تغییرات صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک شاهدانه ((Cannabis sativa L. متاثر از پرایمینگ بذر با فولیک اسید و پراکسید هیدروژن

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 5، دوره 10، 1(37) بهار، فروردین 1395، صفحه 73-88   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

شیرین کربلای قلیزاده¹؛ تورج میرمحمودی^{* 1}؛ نبی خلیلی اقدم²

¹گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران

²استادیار گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، سقز، ایران

چکیده

به منظور بررسی اثر پرایمینگ بذور شاهدانه با فولیک اسید و پراکسید هیدروژن بر برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک، آزمایشی در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل پراکسید هیدروژن در پنج سطح (صفر، 5/7، 15، 5/22، 30 میلی­مول در لیتر) و فاکتور دوم فولیک اسید در پنج سطح (صفر، 5، 10، 20، 27 میلی­مول در لیتر) بودند که به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. به منظور پیش­تیمار کردن بذرها پس از تهیه محلول­های مورد نظر، بذر شاهدانه به مدت 24 ساعت در اسید فولیک و 6 ساعت در پراکسید هیدروژن به­صورت غوطه­ور قرار گرفتند. در این مطالعه صفات کلروفیل a، b، کلروفیل کل، محتوی نسبی آب، ارتفاع بوته، طول ریشه، ضریب آلومتری، وزن تر و خشک بوته اندازه­گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس داده­ها نشان داد که اثر پراکسید هیدروژن و اسید فولیک بر کلیه صفات مورد بررسی معنی­دار بود، اما اثر متقابل بین دو تیمار تنها بر صفات محتوی نسبی آب و ضریب آلومتری معنی­دار گردید. پرایمینگ بذر با سطح 15 میلی­مول در لیتر پراکسید هیدروژن و 5 میلی­مول در لیتر اسید فولیک بالاترین مقدار کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، ارتفاع ساقه، طول ریشه و وزن تر و خشک بوته را به خود اختصاص دادند. افزایش سطح پراکسید هیدروژن بیشتر از 15 میلی­مول در لیتر، اثر منفی بر کلیه صفات مورد مطالعه نشان داد. همچنین، ترکیب تیماری 15 میلی­مول در لیتر پراکسید هیدروژن و 5 و10 میلی­مول اسید فولیک در مقایسه با دیگر تیمارها بالاترین محتوی نسبی آب و ضریب آلومتری را به خود اختصاص دادند. بنابراین، با توجه به نتایج مطالعه حاضر، پرایمینگ بذر با سطح 15 میلی­مول در لیتر پراکسید هیدروژن و 5 میلی­مول در لیتر اسید فولیک جهت حصول صفات مطلوب مورفولوژیک و فیزیولوژیک شاهدانه در شرایط این آزمایش مناسب می­باشد.

کلیدواژه‌ها

اسید فولیک؛ پراکسید هیدروژن؛ پرایمینگ بذر؛ شاهدانه

مراجع

Afzal, A., S.M.A. Basra, N. Ahmad, and E.A. Warraich. 2002. Effect of priming and grow regulator treatment on emergence and seedling growth of hybrid Mayze (Zea mays L.). International Journal of Agriculture Biology.4: 303-306.

Asghari, M. 1992. Ethylene effect on osmotic adjustment and growth of axial and cotyedonary tissues of seed under drought stress. Agricultural Sciences Industry. 7: 137-145.

Bermingham, A., and J.P. Derrick. 2002. The folic acid biosynthesis pathway in bacteria: Evaluation of potential for antibacterial drug discovery. Bioessays. 24: 637–648.

Bienert, G.P., J.K. Schjoerring, and T.P. Jahn. 2006. Membrane transport of hydrogen peroxide. Biochimica et Biophysica Acta. 1758: 994-1003.

 Burguieres, E., P. McCue, Y.I. Kwon, and K. Shetty. 2007. Effect of vitamin C and folic acid on seed vigour response and phenolic-linked antioxidant activity. Bioresource Technology. 98: 1393-404.

 

Chang, S.M., and J.M. Sung. 1990. Effect of seed priming treatment on the water use efficiency of tomato seeds. Journal of Crop Research. 11: 178-86.

Croxford, J.L., and T. Yamamura. 2005. Cannabinoids and the immune system: Potential for the treatment of inflammatory diseases. Journal of Neuroimmunology. 166: 3-18.

Demir Kaya, M., G. Okcu, M. Atak, Y. Cikili, and O. Kolsarici. 2006. Seed treatment to overcome salt and drought stress during germination in sunflower (Helianthus annuus L.). European Journal of Agronomy. 24: 291- 295.

Gecheva, T., I. Gadjeva, F. Van Breusegemb, D. Inzeb, S. Dukiandjieva, A. Tonevaa, and I. Minkov. 2002. Hydrogen peroxide protects tobacco from oxidative stress by inducing a set of antioxidant enzymes. Cellular and Molecular Life Sciences. 59:708-714.

Goldani, A.D., and D. Kamali. 2011. Effect of exogenous hydrogen peroxide on increasing drought resistance of crops sprout flower (Gomphrena globosa L.). Journal of Agricultural Research. 10 (3): 613-603. (In Persian)

Guzman, M. 2003. Cannabinoids: Potential anticancer agents. Nature Reviews. 3:745-755.

Harris, D. 2001. On- farm seed priming reduces risk and increases yield in tropical crops. Seed Science and Technology. 23: 17-26.

He, L., Z. Gao, and R. Li. 2009. Pretreatment of seed with H₂O₂ enhances drought tolerance of wheat (Triticum aestivum L.) seedlings. African Journal of Biotechnology. 8 (22): 6151-6157.

Heldt, H.W. 2005. Plant biochemistry. Elsevier Academic Press Publication. 620 pp.

 Howlett, A.C., C.S. Breivogel, S.R. Childers S.A. Deadwyler, R.E. Hampson, and L.Y. Porrino. 2004. Cannabinoid physiology and pharmacology: 30 years of progress. Neuropharmacology. 47:345-358

 

Hu, Y., Y. Ge, C. Zhang, T. Ju, and W. Cheng. 2009. Cadmium toxicity and translocation in rice seedlings are reduced by hydrogen peroxide pretreatment. Plant Growth Regulation. 59: 51-61.

Hung, S.H., C.W. Yu, and C.H. Lin. 2005. Hydrogen peroxide functions as a stress signal in plants. Bot. Bull. Acad. Sin. 46: 1-10.

Javadi, A.S., P. Esfandiari, and B. Mousavi. 2013. The effect of folic acid (vitamin B9) on germination of wheat under cadmium stress. Thirteenth Conference of Crop Sciences and the Third Conference of Seed Science and Technology. Seed and Plant Improvement Institute Karaj. Iran. August 24-26, 288-299.

 Kathiresan A, H.R. Lafitte, J. Chen, L. Mansueto, R. Bruskiewich, and J. Bennett. 2006. Gene expression micro arrays and their application in drought stress research. Field Crops Res. 97: 101-110.

 

Katzman, L.S., A.G. Taylor, and R.W. Langhans. 2001. Seed enhance- ments to improve spinach germination. Horticultural Science. 36: 979-81.

Khvazh, D. 1999. Effect of salinity on seed germination and establishment of four species of plants in arid and desert. Department of Natural Resources, University of Technology, A Master's thesis Desertification. (In Persian).

Lichtenthaler, H.K., and A.R. Wellburn. 1985. Determination of total carotenoids and chlorophylls A and B of leaf in different solvents. Biochemical Society Transactions. 11: 591-592.

Maleki, F., P. Esfandiari, and M. Baradearan Firoozabadi. 2011. Effects of seed treatments and foliar application of folic acid and ascorbic acid on yield and yield components in green beans (Phaseolus vulgaris). First National Conference on Sustainable Development of Agriculture Using Crop Pattern. 13 January 2011. Hamadan, 311-316. (In Persian).

 Moskova, I., D. Todorova, V. Alexieva, and I. Sergiev. 2007. Hydrogen peroxide pretreatment alleviates paraquat injuries in pea (Pisum sativum L.). Compets Rendus Academic Bulgare Science. 60(10): 1101-1106.

 

Murillo-rodriguez, E. 2008 .The role of the CB1 receptor in the regulation of sleep. Neuro-Psycho pharmacology and Biological Psychiatry. 32: 1420-1427.

Murugu, F.S., C. Chiduza, P.Nyamugafata, L.J. Clark, W.R. Whalley, and W. Finch Savage. 2004. Effects of on-farm seed priming on consecutive daily sowing occasions on the emergence and growth of maize in semi-aride Zembabwe. Field Crops Research. 89:49-57.

 Pill, W.G., and A.D. Necker. 2001. The effect of seed treatment on germination and establishment of kentuky blu grass (Poa pratenis L.). Journal of Agronomy. 158: 1187-1195.

 

Roy, N.K., and A.K. Srivastava. 2000. Adverse effect of salt stress conditions on chlorophyll content in wheat (Triticum aestivum L.) leaves and its amelioration through pre-soaking treatments. Indian Journal of Agriculture Science. 70: 777-778.

Ślesak, I., M. Libik, B. Karpinska, S. Karpinski, and S. Miszalskiz. 2007. The role of hydrogen peroxide in regulation of plant metabolism and cellular signalling in response to environmental stresses. Biochimica et Biophysica Acta. 54: 39-50.

Soltani, A. M. Gholipoor, and E. Zeinali. 2006. Seed reserve utilization and seedling growth of wheat as affected by drought and salinity. Environment and Experimental Botany. 55: 195-200.

Stimola, A. 2011. Cell biology. The Rosen Publishing Group. 571 pp.

Taiz, L., and E. Zeiger. 2010. Plant physiology, Fifth Edition, SA, Inc.

Upadhyaya, H., M.H. Khan, and S.K. Panda. 2007. Hydrogen peroxide induces oxidative stress in detached leaves of Oryza sativa L. General and Applied Plant Physiology. 33 (1-2): 83-95.

van Breusegem, F., J. Bailey-Serres, and R. Mittler. 2008. Unraveling the tapestry of networks involving reactive oxygen species in plants. Plant Physiology. 147: 978-984.

Villa-Castorena, M., A.L. Ulery, E.A.C. Valencia, and M.D. Remmenga. 2003. Division S-4-soil fertility and plant nutrition. Soil Science Society of America Journal. 67: 1781-1789.

Xing, H.L., L. Tan, L. An, Z. Zhao, S. Wang, and C. Zhang. 2004. Evidence for the involvement of nitric oxide and reactive oxygen species in osmotic stress tolerance of wheat seedlings: inverse correlation between leaf abscisic acid accumulation and leaf water loss. Plant Growth Regulation. 42: 61-68.

Yoshimatsu, K., O. Iicla, and T. Kitazawa. 2004. Growth characteristics of Cannabis sativa cultivated in a phytotron and in the field. Bulletin on Natural Instruction of Health Science. 122: 16-20.