ارزیابی اثر باز بودن تجاری و مالی بر اندازه دولت در منتخبی از کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی

دو فصلنامه علمی - تخصصی اقتصاد توسعه و برنامه ریزی

مقاله 3، دوره 2، شماره 1، شهریور 1392، صفحه 45-66   

نویسندگان

بتول رفعت¹؛ مصطفی عمادزاده²؛ زهرا قندهاری علویجه^{* 3}

¹استادیار- دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان

²استاد– دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان

³دانش‌آموخته کارشناسی ارشد توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی- دانشگاه اصفهان

چکیده

تبین ارتباط متقابل باز بودن تجاری و مالی و اندازه دولت از موضوعات مورد بحث اقتصاددانان در چند دهه اخیر می‌باشد که در مورد آن اختلاف نظرهای بسیاری وجود دارد. بنابراین بررسی و ارزیابی اثرات باز بودن تجاری و مالی به ویژه در کشورهای در حال توسعه لازم و ضروری می‌باشد. لذا هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان اثر باز بودن تجاری و مالی بر اندازه دولت در منتخبی از کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی در قالب دو فرضیه کارایی و جبرانی است. در این پژوهش به منظور بررسی رابطه فوق، کشورهای مورد نظر بر اساس درآمد سرانه در سه گروه درآمدی طبقه‌بندی شده‌اند و از داده‌های پانل طی دوره 2009-1999 و روش حداقل مربعات تعمیم‌یافته (GLS) استفاده شده است. شایان ذکر است از نسبت سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به تولید ناخالص داخلی به عنوان شاخص باز بودن مالی و از شاخص تعدیل‌شده شدت تجاری به‌عنوان شاخص باز بودن تجاری استفاده شده است. نتایج حاصل از مطالعه حاکی ازعدم معناداری ضرایب شاخص‌های بازبودن تجاری و مالی برای کشورهای با درآمد بالاتر از متوسط و رد هر دو فرضیه کارایی و جبرانی در این کشورهاست. ضرایب شاخص‌های باز بودن تجاری و مالی برای کشورهای با درآمدکمتر از متوسط و درآمد پایین معنادارند. قابل ذکر است اثر شاخص بازبودن مالی بیش از اثر شاخص باز بودن تجاری بر اندازه دولت در این مجموعه کشورها می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

اندازه دولت؛ بازبودن تجاری؛ بازبودن مالی؛ کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی

مراجع

پژویان، ج.، خدادکاشی، ف. و موسوی جهرمی، ی. 1385، کلیات علم اقتصاد، تهران: دانشگاه پیام‌نور.

پورمقیم، ج. 1387، اقتصادبخش عمومی. تهران: نشر نی.

چارمحالی، ع. و خدایی، م. 1383، "رابطه‌ی علیت بین هزینه‌های جاری دولت و درآمدهای مالیاتی طی سال‌های 1350تا 1382 در ایران"، پژوهشنامه اقتصادی،شماره 3(پیاپی 14).

خداپرست مشهدی، م.، فلاحی، م.، سلیمی‌فر، م. و حق‌نژاد، ا. 1391، "بررسی اعتبار قانون واگنر و دیدگاه کینزی برای اقتصاد ایران: یک تجزیه و تحلیل سری زمانی"، پژوهشهای اقتصادی، شماره اول، 112-87.

دادگر، ی. و ناجی میدانی، ع. 1382، "شاخص‌های جهانی شدن اقتصاد و موقعیت ایران"، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره29، 135-103.

دادگر، ی. و نظری، ر. 1387، "بررسی تاثیر جهانی شدن تجارت بر اندازه دولت در ایران"، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره38، 48-1.

دفتر مطالعات اقتصادی. 1384، "بررسی تراز تجاری(دیدگاه نظری و تجربی)"، تهران: معاونت برنامه ریزی و بررسی‌های اقتصادی.

رحمانی، ت. 1386. اقتصادکلان،(جلد اول)، تهران: نشر برادران.

محمدزاده، پ.، ممی‌پور، س. و فشاری، م.(1389). کاربرد نرم‌افزارStata در اقتصادسنجی. تهران: نورعلم.

موسوی، ن.، صدرالاشرفی، م. و طاهری، ف. 1388، "اثر جهانی شدن بر نابرابری درآمدی"، اقتصادکشاورزی، شماره2، 207-185.

مؤمنی، ف. 1384، "ارزیابی نهادگرا از جایگاه دولت وبازار در فرآیند توسعه ملی"، فصلنامه پژوهش های اقتصادی،شماره 2.

Benarroch, M. and Pandey, M. 2012, “The relationship between trade openness and government size. Does disaggregating government expenditure matter?” Journal of Macroeconomics, No. 34, 239-252.

Breitung, J. 2000, “The local power of some unit root tests for panel data.  in B. Baltagi (ed.), Advances in Econometrics,15: Nonstationary Panels, Panel Cointegration, and Dynamic Panels”, Amsterdam: JAI Press, 161-178.

Cameron, D. 1978, “The expansion of the public economy: a comparative analysis”, American Political Science Review, No.72, 1243-1261.

Dreher, A. 2006, “Does Globalization Affect Growth? Empirical Evidence from a New Index”. Applied Economic, NO.38 (10), 1091-1110.

Gammel, N., R. Kneller, &I. Sanz .2008, “Foreign Investment”, “International of Political Economy”, No.24, 151-171.

Garrett, G. 1996, “Capital Mobility, Trade, and the Domestic Politics of Economic Policy , in R. Keohane and H. Milner (eds.), Internalization and Domestic Politics, New York: Cambridge University Press.

Garrett, G. and Mitchell, D. 2001, “Globalization, Government Spending and Taxation in the OECD”, European Journal of Political Research, No.39, 145-170.

Hadri, k. 2000, “Testing for stationarity in heterogeneous panel data”, Econometric Journal, No.3, 148-161.

Im, K.S.; Pesaran, M.H. and Shin, Y. 2003, “Testing for unit roots in heterogeneous panels”, Journal of Econometrics, No.115, 53-74.

Kant, C. 1996, “Foreign Direct Investment and Capital Flight”. Princeton: Department of Economics, Princeton University.

Kittel, B. and Winner, H. 2005, “How Reliable is Pooled Analysis in Political Economy? The globalization-welfare state nexus revisited”, European Journal of Political Research, No.44 (2), 1-24.

Li, K., Morek, R., Yang, F. and Yeung, B. 2004, “Firm-Specific Variation and Openness in Emerging Markets”, The Review of Economics and Statistics, No.86, 658-669.

Li, et al. 1997, “Government Size and Economic Growth: Time Series Evidence from a New Test Specification”, Applied Economics, No.36, 2125-2135.

Liberati, P. 2007, “Trade Openness, Capital Openness and Government Size”, Cambridge University Press, Vol.27 (2), 215-247.

Levin, A., Lin, C.F. and Chu, c. 2002, “Unit Root Tests in Panel Data: Asymptotic and Finite-sample Properties”, Journal of Econometrics, No.108, 1-24.

Montiel, P. 1994, “Capital Mobility in Developing Countries: Some Measurement Issues and Empirical Estimates”, World Bank Economic Review, No.8 (3), 311-350.

Peacock, A.T. and Scott, A. 2000, “The Curious Attraction of Wagner’s Law”, Public Choice, No.102(1-2), 1-17.

Rodrik, D. 1998, “Why Do More Open Economies Have Bigger Governments?” Journal of Political Economy, Vol.5, No.106, 997-1032.

Sanz, I. and Velázquez. F. J. 2003, “Does Globalization Increase Government Size? An analysis of the Effects of Foreign Direct Investment on Total Government Expenditures and its Components and its Components”. University Complutense de Faculty of economic and Business, No.23.

Singh, A. 2003, “Capital Account Liberalization, Free Long-Term Capital Flows, Financial Crises and Economic Development”, Eastern Economic Journal, No.29, 191-216.