوامل مؤثر و توضیح دهنده بازده، علاوه بر استفاده از مدلهای تک عاملی از قبیل شارپ،ترینر،جنسن و پتانسیل مطلوب،از مدل 3 عاملی فاما-فرنچ نیز استفاده شده است و در نهایت به انتخاب بهترین مدل برای بررسی عملکرد صندوق های سرمایه گذاری مشترک پرداخته شده است.در این مدل عواملی دیگری چون:اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار  به عنوان عوامل اثرگذار بر بازدهی معرفی شده است.

مقدسیان (1389) به ارزیابی عملکرد صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک با توجه به بازده تعدیل شده بر اساس ریسک آنها با استفاده از معیارهای شارپ، ترینر، سورتینو و جنسن پرداخته است.هدف وی، ارزیابی عملکرد صندوق های سرمایه گذاری سهام با توجه به بازده های تعدیل شده بر مبنای ریسک آن ها با استفاده از معیارهای شارپ،ترینر،سورتینو و جنسن است. در این راستا با در نظر گرفتن فاصله زمانی سال 1387 تا پایان 3 ماه اول سال 1389 با استفاده از نرم افزار Eviews 6،به بررسی نتایج به دست آمده در مورد نسبت های محاسبه شده برای صندوق های مختلف و بررسی عملکرد صندوق های سرمایه گذاری در مقایسه با عملکرد بازار پرداخته شده است.وی به دنبال پاسخ به این سوال بوده است که آیا بین بازده تعدیل شده بر اساس ریسک صندوق های سرمایه گذاری مشترک و بازده بازار تفاوت معناداری وجوددارد؟یا خیر؟ بر اساس نتایج به دست آمده با استفاده از تجزیه و تحلیل ANOVA بین بازده تعدیل شده بر اساس ریسک صندوق‏ها که بر مبنای ضریب بتا تعدیل شده با بازار تفاوت معناداری وجود ندارد. همچنین بین عملکرد صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک با توجه به معیارهای شارپ، ترینر و سورتینو تفاوت معناداری وجود ندارد، اما معیار بازده تفاضلی جنسن وجود تفاوت معنادار بین عملکرد صندوق‏های سرمایه‏گذاری مختلف در سال 1387 و دوره دو ساله 1387-1388رد نکرد.

صفری (1389) به بررسی تأثیر پذیری صندوق‏ها از برخی عوامل محیطی و مدیریتی در ایران پرداخته است. در این تحقیق بازدهی 13 صندوق سرمایه‏گذاری مشترک در بازه زمانی 6/87 تا 9/88 بوسیله رگرسیون مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج به دست آمده بیانگر این است که بازدهی صندوق‏ها تحت تأثیر نوسانات واقعی صندوق تا دوره های قبل و بازدهی صندوق در دوره قبل و سن صندوق و نرخ گردش دارایی‏ها تا دوره قبل می‏باشد.(صفری،1389)

مشتاق (1389)20 صندوق سرمایه‏گذاری مشترک را در بازه زمانی 4/88 تا 4/89 را مورد بررسی قرار داد.هدف اصلی در این تحقیق،تعیین عوامل مؤثر بر بازدهی صندوق های سرمایه گذاری در سهام در بورس اوراق بهادار تهران است.در این تحقیق اطلاعات هفتگی 20 صندوق که از تاریخ24/04/1388 تا 30/04/1389فعال بودند مورد بررسی قرار گرفتند.متغیرهای مورد بررسی عبارتند از: تعداد صنعت موجود در سبد سرمایه‏گذاری، نرخ رشد ارزش صندوق، ارزش صدور، ارزش وجه نقد نگهداری شده توسط صندوق، درصد تملک سهامداران حقیقی، ارزش ابطال، بازده بازار، ریسک، نسبت فعالیت، سرمایه و بازده دوره قبل می‏باشد.وی در این تحقیق به دنبال پاسخ به این سوال بود که آیا بین هر یک از 10 متغیر بیان شده با بازده صندوق های سرمایه گذاری مشترک رابطه معنادار خطی وجود دارد یا خیر؟در این تحقیق ازمدل رگرسیون معمولی با ساختار تلفیقی و متوازن و با اثرات ثابت استفاده شده است.نتایج نشان می دهد عوامل زیر به ترتیب اولویت به عنوان عوامل اثرگذار بر بازدهی صندوق های سرمایه گذاری می باشند:بازده بازار،نرخ رشد ارزش صندوق،قدر مطلق انحراف از میانگین بازده صندوق،ارزش صدور واحدهای سرمایه گذاری،نسبت فعالیت صندوق،ارزش ابطال واحدهای سرمایه گذاری.

مینگ و سیوک (2010) در تحقیقی با عنوان "ارزیابی عملکرد صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک در اقتصاد آسیا" عملکرد 311 صندوق سرمایه‏گذاری مشترک مالزیایی رامورد بررسی قراردادند.آنها در این تحقیق به بررسی عملکرد صندوق های سرمایه گذاری مشترک در دوره بازگشت سرمایه پرداختند و در ادامه عملکرد صندوق های سرمایه گذاری مشترک را با درنظر گرفتن افق های زمانی مختلف و انواع صندوق های سرمایه گذاری مورد بررسی قرارداند. برای رسیدن به این منظور،به بررسی عملکرد صندوق ها با استفاده از معیارهای تک عامله، مدل3 فاکتور فاما-فرنچ و مدل4 فاکتور کرهارت در افق های زمانی 16، 10، 5، 3, 1 ساله و با در نظر گرفتن انواع صندوق‏ها برای سالهای بین 1990تا 2005پرداختند. آنها در این تحقیق به این نتیجه رسیدند که بتا، اندازه، ارزش دفتری و روند حرکتی عوامل مهمی در توضیح بازده صندوق‏ها هستند که از میان 3مدل، مدل کرهارت اطلاعات بهتری را برای ارزیابی عملکرد صندوق‏ها فراهم می‏کند.

سورتینو و دیگران (2001) در تحقیقی اثبات کردند که یک سرمایه‏گذار که هدف خویش را در غالب یک حداقل بازدهی قابل  قبول^[x]  تعیین می‏کند نباید از معیار شارپ به عنوان معیار ارزیابی عملکرد خویش استفاده کنند و نسبت  پتانسیل مطلوب برای ارزیابی عملکرد ارجحیت دارد. همچنین آنها از دو نسبت برای ارزیابی عملکرد 810 صندوق در بازارهای یورونکست^[xi]  به کار گرفتند و به این نتیجه رسیدند که بین دو رتبه‏بندی ارتباط معنا دار وجود دارد و این ارتباط به دلیل وحود نرمال بودن توزیع بازدهی در بازار یورونکست می‏باشد.

4- فرضیات تحقیق

به منظور بررسی و ارزیابی عملکرد صندوقهای سرمایه‏گذاری مشترک پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از معیارهای ترینر ،شارپ،پتانسیل مطلوب ، آلفای جنسن و مدل سه عامله فاما-فرنچ فرضیات تحقیق به صورت زیر مطرح شده است:

1)    بین عملکرد صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس نسبت ترینر و عملکرد صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس بازده واقعی تفاوت معنادار وجود دارد.

2)    بین عملکرد صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس نسبت آلفای جنسن و عملکرد صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس بازده واقعی تفاوت معنادار وجود دارد.

3)    بین عملکرد صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس مدل سه عامله فاما-فرنچ و عملکرد صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس بازده واقعی تفاوت معنادار وجود دارد.

4)    بین عملکرد صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس نسبت شارپ و عملکرد صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس بازده واقعی تفاوت معنادار وجود دارد.

5)  بین عملکرد صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس نسبت پتانسیل مطلوب و عملکرد صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس بازده واقعی تفاوت معنادار وجود دارد.

در واقع هدف از بررسی این فرضیه‏ها آزمون کارایی ومؤثر بودن هر یک از معیارها در ارزیابی عملکرد صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک است تا بتوان بهترین معیار را که ارتباط مثبتی با عملکرد صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک دارد را به سرمایه‏گذارانی که تصمیم به سرمایه‏گذاری در اینگونه صندوق‏ها دارند را ارائه نمود.

 

5- روش تحقیق

این تحقیق از نوع بررسی داده ها، از نوع پس رویدادی می‏باشد زیرا داده‎‏های سال‏های گذشته مورد بررسی قرار می‏گیرند. از نظر روش از نوع توصیفی-همبستگی بوده،چرا که در ان درصدد توصیف روابط بین متغیرها با استفاده از آزمونهای آماری هستیم و از نظر نتایج ،تحقیقی کاربردی است. هدف آن آزمون کارا بودن هر یک از نسبت های ترینر،شارپ،جنسن ،پتانسیل مطوب و مدل 3 عاملی فاما-فرنچ درپیش بینی بازده واقعی صندوق های سرمایه گذاری مشترک است تا بتوان به کمک این معیارها پیش بینی مناسب و نزدیکی از بازدهی  صندوق های سرمایه گذاری مشترک در آینده داشته واطلاعات مفیدی را در اختیار سرمایه گذارانی که تصمیم به سرمایه گذاری در اینگونه صندوق های دارند را فراهم آورد.

 

6- متغیرهای تحقیق

بازده صندوق سرمایه گذاری به عنوان متغیر وابسته،از رابطه (1) محاسبه شده است.خالص ارزش روز هر واحد سرمایه گذاری در سایت صندوق ها به صورت روزانه منتشر می شود و این اطلاع رسانی تحت نظارت سازمان بورس نیز می باشد.

(1)                                                                                                

بازده صندوق  در دوره زمانی t

خالص ارزش دارایی روزانه صندوق در انتهای بازه ی زمانی

=  خالص ارزش دارایی روزانه صندوق در ابتدای بازه ی زمانی

 

خالص ارزش روز هر واحد سرمایه‏گذاری صندوق^[xii] عبارت است از جمع ارزش بازار سبد دارایی ها و اوراق بهادار منهای بدهی‏های صندوق تقسیم بر تعداد واحدهایی که نزد سرمایه‏گذاران است. (مدیریت پژوهش،توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار،170 ،1389)

نسبت ترینر:جک ترینر در اواسط دهه 1960 معیار مشابهی را با نام نسبت بازدهی به نوسان پذیری بازده یا نسبت بازده مازاد به ریسک سیستماتیک ارائه کرد. نسبت بازدهی به نوسان پذیری بازده به صورت رابطه (2) می باشد:

(2)                                                                                                                  

که:

 = متوسط نرخ بازدهی صندوق در دوره

 = نرخ بازده بدون ریسک که عبارت است از متوسط نرخ بازدهی که سرمایه گذاران بدون تحمل ریسک انتظار کسب آن را دارند با توجه به ویژگی های اوراق مشارکت در ایران شامل تضمین اصل و سود مشارکت از سوی بانک ها و نیز بازخرید اوراق به مبلغ اسمی قبل از تاریخ سررسید سود علی الحساب این اوراق( 17%) را به عنوان نرخ بازده بدون ریسک در نظر گرفته می شود.

 

بتای پرتفلیو pکه همان ریسک سیستماتیک است نیز به صورت رابطه 3 به دست می آید:

 

(3)                                                                                                                                                

آلفای جنسن :یکی از معیارهای مرتبط باترینر، معیار بازده تفاضلی جنسن یا آلفا است. معیار عملکرد جنسن بر اساس  CAPM می‏باشد. صرف ریسک یا بازده مازاد به صورت رابطه (4) به دست می آید:

(4)                            

 =بازده مازاد پرتفلیوt

بازده مازاد پرتفلیوی بازار

آلفای جنسن(معیار عملکرد)

ضریب بتای پرتفلیو tکه همان ریسک سیستماتیک است به از رابطه (5) بدست می آید:

(5)                                                        

 

مدل3 عامله فاما-فرنچ

یکی از معیارهای پیش‏بینی بازده مورد انتظار سهام، مدل تک عاملی قیمت‏گذاری دارایی‏های سرمایه‏ای^[xiii] است. به دلیل نقایص این مدل، فاما و فرنچ(1993) مدل سه عاملی را مطرح کردند.

فاما و فرنچ سرانجام مدل سه عاملیβ، اندازه و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار را با توجه به یافته‏های خود در سال 1992و با استفاده از مدل CAPM و مطالعات قبلی انجام شده ارائه نمودند. آنها یک رگرسیون چند متغیره برای بررسی عوامل مؤثر بر بازده پرتفوی طراحی کردند. فاما و فرنچ رابطه(6) را ارائه نمودند:

 

(6)           

بازده مازاد صندوق

 بازده مازاد  پرتفلیوی بازار

آلفای مدل سه فاکتور فاما-فرنچ

اختلاف در بازده بین یک پرتفلیوی با سهام کوچک ^[xiv]وپرتفلیوی با سهام بزرگ ^[xv]

اختلاف در بازده بین یک پرتفلیو متشکل از سهام با ارزش دفتری بالا^[xvi] و یک پرتفلیو متشکل از سهام با ارزش دفتری پایین^[xvii].

برای محاسبه SMB ابتداباید size صندوق هارا محاسبه نماییم،برای این منظور از NAV صندوق ها log می گیریم تا size بدست آید،سپس داده های به دست آمده را به دو دسته تقسیم می نمائیم و بازدهی صندوق های کوچک را از بازدهی صند.وق های بزرگ در هر ماه کسر می نمائیم تا بدین ترتیب SMB برای هر ماه محاسبه گردد.

برای محاسبه HML، ابتدا باید ارزش دفتری و ارزش بازار صندوق ها را محاسبه نمائیم.ارزش دفتری از حاصلضرب ارزش ابطال ضربدر تعداد واحدهای سرمایه گذاری به دست می آید که همان NAV می باشد.ارزش بازار نیز از حاصلضرب ارزش صدور سهام ضربدر  تعداد واحدهای سرمایه گذاری به دست می آید.پس از محاسبه ارزش دفتری و ارزش بازار ،ارزش دفتری سهام را تقسیم بر ارزش بازار سهام می نمائیم.جوابهای بدست آمده را مرتب کرده و سپس بازدهی BM های بالا را از بازدهی BM های پایین می نماییم.

نسبت شارپ : از مبنایی بر اساس خط بازار سرمایه به عنوان معیار ریسک استفاده می‏کند و در واقع بازده اضافی  نسبت به حداقل بازدهی قابل قبول را نسبت به ریسک کل پرتفوی اندازه گیری می‏نماید(نادیا قناد قمی،1390) و به صورت رابطه (7) محاسبه می شود:

(7)                                                                                          

 = متوسط نرخ بازدهی صندوق در دوره

= نرخ بازده بدون ریسک که عبارت است از متوسط نرخ بازدهی که سرمایه‏گذاران بدون تحمل ریسک انتظار کسب آن را دارند با توجه به ویژگی‏های اوراق مشارکت در ایران شامل تضمین اصل و سود مشارکت از سوی بانک ها و نیز بازخرید اوراق به مبلغ اسمی قبل از تاریخ سررسید سود علی الحساب این اوراق( 17%) را به عنوان نرخ بازده بدون ریسک در نظر گرفته می‏شود.

انحراف معیار نیز طبق رابطه(8) محاسبه می‏شود.

(8)                                                                           

 

 

بازده صندوق p در دوره t ام که برای هر صندوق در هر ماه در سایت اینترنی صندوق در دسترس می‏باشد.

T=دوره زمانی

نسبت پتانسیل مطلوب :نسبت پتانسیل مطلوب را می توان حاصل تقسیم پتانسیل مطلوب بر ریسک نامطلوب تعریف کرد(صادق پارچینی،1391). رابطه (9) بیان کننده شیوه محاسبه آن می‏باشد:

 

(9)                                                                         

 

 

تعداد کل مشاهدات

=بازدهی در هرماه

 = حداق نرخ بازدهی که لازم است به منظور جلوگیری از شکست در نائل شدن به اهداف کسب گردد.به بیانی دیگر،نرخ بازده بدون ریسک عبارتست از متوسط نرخ بازدهی که سرمایه گذاران بدون تحمل ریسک انتظار کسب آن رادارند.باتوجه به وی‍ژگی های اوراق مشارکت در ایران شامل تضمین اصل وسود مشارکت از سوی بانک ها و نیز بازخرید اوراق به مبلغ اسمی قبل از تاریخ سررسید سود علی الحساب این اوراق سالانه 17%و ماهانه 1.466%به عنوان نرخ بازده بدون ریسک در نظر گرفته می شود.

چنانچه مابه التفاوت  عدد مثبت بود،آن را در صورت قرار می دهیم و چنانچه منفی بود باید صفر رادر صورت قرار دهیم..در مخرج کسر نیز چنانچه مابه التفاوت منفی بود آن را در مخرج قرار می دهیم و چنانچه مثبت بود عدد صفر را به جای آن قرار می دهیم.

 

 

 

 

7- جامعه آماری  نمونه گیری

قلمرو زمانی این تحقیق از ابتدای دی ماه 1388 تا ابتدای دی ماه 1390 در نظر گرفته شده است . قلمرو مکانی تحقیق  نیز کلیه صندوقهای سرمایه گذاری مشترک در بورس اوراق بهادار تهران می باشند .با توجه به تعداد کم جامعه نمونه همان جامعه باید باشد.

 

8- نتایج تحقیق

در تحقیق حاضر با در نظر گرفتن شش معیار ارزیابی عملکرد بازدهی واقعی، نسبت شارپ، نسبت ترینر، معیار جنسن، مدل سه عاملی فاما و فرنچ و نسبت پتانسیل مطلوب، وجود تفاوت معنادار بین رتبه‏بندی صندوق‌ها بر اساس این معیارها بررسی شده است. برای این منظور با الهام از مبانی نظری تحقیق، پنج فرضیه تبیین و با  استفاده از داده‌های نمونه انتخابی از 20 صندوق مشترک از ابتدای دی ماه 1388 تا ابتدای دی ماه 1390، فرضیه‌ها از طریق آزمون همبستگی و با استفاده از دو آماره ناپارامتریک «ضریب همبستگی رتبه‌ای اسپیرمن» و «ضریب همبستگی رتبه‌ای کندال »  مورد آزمون قرار گرفته‏اند می‌باشد.

نتیجه کسب شده بیان می‏کند  بر اساس اولویت  نسبت ترینر در رتبه اول، نسبت شارپ در رتبه دوم، نسبت پتانسیل مطلوب در رتبه سوم، نسبت آلفای جنسن در رتبه چهارم و نسبت مدل سه عاملی فاما و فرنچ در رتبه پنجم قرار دارد که جزئیات نتایج حاصل از آزمون در ادامه بیان شده است.

آزمون فرضیه اول: آیا آزمون همبستگی بین دو رتبه بندی می تواند معنادار بودن تفاوت بین عملکرد صندوق های سرمایه گذاری مشترک بر اساس نسبت ترینر وعملکرد صندوق های سرمایه گذاری مشترک بر  اساس بازده واقعی را نشان دهد؟

 

 جدول 1-  نتایج فرضیه اول

بین عملکرد صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس نسبت ترینر و عملکرد صندوق‌های سرمایه‏گذاری بر اساس بازده واقعی مشترک تفاوت معنادار وجود دارد.
آزمون	ضریب همبستگی	سطح اهمیت	نتیجه آزمون
ضریب همبستگی رتبه‌ای اسپیرمن	942/0	000/0	رد
ضریب همبستگی رتبه‌ای کندال	831/0	000/0	رد

منبع: یافته های پژوهشگر

 

با توجه به جدول 1، نتایج آزمون فرضیه اول نشان می‌دهد که در بازار سرمایه ایران، بین رتبه‎بندی صندوق‌های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس نسبت ترینر و نسبت بازدهی واقعی همبستگی قوی و معنی‏داری وجود دارد. بنابراین در ارزیابی عملکرد صندوق‌ها بر اساس دو معیار فوق تفاوت معناداری مشاهده نمی‌شود و در هر دو معیار نسبت رتبه‏بندی مشابه ای را از میان گزینه‌های سرمایه‏گذاری ارائه می‌دهند.

آزمون فرضیه دوم:آیا آزمون همبستگی بین دو رتبه بندی می تواند معنادار بودن تفاوت بین عملکرد صندوق های سرمایه گذاری مشترک بر اساس نسبت آلفای جنسن وعملکرد صندوق های سرمایه گذاری مشترک بر  اساس بازده واقعی را نشان دهد؟

 

 جدول 2 - نتایج فرضیه دوم

بین عملکرد صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس نسبت آلفای جنسن و عملکرد صندوق‌های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس بازده واقعی تفاوت معنادار وجود دارد.
آزمون	ضریب همبستگی	سطح اهمیت	نتیجه آزمون
ضریب همبستگی رتبه‌ای اسپیرمن	860/0	000/0	رد
ضریب همبستگی رتبه‌ای کندال	705/0	000/0	رد

منبع: یافته های پژوهشگر

 

با توجه به جدول 2، نتایج آزمون فرضیه دوم نشان می‌دهد که بین رتبه‏بندی صندوق‌های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس نسبت آلفای جنسن و نسبت بازدهی واقعی همبستگی قوی و معنی داری وجود دارد به طوری که جهت تغییرات هر دو نسبت یکسان بوده و هر دو نسبت رتبه‏بندی مشابه ای را از میان گزینه‏های سرمایه‏گذاری ارائه می‌دهند. بنابراین، در بازار سرمایه ایران بین رتبه‏بندی صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس دو نسبت آلفای جنسن و نسبت بازدهی واقعی تفاوت معناداری وجود ندارد.

آزمون فرضیه سوم: آیا آزمون همبستگی بین دو رتبه بندی می تواند معنادار بودن تفاوت بین عملکرد صندوق های سرمایه گذاری مشترک بر اساس مدل 3 عاملی فاما-فرنچ وعملکرد صندوق های سرمایه گذاری مشترک بر  اساس بازده واقعی را نشان دهد؟

 

 جدول 3-  نتایج فرضیه سوم

بین عملکرد صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس مدل سه عاملی فاما-فرنچ و عملکرد صندوق‌های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس بازده واقعی تفاوت معنادار وجود دارد.
آزمون	ضریب همبستگی	سطح اهمیت	نتیجه آزمون
ضریب همبستگی رتبه‌ای اسپیرمن	651/0	0019/0	رد
ضریب همبستگی رتبه‌ای کندال	589/0	0003/0	رد

منبع: یافته های پژوهشگر

 

با توجه به جدول 3، نتایج آزمون همبستگی میان رتبه‏بندی صندوق‌های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس مدل سه عاملی فاما-فرنچ و بازده واقعی حاکی از وجود همبستگی نسبتاً قوی معنی داری میان این دو رتبه‏بندی می‏باشد. به طوری که معیار مدل سه عاملی فاما-فرنچ به صورت یکنواخت و هماهنگ تابعی افزایشی از بازده واقعی می‌باشد. بنابراین می‌توان گفت در بازار سرمایه ایران، بین رتبه‏بندی صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس معیار مدل سه عاملی فاما-فرنچ و رتبه‏بندی آن‌ها بر اساس بازده واقعی تفاوت معناداری وجود ندارد.

آزمون فرضیه چهارم: آیا آزمون همبستگی بین دو رتبه بندی می تواند معنادار بودن تفاوت بین عملکرد صندوق های سرمایه گذاری مشترک بر اساس نسبت شارپ وعملکرد صندوق های سرمایه گذاری مشترک بر  اساس بازده واقعی را نشان دهد؟

 

 جدول 4-  نتایج فرضیه چهارم

بین عملکرد صندوق‌های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس نسبت شارپ و عملکرد صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس بازده واقعی تفاوت معنادار وجود دارد.
آزمون	ضریب همبستگی	سطح اهمیت	نتیجه آزمون
ضریب همبستگی رتبه‌ای اسپیرمن	915/0	000/0	رد
ضریب همبستگی رتبه‌ای کندال	789/0	000/0	رد

منبع: یافته های پژوهشگر

 

با توجه به جدول 4، نتایج آزمون فرضیه چهارم نشان می‌دهد که  در بازار سرمایه ایران، بین رتبه‏بندی صندوق‌های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس نسبت شارپ و نسبت بازدهی واقعی همبستگی قوی و معنی‏داری وجود دارد. بنابراین در ارزیابی عملکرد صندوق‌ها بر اساس دو معیار فوق تفاوت معناداری مشاهده نمی‌شود و در هر دو معیار نسبت رتبه‏بندی مشابه ای را از میان گزینه‌های سرمایه‏گذاری ارائه می‌دهند.

9-5- آزمون فرضیه پنجم: آیا آزمون همبستگی بین دو رتبه بندی می تواند معنادار بودن تفاوت بین عملکرد صندوق های سرمایه گذاری مشترک بر اساس نسبت پتانسیل مطلوب وعملکرد صندوق های سرمایه گذاری مشترک بر  اساس بازده واقعی را نشان دهد؟

 

 جدول 5- نتایج فرضیه پنجم

بین عملکرد صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس نسبت پتانسیل مطلوب و عملکرد صندوق‌های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس بازده واقعی تفاوت معنادار وجود دارد.
آزمون	ضریب همبستگی	سطح اهمیت	نتیجه آزمون
ضریب همبستگی رتبه‌ای اسپیرمن	906/0	000/0	رد
ضریب همبستگی رتبه‌ای کندال	736/0	000/0	رد

منبع: یافته های پژوهشگر

با توجه به جدول 5، نتایج آزمون فرضیه پنجم نشان می‌دهد که بین رتبه‏بندی صندوق‌های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس نسبت پتانسیل مطلوب و نسبت بازدهی واقعی همبستگی قوی و معنی‏داری وجود دارد به طوری که جهت تغییرات هر دو نسبت یکسان بوده و هر دو نسبت رتبه‏بندی مشابه ای را از میان گزینه‏های سرمایه‏گذاری ارائه می‌دهند. بنابراین، در بازار سرمایه ایران بین رتبه‏بندی صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس دو نسبت پتانسیل مطلوب و نسبت بازدهی واقعی تفاوت معناداری وجود ندارد.

 

9- بحث و نتیجه گیری

نهادهای مالی اجزای اصلی تشکیل دهنده بازار سرمایه به شمار می‌روند که حضور فعال و قدرتمند آن‌ها می‏تواند نوید بخش یک نظام مالی قوی و کارآمد باشد. صندوق‏های سرمایه گذاری مشترک از جمله این نهادها می‌باشند که با هدف ایجاد مدیریت تخصصی برای خرید و فروش اوراق بهادار و کاهش ریسک سرمایه گذاری و در نهایت تشویق برای توسعه بازار سر مایه ایجاد شده‌اند. برای هر سرمایه گذاری که برای متنوع ساختن سرمایه گذاری خود و ریسک‌های مرتبط با آن برنامه ریزی می‌کنند، صندوق‌های سرمایه‏گذاری مشترک می‌توانند این فرصت تنوع سازی مؤثر را بر مبنای پرتفلیوهای محتمل فراهم کنند.

صندوق‌های سرمایه گداری مشترک به عنوان  یکی از مهم‌ترین نهادهای بازار سرمایه  با جمع آوری سرمایه‌های اندک اما در سطح وسیع مخاطره سرمایه گذاری را به میزان قابل توجهی کاهش داده و موجب رونق و مدیریت در بازار سهام می‌شوند.در این میان سرمایه گذاران صندوق‌ها تلاش می‌کنند در صندوقی سرمایه گذاری کنند که متناسب با ریسک بازار و ریسک عملیاتی تحمل شده، بازده بهینه‌ای کسب کنند؛ بنابراین سرمایه گذاران جهت ارزیابی عملکرد صندوق‌های سرمایه گذاری  نیازمند ابزارهایی همچون معیارهای ارزیابی عملکرد تعدیل شده بر حسب ریسک می‌باشند.

به دلیل متفاوت بودن مبانی اندازه گیری ریسک مدل‌ها، ابزارهای مختلفی جهت ارزیابی عملکرد ارائه شده است. در این میان به طور کلی در مورد ریسک دو تئوری مجزا وجود دارد. در تئوری اول که تحت عنوان تئوری مدرن پرتفوی نامیده می‌شود، هر گونه نوسان مثبت یا منفی احتمالی بازده اقتصادی در آینده به عنوان ریسک محسوب می‌شود و از طریق انحراف معیار حول میانگین محاسبه می‌شود.  در حالی که در تئوری دوم یا تئوری فرا مدرن پرتفوی مفهوم ریسک به عنوان انحرافات نامطلوب نسبت به میانگین تعریف می‌شود؛ به گونه‌ای که نوسانات بالاتر از میانگین مساعد و نوسانات پایین‌تر از میانگین نامساعد تلقی می‏شود. ریسک نامطلوب، به عنوان شاخص اندازه گیری ریسک، تنها نوسانات منفی بازدهی اقتصادی در آینده را در محاسبه ریسک مد نظر قرار می‌دهد.

در تحقیق حاضر با در نظر گرفتن شش معیار ارزیابی عملکرد بازدهی واقعی، نسبت شارپ، نسبت ترینر، معیار جنسن، مدل سه عاملی فاما و فرنچ (معیاری‌هایی از ارزیابی ریسک در تئوری مدرن پرتفوی) و نسبت پتانسیل مطلوب (معیاری از ارزیابی ریسک در تئوری فرا مدرن پرتفوی)، وجود تفاوت معنادار بین رتبه بندی صندوق‌ها بر اساس این معیارها بررسی شده است. برای این منظور با الهام از ادبیات و مبانی نظری تحقیق، پنج فرضیه تبیین و با استفاده از داده‌های نمونه انتخابی از 20 صندوق مشترک مورد آزمون قرار گرفته‌اند. در این تحقیق با توجه به استفاده از داده‌های رتبه‌ای، فرضیه‌ها از طریق آزمون همبستگی و با استفاده از دو آماره ناپارامتریک «ضریب همبستگی رتبه‌ای اسپیرمن» و «ضریب همبستگی رتبه‌ای کندال »  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

با توجه به این که در سطح کلی بین رتبه بندی صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک بر اساس هر یک از معیارهای ترینر، جنسن، فاما و فرنچ، شارپ و پتانسیل مطلوب تفاوت معناداری وجود ندارد و با مد نظر قرار دادن نرمال نبودن توزیع بازدهی صندوق‌ها و سطح پذیرش ریسک افراد پیشنهادهایی به شرح زیر ارائه می‌شود:

1)    از آنجایی که در نسبت بازدهی واقعی به موضوع ریسک توجهی نشده و در محاسبات مربوطه نوسانات بازدهی و عدم قطعیت‏های ناشی از آن لحاظ نمی‌شود، لذا به سرمایه‏گذاران و تحلیلگران مالی پیشنهاد می‌شود در کنار معیار بازدهی واقعی، معیارهای ارزیابی عملکرد تعدیل شده بر اساس ریسک را نیز مد نظر قرار داده و در تصمیم گیری‌های خود این معیارها را نیز لحاظ نمایند.

2)    با توجه به این که در معیارهای مبتنی بر تئوری مدرن (ترینر، جنسن، فاما و فرنچ و شارپ) پرتفوی سطح کل ریسک و در معیارهای مبتنی بر تئوری فرامدرن (نسبت پتانسیل مطلوب) تنها ریسک نامطلوب وارد محاسبات می‌شود، لذا به سرمایه گذاران پیشنهاد می‌شود برای ارزیابی خود از عملکرد صندوق‌ها در صورتی که ریسک‏گریزی کمتری داشته و سطح ریسک پذیری بالایی دارند از معیارهای مبتنی بر تئوری مدرن و در صورتی که ریسک گریز بوده و سطح ریسک پذیری آن‌ها پایین می‌باشد از معیارهای مبتنی بر تئوری فرامدرن بهره گیرند.

3)     نظر به توزیع غیر نرمال بازدهی صندوق‌ها و به دلیل آن که یکی از پیش فرض‌های استفاده از شاخص‌های تئوری مدرن پرتفوی (شاخص جنسن، فاما و فرنچ، شارپ و ترینر) نرمال بودن توزیع بازدهی بوده و این پیش فرض برای معیارهای فرامدرن پرتفوی (پتانسیل مطلوب) وجود ندارد، لذا از لحاظ علمی معیار پتانسیل مطلوب ارجحیت داشته و قابل اتکا تر می‌باشد و پیشنهاد می‏شود سرمایه‏گذاران در ارزیابی‏های خود توجه بیشتری را به این معیار معطوف دارند. همچنین با توجه به ابن که در نسبت پتانسیل مطلوب می‌توان با تعیین حداقل بازدهی قابل قبول معادل نرخ بازده مورد انتظار سرمایه گذار، رتبه بندی‌های مختلفی، متناسب با ترجیح‌ها و انتظارات سرمایه گذار ارائه کرد، لذا کارایی این معیار نسبت به دو معیار شارپ و بازدهی واقعی بهتر می‏باشد.

 

 

---

1- دانشیار، گروه آموزشی حسابداری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران، ‌نویسنده اصلی و مسئول مکاتبات. [e-mail]

2- کارشناس ارشد حسابداری.

---

[i]. Mutual fund

[ii]. Open - End

[iii]. Close – End

[iv]. معیاری از ارزیابی ریسک در تئوری مدرن پرتفوی

[v]. معیاری از ارزیابی ریسک در تئوری فرامدرن پرتفوی

[vi]. sharp

[vii]. Jack treynor

[viii]. jensen

[ix]. Fama- French three-factor model

[x]. MAR

[xi]. مجموعه بازارهای سهام کشورهای بلزیک و فرانسه و هلند

[xii]. Net Asset Value

[xiii]. Capital Asset Pricing Model(CAPM)

[xiv]. Small  cap  portfolio

[xv]. Large  cap  portfolio

[xvi]. high Book-to-market  stock

[xvii]. Low Book-to-market  stock

مراجع

فهرست منابع

1)    پی جونز ، چالز، (1943)،"مدیریت سرمایه گذاری" ، ترجمه و اقتباس دکتر رضا تهرانی و عسگر نوربخش،چاپ پنجم،1388.

2)    مقدسیان، ایمان، ( 1389 ) ،"بررسی عملکرد صندوقهای سرمایه‏گذاری مشترک در ایران" ، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت مالی، دانشکده علوم اقتصادی.

3)  صفری، امیر محمد، (1389) ،" بررسی تاثیر پذیری بازدهی صندوقهای سرمایه گذاری مشترک در سهام از برخی عوامل مدیریتی و محیطی در ایران"، پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری ¸ دانشکده اقتصاد و حسابداری دانشگاه آزاد تهران مرکزی.

4)  مشتاق، سعید،(1389)،"عوامل مؤثر بر بازده صندوق های سرمایه گذاری مشترک در بورس اوراق بهادار تهران"، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.

5)    جالبی، آرش،(1387)،"صندوق های مشترک سرمایه گذاری"، فصلنامه بورس اوراق بهادار،شماره74.

6)  پارچینی، صادق، (1390)،"رتبه‏بندی صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک با استفاده از نسبت های شارپ،پتانسیل مطلوب و مقایسه آنها با یکدیگر"، پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.

7)  قنادی قمی ، نادیا،( 1390 )، " مقایسه ارزیابی عملکرد صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک مبتنی بر نسبت های شارپ ، پتانسیل مطلوب و بازده واقعی"،  پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری،دانشکده اقتصاد و حسابداری دانشگاه آزاد تهران مرکزی.

8)     Ming-Ming Lai,Siok-Hwa Lau, (2010),"Evaluating Mutual Fund Performance in An Emerging Asian Economy:           The Malaysian Experience",Journal of Asian Economics.

9)     Sortino¸ F ¸ Plantiga ¸ A and Van der meer¸ R (2001) "The Impact of Downside Risk on Risk-Adjusted Performance of Mutual funds in Euro Next Markets "Working Paper Taken from www.ssrn.com