عملکرد دانه و صفات رشدی جو (Hordeum vulgare L) در تداخل با یولاف وحشی (Avena ludoviciana L)

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 2، دوره 10، 1(37) بهار، فروردین 1395، صفحه 19-33   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسنده

فرشاد سرخی^*

استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد میاندوآب، دانشگاه آزاد اسلامی، میاندوآب، ایران

چکیده

جهت بررسی تاثیر تداخل بین جو زراعی و یولاف وحشی بر روی عملکرد دانه، ویژگی­ های برگ پرچم و نسبت ریشه به ساقه، آزمایشی گلدانی در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. این آزمایش دارای چهار سطح تداخل شامل شاهد (عدم تداخل)، تداخل کامل، تداخل ریشه‌ای و تداخل اندام هوایی جو زراعی با یولاف وحشی و چهار سطح تراکم یولاف وحشی (2، 4، 6 و 8 بوته در گلدان) در چهار تکرار بود. تاثیر تداخل کامل و تداخل ریشه‌ای بر روی جو زراعی و یولاف وحشی به مراتب بیشتر از تداخل اندام هوایی بود. تفاوت مشهودی بین تداخل ریشه‌ای و کامل در هر دو گونه جو و یولاف وحشی مشاهده نشد. میزان کاهش عملکرد دانه جو در تداخل هوایی، تداخل ریشه‌ای و تداخل کامل با یولاف وحشی نسبت به شاهد (عدم تداخل) به­ ترتیب 28.75، 73.09 و 77.22 درصد برآورد شدند. مشخص شد که تداخل ریشه­ ها موجب افزایش قدرت رقابتی یولاف وحشی نسب به جو زراعی و در نتیجه تشدید رقابت بر سر منابع مورد استفاده گردید. با بررسی منحنی­ های رگرسیونی مشاهده شد که با افزایش تراکم یولاف وحشی سرعت افت عملکرد دانه در بوته، سطح برگ پرچم و میزان کلروفیل برگ پرچم جو زراعی کاهش می­ یابد. با افزایش تراکم یولاف وحشی و شدت یافتن رقابت نسبت ریشه به ساقه در جو زراعی و یولاف وحشی افزایش یافت. این امر نشانگر حساسیت بیشتر اندام هوایی نسبت به سیستم ریشه در برابر رقابت است. میزان این نسبت در یولاف وحشی به مراتب بیشتر از جو زراعی بود که دلیل آن قدرت بیشتر ریشه­ دهی یولاف وحشی نسبت به جو زراعی است. 

کلیدواژه‌ها

برگ؛ تداخل؛ جو؛ ریشه؛ عملکرد و یولاف وحشی

مراجع

Abdollahian-Noghabi, M., and R. Froud. 1997. Competition above and below ground between fat hen (Chenopodium album L.) and two sugarbeet cultivars. Brighton Crop Protection Conference Weeds. Brighton, United Kingdom. pp. 44.
Alberts, R., and J. Thorner. 1997. Water stress effects on the content and organization of chlorophyll in mesophyll and bundle sheath chloroplasts of maize. Journal of Plant Physiology. 59: 353-361.
Bertholdsson, N.O. 2004. Variation in allelopathic activity over 100 years of barley selection and breeding. Journal of Weed Technoogy. 44: 78-86.
Dabbag, A., A. Javanshir, F. Sorkhi, F. Rahimzadeh, and S. Zahtab. 2005. Above and below ground interaction of wheat (Triticum aestivum L.) and wild oustria centerat (Avena fatua L.) XVII International Botanical Congress. Austria Center Vienna. pp .252
Gowik, U., and P. Westhoff. 2011. The path from C3 to C4 Photosynthesis. Journal of Plant Physiology. 155: 56–63.
Hashem, A., S.R. Radosevish, and R. Dick. 2000. Competition effects on yield, tissue nitrogen and germination of winter wheat (Triticum aestivum) and Italian ryegrass (Lolium multiflorum). Journal of Weed Technology. 14: 718-725.
Jones, R.E., and R.W. Medd. 2000. Economic thresholds and the case for longer term approaches to population management of weeds. Journal of Weed Technology. 14: 337-350.
Julio, A., and H. Emilio. 2005. Barley (Hordeum vulgare) and wild oat (Avena fatua) competition is affected by crop and weed density. Journal of Weed Technology. 19(4): 790-795.
Khan, I., G. Hassan, S. Khan, and S. Shah. 2012. Wheat-wild oats interactions at varying densities and proportions. Journal of Botany. 44(3): 1053-1057.
Kolb, L.N., E.R. Gallandt, and E.B. Mallory. 2012. Impact of spring wheat planting density, row spacing, and mechanical weed control on yield, grain protein, and economic return in maine. Journal of Weed Science. 60: 244- 253.
Krcek, M., P. Slamka, K. Olsovska, M. Brestic, and M. Bencikova. 2008.  Reduction of drought stress effect in spring barley (Hordeum vulgare L.) by nitrogen fertilization. Journal of Plant Soil Environment, 54 (1): 7-13.
Olsen, J.M., H.W. Griepentrog, J. Nielsen, and J. Weiner. 2012. How important are crop spatial pattern and density for weed suppression by spring wheat? Journal of Weed Science. 60: 501-509.
Paynter, B.H., and A.L. Hills. 2009. Barley and rigid ryegrass (Lolium Rigidum) competition is influenced by crop cultivar and density. Journal of Weed Technology. 23: 40-48.
Porazar, R., and H. Ghadire. 2002. Competition wild oat (Avena fatua) with three varieties of wheat (Triticum aestivum) in greenhouse condition. Crop Sciences. 3 (2): 59-72.
Semers, T., and R.J. Froud. 2001. The effects of pea cultivar and water stress on root and shoot competition between vegetative plants of maize and pea. Journal of Ecology. 338: 137-145.
Siddiqui, I., B. Rukhsana, Z. Huma, and A. Aid. 2010. Effect of six problematic weeds on growth and yield of wheat. Journal of Botany. 42(4): 2461-2471.
Sorkhi, F., A. Dabbag, and A. Javanshir. 2008. Assessment of leaf characteristics and root to shoot ratio in above and below ground interference of wheat (Triticum aestivum) and different densities of wild oat (Avena fatua L.). Iranian Journal of Science and Technology of Agricultural and Natural Resources. 12(45): 435-447. (In Persian).
Sorkhi, F., A. Dabbag, A. Javanshir, F. Rahimzadeh, and S. Zahtab. 2006. Competitive effects of different plant parts of wild oat (Avena fatua L.) on morphological characters and yield of wheat (Triticum aestivum L.). Iranian Journal of Agricultural Science. 1 (16): 25-28. (In Persian).