ارزیابی ریسک محیط زیستی سد شفارود گیلان درمرحله ساختمانی با استفاده از روش های تصمیم گیری چند شاخصه

پژوهش های علوم و فنون دریایی

مقاله 5، دوره 8، شماره 1، خرداد 1392، صفحه 47-64   

نوع مقاله: تحقیقی

نویسندگان

سحر رضایان^{* 1}؛ سیدعلی جوزی²؛ نسرین مرادی مجد³

¹گروه مهندسی منابع طبیعی-محیط زیست، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شاهرود

²گروه مهندسی منابع طبیعی-محیط زیست، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال

³گروه علوم محیط زیست- ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات خوزستان

چکیده

سد شفارود در 27  کیلومتری شهر هشتپر در استان گیلان واقع است.بهمنظور شناسایی مخاطرات زیست محیطی ناشی از ساخت و ساز این سد آلاینده های آب های سطحی و زیر زمینی و هوا مورد سنجش قرار گرفت و  با استانداردها مقایسه شد. ارزیابی ریسک زیست محیطی مرحله ساختمانی این سد نیز پسازشناساییفعالیتهای سدومحیطزیستتحت تاثیر آنباتوجهبهشدتاثر، احتمالوقوعوپیامدهایاحتمالیمواجههآنبرانسان، محیطزیستوتجهیزات با استفاده از روش های تصمیم گیری چند شاخصه منتخب شامل روش های TOPSIS فازی و AHP به انجام رسید. بدین منظور  کار شناساییریسک ها  درقالبروشدلفیبهانجامرسید.در ادامه عواملمولدریسکدرقالبرویدادهایطبیعی،  بیوفیزیکیوانسانیطبقهبندیگردیدند. بابهکارگیریروش هایتصمیمگیریچندشاخصه، ابتدادرقالبروش TOPSIS وبهکمکنرمافزار EXCEL، کاراولویتبندیعواملمولدریسکبهانجامرسید. جهتاولویتبندیریسک‌هابراساساهمیت،از فرآیندتحلیلسلسلهمراتبی و ازطریقواردکردنمقادیرترجیحاتبهنرمافزار Expert Choice اقدامگردید. درروش TOPSIS عاملخاکبرداریوخاکریزی و عواملحفاریوانفجاربهترتیبباوزن‌های 771/3 ،981/2، 851/2 بهعنوانرتبههایاولتاسوممعرفیگردید. همچنیندرروشAHP،عاملخاکبرداریوخاکریزیباوزننهایی 897/0، اولویتاولوعواملحفاریوانفجارنیز،باوزن‌های  نهایی 694/0 و 677/0،  اولویت‌هایدوموسومراکسبکردند. در ادامهراهکارهاییجهتکنترلو کاهش ریسک های شناسایی شده  ارائهگردید. مرطوب نگه داشتن مرتب خاکریزها و تولید غبار کمتر در حین تخلیه بار، حداقل جابجایی خاک در فصول بارندگی و جلوگیری از برداشت مصالح قرضه از بستر و حاشیه رودخانه  به عنوان مهمترین اقدامات اصلاحی معرفی می شوند.

کلیدواژه‌ها

سد؛ ریسک؛ مرحله ساختمانی؛ روشTOPSIS؛ سد شفارود گیلان