نگاهی به آرای فلسفی در شعرپروین اعتصامی

روان‌شناسی فرهنگی زن

مقاله 8، دوره 6، شماره 22، دی 1393، صفحه 109-117   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

فریده سلامت نیا^*

دانشگاه کاشان، گروه زبان و ادبیات فارسی، کاشان، ایران.

چکیده

کثر اهل قلم پروین اعتصامی را شاعری اجتماعی و اخلاقی می دانند ودر نتیجه اشعار پروین را در دو دسته ی عمده ی تعلیمی و اجتماعی جای می دهند و کمتر به آرای فلسفی پروین توجه شده است. پروین یک فیلسوف نیست و دیوانش یک کتاب فلسفه نیست اما وجود عناصری مانند جهان شناسی، قضا و قدر و نقش اراده و اختیار آدمی، تفکرات فلسفی این شاعر را نشان می دهد و آشنایی او را با مباحث فلسفی تأیید می کند. پروین اعتصامی دو دوره ی زمانی را تجربه کرده است. این دو دوره شامل، دوره ی مشروطه ودوره ی پهلویِ پدر است.تاثیراین دودوره دراندیشه ونگرش این شاعرنسبت به مسایل هستی شناسی،انسان شناسی و.... کاملا" نمایان است. برآیند پژوهش نشان ازآن داردکه پروین اعتصامیازجریان های ادبی رایج در زمان خود، جریان سنّتی پردازان نوگرا را برای شعرخود انتخاب کردوضمن طرح مسایل سیاسی، اجتماعی واخلاقی درقالب قصیده، مثنوی، مناظره و ... اشعارقابل ملاحظه ای را درمایه های فلسفی ازخودبه یادگارگذاشته است.

کلیدواژه‌ها

آرای فلسفی؛ شعر؛ پروین اعتصامی

مراجع

-آرین پور ، یحیی (1376). ازنیما تاروزگارما،انتشارات زوّار.تهران،چاپ دوم.

-اعتصامی ، پروین (1378 ). دیوان پروین اعتصامی با مقدمه ملک الشعرا بهار ، انتشارات میلاد ، تهران ،چاپ هفتم

-حمیدیان،سعید (1383). درادب فارسی،انتشارات قطره ، تهران ، چاپ اوّل.

-زرین کوب ، عبدالحسین (1379). با کاروان حلّه ، انتشارات علمی ،تهران ،چاپ دوازدهم.

-شعاعی ،یونس (1387). تجلّی معادومسایل آن درشعرفا رسی ازمشروطه تا انقلاب اسلامی،فصلنامه ادبیّات فارسی دانشگاه آزاداسلامی واحدخوی ، سال چهارم،شماره 12.

-فخرالاسلام،بتول (1384). بن مایه های قصایدپروین اعتصامی،فصلنامه تخصصی ادبیات فارسی دانشگاه آزاداسلامی مشهد،سال ششم ،شماره20.

-کراچی ، روح انگیز (1386). پروین اعتصامی، دانشنامه ی زبان وادب فارسی ، به سرپرستی اسماعیل سعادت ،ناشر:فرهنگستان زبان وادب فارسی ،تهران ،ج2 ، صص 127 – 128 .

-یوسفی ، غلامحسین (1371 ). چشمه ی روشن ، انتشارات علمی ، تهران ،چاپ چهارم.