بررسی امکان پیش آگاهی وقوع پدیده تگرگ با استفاده از رادار

پژوهش های علوم و فنون دریایی

مقاله 7، دوره 7، شماره 4، اسفند 1391، صفحه 90-103   

نوع مقاله: تحقیقی

نویسندگان

اعظم صانعی^{* 1}؛ فروزان ارکیان¹؛ پری سیما کتیرایی¹؛ محمد ریحانی پروری²

¹گروه هواشناسی، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

²بخش رادار، سازمان هواشناسی کشوری

چکیده

تگرگ ناشی از توفان های تندری تابستانه، یک پدیده ی کوچک مقیاس است و اغلب از نظر زمانی دارای تداوم کمی می‌باشد.تگرگ درون توفان تندری نوعی در کسری از ساعت تولید شده وگسترش بارش آن می‌تواند در حدود صد متر باشد. در این تحقیق با استفاده از اطلاعات و محصولات بدست آمده از رادارهای هواشناسی مربوط به سه ایستگاه تهران، اهواز و خزر شرقی در طی سال های 2010-2008 احتمال وقوع پدیده تگرگ مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا با بررسی اطلاعات مربوط به ایستگاه های همدیدی و همچنین گزارش های هواشناسی، 30 مورد بارش تگرگ در مناطق تحت پوشش راداری در بازه زمانی ذکر شده استخراج شد. روش های متعددی جهت تشخیص تگرگ با استفاده از محصولات رادار موجود است. در این تحقیق از روش ، الگوریتم والدوگل waldvogel)) که دقت بالایی در تعیین احتمال و آستانه‌ی مناسب برای پیش آگاهی وقوع تگرگ دارد، استفاده شد. در این الگوریتم اختلاف ارتفاع تراز دمای صفر در جو که از طریق گمانه زنی روزانه بدست می‌آید با ارتفاع تراز بازتابش dBZ45 که از تصاویر و داده های رادار بدست می‌آید، معیار تعیین احتمال وقوع تگرگ می‌باشد. بررسی ها نشان داد که در شرایطی که اختلاف ارتفاع دو تراز ذکر شده حدود 5/4 کیلومتر باشد، می‌توان وقوع تگرگ را محتمل دانست. البته این مقدار در مناطق با اقلیم های سرد و گرم می‌تواند تا حدود 1 کیلو متر تغییر کند.

کلیدواژه‌ها

محصول احتمال رخداد تگرگ؛ بالاترین ارتفاع بازتابشdBZ 45؛ سطح دمای صفر؛ تگرگ