بررسی تغییرات زمانی بارش در استان همدان با استفاده از مدلهای آماری و شبکه عصبی مصنوعی

جغرافیای طبیعی

مقاله 4، دوره 8، شماره 29، آذر 1394، صفحه 63-74   

نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

زهره مریانجی^{* 1}؛ حامد عباسی²

¹استادیار گروه جغرافیا - دانشگاه سید جمال الدین اسد آبادی، همدان، ایران

²استادیار گروه علوم جغرافیایی دانشگاه لرستان، ایران

چکیده

تغییر اقلیم یکی از معضلهای کنونی جامعه بشری است و تهدید و بلای سیاره زمین به شمار میآید افزایش دمای کره زمین سبب تغییرات ژرف و وسیع در اقلیمهای زمین شده و باعث
بروز تغییراتی در زمان و مکان بارش می شود که آسیبهای بسیاری را خصوصاً در دهه اخیر وارد کرده است. در این راستا این پژوهش با شناخت تغییرات و روند فصل و دوره بارش در گذشته به الگوهای مؤثر بارش در بازههای مختلف زمانی میپردازد و پیش بینی تغییرات در آینده را از روش شبکه عصبی مصنوعی امکان پذیر میکند. در انجام این پژوهش از دادههای - دو ایستگاه سینوپتیک همدان و نوژه استفاده شده دوره آماری مورد مطالعه نیز 92 ساله ) 32 4924 ( انتخاب شده است. بر اساس یافتههای این پژوهش به نظر میرسد فصل بارندگی در ناحیه مرکزی استان همدان در دهه اخیر دیرتر آغاز و دیرتر به پایان میرسد به عبارتی آغاز فصل بارندگی در همدان که در فصل پاییز رخ میداد به سمت زمستان میرود و فصل پاییز خشکتر از دورههای قبل است این نشان از جابه جایی فصل بارندگی در این ناحیه است. در استفاده از روش شبکه عصبی توجه به دو نکته مهم در پیشبینی بارش ضروری به نظر میرسد یکی دقت پایین شبکه عصبی در پیش بینی دراز مدت بارش است اگر چه این روش در پیش بینیهای کوتاه مدت دقت بهتری دارد و دیگری اغراق در مقادیر حداقل و حداکثربارش در فصول مختلف سال است.

کلیدواژه‌ها

آغاز و خاتمه بارش؛ روند؛ شبکه عصبی مصنوعی؛ فصل بارش

مراجع

1- بابایی فینی ا. (1382): تحلیل و الگویابی مکانی و زمانی بارش در ایران، رساله دکتری دانشگاه تربیت مدرس.

2- خوش اخلاق، ف. (1377): پدیده انسو و تأثیر آن بر رژیم بارش ایران، فصل­نامه تحقیقات جغرافیایی. (51): 139-121.

3- عبد ا... زاده، ک، (1380): آمار و احتمالات، انتشارات آمار پردازان.

4- عساکره، ح. (1386): تغییرات زمانی - مکانی بارش ایران زمین، مجله جغرافیا و توسعه، 5 (10): 164-145.

5- محمدی ح. جاوری م. (1385): تغییرات زمانی بارش ایران، مجله محیط شناسی، (40): 100-87.

6- مسعودیان ا. (1384): شناسایی رژیم­های بارش ایران به روش تحلیل خوشه­ای، فصل­نامه پژوهش­های جغرافیایی، شماره (52): 21-33.

7- مسعودیان س. ا. (1386): نواحی بارش ایران. مجله جغرافیا و توسعه (13): 91-79.

8- مشکانی، م، (1364): آمار مقدماتی، مرکز نشر دانشگاهی تهران.