بررسی انتقادی سودگرایی میل

مطالعات فقهی و فلسفی

مقاله 3، دوره 2، شماره 6، تیر 1390، صفحه 31-56   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مجتبی جلیلی مقدم^{* 1}؛ حسین معصوم²

¹مدرس دانشگاه پیام نور قم

²استادیار /پردیس فارابی دانشگاه تهران

چکیده

چکیده
سودگرایی یکی از تأثیرگذارترین مکاتب اخلاقی است که توسط جان استوارت میل به اوج اعتبار خویش رسید؛ هرچند میل سودگرایی را ابداع ننمود اما تفسیری جاودان از آن ارائه کرد و با اصلاحات و نوآوری هایی که در سودگرایی بنتام بوجود آورد فایده گرایی بنتام را که زیر تیغ انتقادات شدیدی قرار داشت تعدیل نمود و به انتقادات بسیاری پاسخ داده و سودگرایی را احیاء کرد.این اصلاحات و نوآوری ها گاه در اصول و در مواردی در اهداف و زمانی هم در تفسیر رخ نمودند، اما در مواردی این اصلاحات نتوانست جوابی درخور به انتقادات بدهد و یا در مواردی خودِ این اصلاحات و نوآوری ها باعث انتقادات دیگری شد.
در این مقاله سعی بر آن است تا با بررسی سودگرایی میل و همچنین تحلیل زمینه ها، اصول و اهداف جان استوارت میل نشان داده شود که سودگرایی تعدیل شده ی وی تا چه میزان توانسته به انتقادات بر سودگرایی پاسخ دهد و تا چه اندازه در برابر انتقادات تاب مقاومت دارد.

کلیدواژه‌ها

"لذت؛ " "اََلَم؛ " "سود؛ " "رُجحان"