مقایسه‌ی کارآیی نوع، رنگ و ارتفاع تله‌ در شکار شب‌پره‌ی مینوز گوجه فرنگی Tuta absoluta (Meyrick) در منطقه‌ی ارومیه

حشره شناسی گیاهان زراعی

مقاله 4، دوره 4، شماره (8) بهار - تابستان 1393، شهریور 1393، صفحه 49-58   

چکیده

شب‌پره­ی مینوز گوجه­فرنگی Tuta absoluta (Meyrick) (Lep.: Gelechiidae) از آفات خطرناک گوجه­فرنگی در شرایط مزرعه­ و گل­خانه می­باشد. این آفت در سال‌های اخیر در مناطق مختلف ایران شایع شده و خسارات جبران‌ناپذیری را به محصول وارد می­سازد. روش‌های مختلفی برای کنترل این آفت در دنیا توصیه شده است، ولی با توجه به تازه بودن حضور آن در کشور، بررسی این روش‌ها در شرایط مختلف کلیمایی ضرورت دارد. یکی از این روش‌های کنترل، استفاده از تله­های فرومونی با هدف شکار انبوه آفت است. در این تحقیق، کارآیی دو نوع تله (دلتا و تشت­آب) با سه رنگ مختلف (زرد، سفید و سبز) در دو ارتفاع (5/0 و 1 متر از سطح زمین)، در چهار مزرعه­ی مختلف شهرستان ارومیه باهم مقایسه شد. تله­ها مصادف با ظهور حشرات کامل آفت در مزرعه نصب و افراد نر شکار شده در هر تله به­صورت هفتگی شمارش گردیدند. نتایج نشان داد که رنگ تله در میزان جلب این آفت بی تأثیر بود و بیشترین میزان شکار مربوط به تله­ی تشت­آب با میانگین 07/161 حشره به­ازای هر تله در هفت نوبت نمونه­برداری به­مدت 50 روز بود. همچنین اختلاف بین دو ارتفاع نصب تله، در سطح احتمال پنج درصد معنی‌دار بود و بیشترین شکار در ارتفاع نیم متری با 34/123 حشره در همان بازه مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها

شب‌پره‌ی مینوز گوجه‌فرنگی؛ تله‌ی دلتا؛ تله‌ی تشتی؛ ارتفاع؛ ارومیه

مراجع

Alasady MAA, Hadwan HA, Hassan RK. 2011. The optimization of pheromone traps for monitoring and mass attraction of tomato borer Tuta absoluta in greenhouses in Iraq. International Symposium on management of Tuta absoluta (tomato borer, Lepidoptera: Gelechiidae) in collaboration with the IRAC and IBMA Agadir, Morocco, November 16-18, p. 80.

Al-Zaidi S. 2009. Recommendations for the detection and monitoring of Tuta absoluta. Russell IPM (Integrated Pest Management). Retrieved September 20, 2012. from  http://www.russellipm-agriculture.com/uploads/files/recommendationdetectionmonitoring.pdf.

Bahia DM, RekiaC, Salaheddine D. 2011. Trapping of Tuta absoluta Meyrick, 1917 (Lepidoptera: Gelechiidae) by three types of pheromone traps and damage assessment in Ouargla (Algerian Sahara). International Symposium on management of Tuta absoluta (tomato borer, Lepidoptera: Gelechiidae) in collaboration with the IRAC and IBMA Agadir, Morocco, November 16-18, p. 56.

Baniameri V, Cheraghian A. 2011. The current status of Tuta absoluta in Iran and initial control strategies.  International Symposium on management of Tuta absoluta (tomato borer, Lepidoptera: Gelechiidae) in collaboration with the IRAC and IBMA Agadir, Morocco, November 16-18, p. 20.

Bolem S, Esther S. 2011. New pest response guidelines tomato leafminer (Tuta absoluta). USDA, 176pp.

Bolkmans K. 2009. Integrated pest management of the exotic invasive pest Tuta absoluta. 4^th Annual Biocontrol Industry Meeting International Biocontrol Manufacturers Association, Lucerne, Switzerland.

Dhouibi MH, Titouhi F, Smaan M. 2011. Bioassays with two trap models and different sex pheromone capsules of the tomato borer Tuta absoluta Povolny 1994. International Symposium on management of Tuta absoluta (tomato borer, Lepidoptera: Gelechiidae) in collaboration with the IRAC and IBMA Agadir, Morocco, November 16-18, p. 100.

Farrokhi S, Zerehgar K, Heidari H, Marzban R. 2011. Tuta absoluta (Lep.: Gelechiidae): A serious threat to tomato farming in Iran. International Symposium on management of Tuta absoluta (tomato borer, Lepidoptera: Gelechiidae) in collaboration with the IRAC and IBMA Agadir, Morocco, November 16-18, p.78.

Filho MM, Vilela EF, Jham NG, Attygalle A, Svatoš A, Meinwald J. 2000. Initial studies of mating disruption of the tomato moth, Tuta absoluta (Lepidoptera: Gelechiidae) using synthetic sex pheromone. Journal of the Brazilian Chemical Society 11(6): 621-628.

Ghobari H,  GoldansazH,  AskariH. 2009. Investigation of some effective factors in the efficiency of pheromone traps of oak leaf roller moth Tortrix viridana L. (Lep.: Tortricidae) in Kurdistan province. Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources 13(47): 255-262. [in Persian]

Lietti MMM, Botto E, Alzogaray RA. 2005. Insecticide resistance in Argentine populations of Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae). Neotropical Entomology 34(1): 113-119.

Mohamed ESI, Siam K. 2011. Effect of pheromone traps on mass trapping of tomato borer, Tuta absoluta (Lepidoptera: Gelechiidae) in Sudan. International Symposium on management of Tuta absoluta (tomato borer, Lepidoptera: Gelechiidae) in collaboration with the IRAC and IBMA Agadir, Morocco, November 16-18, p. 98.

Oloumi Sadeghi H, Esmaili M. 1980. Population fluctuation study of the apple codling moth, Laspeyresia pomonella in Karaj orchards. Iranian Journal of Agricultural Science 3(1-4): 83-111. [in Persian]

Riedle H. 1980. The importance of pheromone trap density and trap maintenance for the development of standardized monitoring procedures for the codling moth (Lepidoptera: Tortricidae). The Canadian Entomologist112: 655-663.

Sirigireddy R, Gorantla M, Reddy P.2011. A novel process for industrial production of >98% pure E3,Z8,Z11-14:AC major isomer for effective mass trapping of Tuta absoluta. International Symposium on Management of Tuta absoluta (tomato borer, Lepidoptera: Gelechiidae) in collaboration with the IRAC and IBMA Agadir, Morocco, November 16-18, p. 76.

Zargaran MR, Askari H, Salari A, Bakhshali Saatloo V. 2007. Pheromone control of oak leaf roller Tortrix viridana L. in West Azarbaijan province. Second Iranian Agricultural Ecosystems Conference, Gorgan. October 17-18. p. 2929-2935. [in Persian]