دلبستگی و پیامدهای تحولی: نقش بازنمایی‌های ذهنی در ‌پیش‌بینی مشکلات ‌درونی‌سازی و ‌برونی‌سازی کودکان پیش‌دبستانی

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 3، دوره 12، شماره 47، فروردین 1395، صفحه 263-251   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

پریسا‌سادات سیدموسوی^{* 1}؛ ثنا نوری‌‌مقدم²

¹استادیار پژوهشکده خانواده دانشگاه شهید بهشتی

²دانشجوی دکتری روان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

هدف این پژوهش تعیین نقش بازنمایی‌های ذهنی در ‌پیش‌بینی مشکلات درونی‎سازی و برونی‎سازی در کودکان پیش‌دبستانی بود. نمونه پژوهش شامل 75 کودک 4 تا 6 ساله (52 دختر ، 23 پسر) بود که از شش مهدکودک به روش خوشه‎ای چندمرحله‎ای در تهران انتخاب شدند. مادران فهرست رفتاری کودک (آشنباخ و رسکولا، 2001) را تکمیل کردند و بازنمایی‌های ذهنی کودکان نیز به وسیله مجموعه داستان‎های مک‎آرتور (امد، ولف و اپنهایم، 2003) ارزیابی شد. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان دادند بازنمایی‎های ذهنی منفی از خود، موضوع‎های اخلاقی، روابط همدلانه، هیجان منفی و تعارض کلامی مهم‌ترین پیش‌بینی‌کننده‌های مشکلات ‌درونی‌سازی و بازنمایی‌های ذهنی پرخاشگری، تعارض کلامی و بازنمایی منفی از والدین مهم‌ترین پیش‌بینی‌کننده‌های مشکلات ‌برونی‌سازی در کودکان است. یافته‌های پژوهش همسو با نظریه دلبستگی نشان دادند مدل‎های کاری درونی کودک می‌تواند مکانیزم اثرتعامل والد‎ـ‎کودکبر پیامدهای تحولی باشد.
 
 
                                                                                                                                                                       
 
 
 

کلیدواژه‌ها

بازنمایی‌های ذهنی؛ دلبستگی؛ مشکلات ‌درونی‌سازی و ‌برونی‌سازی

مراجع

خانجانی، ز. و دادستان، پ. (138۲). بررسی رابطه نشانه‎های مرضی مادر با شکل‎گیری دلبستگی و مشکلات رفتاری / اجتماعی کودکان پیش‌دبستانی. مجله روان‌شناسی، 7(3)، 252-233.

ذوالفقاری‌مطلق، م.، جزایری، ع.، خوشابی، ک.، مظاهری، ع. و کریملو، م. (1387). اثربخشی درمان مبتنی بر دلبستگی بر کاهش علایم اختلال اضطراب جدایی. فصلنامه روان‎پزشکی و روان‎شناسی بالینی ایران، 4 (55)، 388-380.

سیدموسوی، پ.، مظاهری، م.، پاکدامن.ش. و حیدری، م. (1392). اثربخشی بازی درمانی دلبستگی محور بر حساسیت مادرانه و بازنمایی‎های ذهنی منفی کودک از خود و مادر. روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 10 (38)، 160- 149.

نجات، آ.، شهابی‌زاده، ف. و غباری‎بناب، ب. (1392). دلبستگی ادراک شده دوران کودکی، فرایند سازشی تصور از خدا و خودپنداشت در مدل سلامت روانی: مدل‎یابی معادلات ساختاری. روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 10 (38)، 200-187.

Achenbach T. M., & Rescorla L. A. (2001). Manualfor the ASEBA school-age forms and profiles. Burlington, VT; University of Vermont. Research Center for Children, Youth & Families.

Achenbach, T. M., & Rescorla, L. A. (2000). Manual for the ASEBA preschool forms and profiles. Berlington, VT: University of Vermont, Research Center for Children, Youth, & Families.

Ainsworth, M. D. S. (1989). Attachments beyond infancy. American Psychologist, 44, 709-716.

Berlin, L., Ziv, Y., Amaya-Jackson, L., & Greenberg, M. (2005). Enhancing early attachments: Theory, research, intervention, and policy. New York: Guilford Press.

Bowlby, J. (1982). Attachment and loss: Vol. 1. Attachment. New York: Basic Books.

Bowlby, J. (1973). Attachment and loss: Vol. 2. Separation: Anxiety and anger. New York: Basic Books.

Bowlby, J. (1988). A secure base. New York: Basic Books.

Bretherton, I. (1992). The origins of attachment theory: John Bowlby and Mary Ainsworth. Developmental Psychology, 28, 759-775.

Bretherton, I. (2005). In pursuit of the internal working model construct and its relevance to attachment relationships. In K. E. Grossman, K. Grossman, & E. Waters (Eds.), Attachment from infancy to adulthood: The major longitudinal studies (pp. 13–47). New York: Guilford Press.

Bretherton, I., Prentiss, C., & Ridgway, D. (1990). Children representation of family relationship in a stiry completion task at 37 and 54 months. In I. Bretherton & M. Watson (Eds.), New directions in child development: Children perspectives on the family (pp. 85-105). Wiley: Jossey-Bass.

Buchsbaum, H., & Emde, R. N. (1990). Play narratives in 36 month old children: early moral development and family relationship. Psychoanalytic Study of the Child, 40, 129-155.

Cassidy, J., & Shaver, P. R. (2008). Handbook of attachment: Theory, research and clinicalapplication. New York: Guilford Press.

Chaplin, T. M., & Cole, P. M. (2005). The role of emotion regulation in the development of psychopathology. In B. L. Hankin & J. R. Z. Abela (Eds.), Development of psychopathology: A vulnerability–stress perspective (pp. 49–74). Thousand Oaks, CA: Sage.

 Crick, N. R., Dodge, K. A. (1994). A review and reformulation of social-information processing mechanisms in children’s development. Psych-ological Bulletin, 115,74–101.

Dadds, M. R., & Ruth, J. H. (2001). Family processes in the development of anxiety problems. In M. W. Vasey & M. R. Dadds (Eds.), The development psychopathology of anxiety (pp. 278-303). New-York: Oxford University Press

Emde, R. N., Wolf, D. P., & Oppenheim, D. (2003). Revealing the inner world of children: The McArthur Story Stem Battery and parent-child narratives. USA: Oxford Universities Press.

 Greenberg, M. T. (1999). Attachment and psychopathology in childhood. In J. Cassidy, P. R. Shaver (Eds.), Handbook of attachment. Theory, research, and clinical applications (pp. 469–496). New York: Guilford Press.

Greenberg, M. T. (2005). Enhancing early attachment: Synthesis and Recommendations for Research, Practice, and Policy. In L. J. Berlin , Y. Ziv,  L. Amaya-Jackson & M. T. Greenberg (Eds.), Enhancing early attachment: theory, research, intervention and policy (pp. 327-343). New York: Guilford Press.

Grey, I. K., & Yates, T. M. (2014). Preschooler narrative representations and childhood adaptation in an ethnoracially diverse sample. Attachment and Human Development, 16 (6), 613-632.

Hinshaw, S. P., & Lee, S. S. (2003). Conduct and oppositional defiant disorders. In E. J. Mash & R. A. Barkley (eds.) child psychopathology. New York: Guilford Press.

Holmes, J. (2010). Exploring in security: Toward an attachment informed psychoanalytic psychotherapy. USA: Routledge.

 Howe, D., Brandon, M., Hinings, D., & Schofiels, C. (1999). Attachment theory, child maltreatment and family support. London: Macmillan Press.     

Ingle, B. A. (2005). An exploration of parental sensitivity

and child cognitive and behavioral development. Prepared for the degree of Master of science. University of North Texas.

 Izard, C. E., Youngstrom, E. A., Fine, S. E., Mostow, A. J., & Trentacosta, C. J. (2006). Emotions and developmental psychopathology. In D. Cicchetti & D. J. Cohen (Eds.), Developmental psycho-pathology: Theory and method (pp. 244–292). Hoboken,NJ: Wiley.

Jellinek, M. S., Murphy, J. M., & Little, M. (1999). Use of the Pediatric Symptom Checklist (PSC) to screen for psychosocial problems in pediatric primary care: A national feasibility study. Archives of Pediatric and Adolescent Medicine, 153(3), 254–260.

Laible, D. J., & Thompson, R. A. (2002). Mother-child conflict in the toddler years: Lessons in emotion, morality, and relationships. Child Development, 73, 1187-1203.

Lecompte, V., Moss, E., Cyr, C., & Pascuzzo, K. (2013). Preschool attachment, self-esteem and development of preadolescent anxiety and depressive symptoms. Attachment and Human Development, 16(3), 242-260.

Madigan, S., Moran, G., & Pederson, D. R. (2012). Unresolved states of mind, disorganized attachment relationships, and disrupted interactions of adolescent mothers and their infants. Developmental Psychology, 42, 293–304

Main, M. (1995). Recent studies in attachment: Overview, with selected implications for clinical work. In S. Goldberg, R. Muir, & J. Kerr (Eds.), Attachment theory: Social, developmental, and clinical perspectives (pp. 407–474). New York: Analytic Press.

Mash, E. J., & Barkley, R. A. (2003). Child psychopathology. New York: Guilford Press.

Oppenheim, D., Goldsmith, D., & Koren-Karie, N. (2004). Maternal insightfulness and preschoolers’ emotion and behavior problems: reciprocal influences in a therapeutic preschool program. Infant Mental Health Journal, 25(4), 352–367.

Page, T. (2001). The social meaning of children’s narratives: A review of the attachment-based narrative story stem technique. Child and Adolescent Social Work Journal, 18(3), 171-187.

Page, T., & Bretherton, I. (2001). Mother- and father-child attachment themes in the story completions of pre-schoolers from post-divorce families: Do they predict relationships with peers and teachers? Attachment and Human Development, 3 (1), 1-29.

Robinson, J., Mantz-Simmons, L.,   Macfie, L. & the McArthur  Narratives Working Group. (1992). The narrative coding manual. Unpublished manuscript, University of Colorado, Boulder.

Robinson, J., Mantz-Simmons, L.,   Macfie, L. & the McArthur  Narratives Working Group. (1999). The narrative coding manual. Unpublished manuscript, University of Colorado, Boulder.

Roelofs, J., Meesters, C., Huurne, M., Bamelis, L., & Muris, P. (2006). On the link between attachment style, parental rearing behaviors and internalizing and externalizing problems in non-clinical children. Journal of Child and Family Studies, 15 (3), 331-344

Rydel, A., Bohlin, G.,& Thorell, L. B. (2007). Representations of attachment to parents and shyness as predictors of children's relationships with teachers and peer competence in preschool. Attachment and Human Development , 7 (2), 187-204.

Shamir-Essakow, G., Ungerer, J. A., & Rapee, R. M. (2005). Attachment, behavioral inhibition, and anxiety in preschool children. Journal of Abnormal Child Psychology, 33, 131-143.

Thompson, R. A. (2008). Early attachment and later development. In J. Cassidy, & P. R. Shaver (Eds.), Handbook of attachment: Theory ,research and clinical applications (pp.348-366). New York: Guilford Press