بررسی واکنش‌های چند جزئی مرتبه بالا و کاربردهای بیولوژیکی محصولات آن‌ها

فصلنامه بیولوژی کاربردی

مقاله 1، دوره 3، شماره 10، تیر 1392، صفحه 16-27   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

جواد صفایی قمی¹؛ سیما کلهر²؛ زهرا کلهر³

¹عضو هیات علمی تمام وقت دانشگاه کاشان

²باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی،قم، ایران

³فارغ التحصیل کارشناسی زیست شناسی گرایش جانوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم

چکیده

واکنش‌های چندجزئی یکی از موفق‌ترین روش‌ها درزمینهٔ افزایش تنوع ساختاری و پیچیدگی مولکولی با استفاده از یک فرایند ساده است. این روش به‌عنوان فرایندی درحال‌توسعه برای تهیه ترکیبات دارویی، امکان گسترش بسیاری از ترکیبات شیمیایی را، با تنوع ساختاری بیشتر می‌دهد؛ بنابراین این واکنش‌ها که باعث تغییر و تحول اساسی در سنتز همه محصولات طبیعی شده؛ با سرعت زیادی در طول چند دهه گذشته گسترش‌یافته است. تا امروز بسیاری از واکنش‌های جدید سه و چهار‌جزئی معرفی‌شده‌اند؛ درصورتی‌که نمونه‌هایی از واکنش‌های "مرتبه بالاتر" که در آن پنج یا حتی تعداد اجزاء بیشتری در ظرف واکنش باهم ترکیب می‌شوند، به شکل قابل‌ملاحظه‌ای کمتر بررسی شده است. در پایان قرن بیستم با افزایش مزیت‌های "مولکول‌های بیولوژیک فعال" ، بررسی کاربرد این واکنش‌ها برای تهیه‌ی "مولکول‌های کوچک شبه دارو‌یی" در صنایع و دانشگاه‌‌‌ها افزایش ‌یافته است. از مزیت‌های این روش نسبت به ‌روش‌های دیگر، استفاده از مواد اولیه در دسترس، کم‌هزینه بودن، روش کار ساده، طیف گسترده کالا، ایجاد تنوع بالا در چند مرحله، سهولت اتوماسیون و... می‌باشد. هدف از این بررسی، توصیف تحولات ایجادشده در سال‌های اخیر، ایده‌ها، چالش‌ها و ارائه پیشنهاد‌هایی برای پیشرفت در این زمینه می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

واکنش چند جزئی؛ بیولوژی؛ واکنش تک ظرف؛ واکنش متوالی؛ واکنش چند جزئی مرتبه بالا