ضرورت‌های یک قضاوت منطقی (مطالعۀ موردی حکایت تمثیلی رمزی "مرد بقال و طوطی" از دفتر اول مثنوی)

فصل نامه تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی

مقاله 6، دوره 7، شماره 25، آذر 1394، صفحه 111-126   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

ابوالفضل غنی زاده^*

استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور- ایران

چکیده

این نوشته با روش تحلیلی- توصیفی، در دو بخش؛ کلی و مصداقی، فرایند یک داوری و تصمیم گیری را در بستر داستان "مرد بقال و طوطی" مورد بررسی قرار داده است. این داستان با شکلی تمثیلی رمزی و با مبانی تعلیمی برای انتقال مفاهیم به مخاطب سروده شده و مولوی در بخش محتوایی آن، برای یک قضاوت و داوری منطقی ضرورت‌های مورد نیاز ارائه داده است. نقاب، تنبیه، تشخیص، حسگرهای بیرونی و درونی، داده‌های اطلاعاتی، فرایند تصمیم­گیری، قوه و قدرت پردازشگری انسان از مهم‌ترین مباحث آن به شمار می‌رود. تحلیل کلی داستان به مخاطب می‌آموزد که: الف- فرایند یک داوری و تصمیم‌گیری چگونه رخ می‌دهد؟ ب- ارکان یک داوری چگون دست‌کاری و نتیجۀ آن مصادره می‌شود؟

کلیدواژه‌ها

مثنوی مولوی؛ تمثیل رمزی؛ داوری و تنبیه؛ داده های اطلاعاتی و قدرت پردازشگری