اثر کنه کشی دو اسانس گیاهی انیسون و مرزه بختیاری بر کنه تارتن دولکه ای

فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی

مقاله 1، دوره 7، شماره 4 - شماره پیاپی 28، اسفند 1394، صفحه 289-298   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

محمد حسین پورشب¹؛ جابر کریمی^{* 2}؛ حبیب عباسی پور²؛ علی احدیت³

¹گروه حشره شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد

³گروه حشره شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران

چکیده

کنه تارتن دولکه­ ای،Koch  Tetranychus urticae به دلیل انتشار جهانی گسترده، دامنه میزبانی وسیع، خسارت شدید، نرخ بالای افزایش جمعیت و توانایی در ایجاد مقاومت به آفت­ کش ­ها اهمیت زیادی دارد. در این تحقیق اثر کنه­ کشی اسانس­های گیاهی انیسون  Pimpinella anisum و مرزه بختیاری Satureja bachtiarica  بر مرحله بالغ کنه تارتن دولکه ­ای مورد بررسی قرار گرفت. اندام ­های گیاهی شامل بذر گیاه انیسون و شاخ و برگ گیاه مرزه بختیاری در دستگاه کلونجر اسانس­ گیری شدند. اسانس به ­دست آمده با سولفات سدیم عاری از رطوبت گردید و تا زمان آزمایش در دمای 4 درجه سلسیوس نگهداری شد. غلظت ­های اصلی آزمایش برای اسانس انیسون 33/3، 66/6، 33/13، 66/26 و 33/53 میکرولیتر بر لیتر هوا و برای اسانس مرزه بختیاری ١۶۶/٠، ۳۳/٠، ۶۶/٠، ۳۳/١ و ۶۶/٢ میکرولیتر بر لیتر هوا بود. اثر بخارهای حاصل از این دو اسانس، بر مرحله بالغ کنه تارتن دولکه­ ای سمی بود. مقادیر LC₅₀ مرحله بالغ برای گیاه انیسون 63/10 میکرولیتر و برای گیاه مرزه بختیاری 33/0 میکرو­لیتر بر لیتر هوا به­ دست آمد. همچنین با افزایش غلظت اسانس، میزان مرگ و میر مرحله بالغ افزایش یافت. بر اساس نتایج این تحقیق، اسانس ­های گیاهی مرزه بختیاری و انیسون می ­توانند برای کنترل تلفیقی آفات به ­عنوان یک آفت­ کش طبیعی در نظر گرفته شوند.

کلیدواژه‌ها

کنه تارتن دولکه ای؛ انیسون؛ مرزه بختیاری؛ کنه کش؛ اسانس