بررسی و تحلیل تمثیل‌های تعلیمی وحدت وجود و تجلّی در شرح رباعیّات جامی

فصل نامه تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی

مقاله 4، دوره 4، شماره 14، اسفند 1391، صفحه 65-80   

نویسندگان

غلامرضا داوودی پور^{* 1}؛ اصغر دادبه²

¹دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد نجف‌آباد

²استاد فلسفه و ادبیات دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد تهران شمال

چکیده

‌در این مقاله که بر مبنای کارکرد تمثیلات تعلیمی در شرح رباعبّات جامی - که رساله ای در شرح وحدت وجود و آرای ابن عربی است- سامان یافته و موضوع با تکیه بر جنبه تعلیمی آن در ترازوی بحث و نظر سنجیده شده است. ابتدا دربارۀ تمثیل؛ وحدت وجود و تجلّی به کوتاهی توضیحاتی داده شده، سپس تمثیل های موجود در متن، در زیر هشت بخش جداگانه شامل تمثیل «نور و خورشید، آتش، آیینه، شیشه، جریان آب، دریا و بحر، حروف و اعداد» طبقه بندی و تشریح و توضیح شده است و در پایان جمع بندی و نتیجه گیری مباحث صورت گرفته است.

کلیدواژه‌ها

تمثیلات تعلیمی؛ وحدت وجود؛ تجلّی؛ حروف؛ اعداد

مراجع

1- ابن عربی، شیخ محیی الدین، (بی تا)، فتوحات مکیّه، ج1-ج2، بیروت: دار صادر.

2- ـــــــــــــــــــــــــــ، (1387)، فصوص الحکم، ترجمه محمد خواجوی، تهران: مولوی.

3- جامی، عبدالرحمن، (1381)، نقد النصوص فی شرح نقش الفصوص، مقدمه، تصحیح و تعلیقات ویلیام چیتیک، تهران: مؤسّسۀ پژوهش حکمت و فلسفۀ ایران.

4- دادبه، اصغر، (1385)، تجلّی، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج14، شماره مقاله 5792

5- داودی پور، غلام‌رضا، (1391) رسالۀ دکتری« تصحیح شرح رباعیّات جامی در وحدت وجود»، استاد راهنما: دکتر اصغر دادبه، دانشگاه آزاد اسلامی: واحد نجف آباد.

6- سجادی، سید ضیاءالدّین، 01370)، فرهنگ لغات و اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، تهران: طهوری.

7- شمیسا، سیروس، (1370)، انواع ادبی، تهران: باغ آینه.

8- فروزانفر ، بدیع الزمان ، (1346 ) ، شرح مثنوی شریف، ج 2 ، تهران: دانشگاه تهران.

9- فروزانفر ، بدیع الزمان ، ( 1347 ) ، احادیث مثنوی ، تهران: زوار.

10-   قیصری، داود،(1390)، شرح قیصری بر فصوص الحکم ابن عربی، ترجمه محمّد خواجوی، تهران: مولی.

11-   مقدادی، بهرام، (1378)، فرهنگ اصلاحات نقد ادبی از افلاطون تا عصر حاضر، تهران: فکر روز.

12-   مولوی، جلال الدّین محمّد، (1365)، مثنوی معنوی، 3جلد، به اهتمام نیکلسون، تهران: مولی.