نقش و جایگاه زن در نهضت فلسطین

روان‌شناسی فرهنگی زن

مقاله 5، دوره 4، شماره 13، مهر 1391، صفحه 57-69   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد رضا علم^{* 1}؛ سمیره حزباوی²؛ منا حمیدی نسب²

¹دانشگاه شهید چمران اهواز، گروه تاریخ ، اهواز، ایران

²دانشگاه آزاد اسلامی، علوم و تحقیقات خوزستان، گروه علوم سیاسی، اهواز، ایران.

چکیده

بیش از شش دهه از حرکت و جنبش ملت فلسطین در مقابل اسرائیل و حامیان قدرتمند او می گذرد؛ در این مدت طولانی بارها و بارها مردم جهان شاهد بروز ظهور و حماسه هایی از مقاومت پایداری فلسطینی ها بوده اند. بطوریکه اخبار مربوط به جنبش در صدر همة خبرها و تحولات منطقه ای و جهانی قرار گرفته است. در این مدت جهانیان شاهد صحنه های بسیار غم انگیز و تأثیر آوری نیز بوده اند که افکار عمومی ملتها را تحت تأثیر قرار داده است. سئوال این است که این مقاومت طولانی از چه عوامل و اهرمهایی بهره مند بوده که تا شصت سال دوام آورده است. قدر مسلم آنچه که به عنوان یکی از عوامل مهم گسترش و پایداری این مقاومت را شکل داده است حضور زنان فلسطینی در نهضت و نقش و جایگاه آنان در تداوم این قیام بوده است. در مقاله حاضر تلاش شده است که نقش و جایگاه زن فلسطینی در روند گسترش، تداوم و دیرپایی قیام فلسطین تبیین گردد. به عنوان مثال می توان از فعالیت های نظامی، فرهنگی و تأسیس سازمان های خودگردان نام برد.

کلیدواژه‌ها

نهضت فلسطینی؛ زن فلسطینی

مراجع

- آشوری،داریوش(1382). دانشنامه ی سیاسی،جلد نهم، تهران، چاپ مروارید.

- شریعت،محمدصادق(1379). قدس و قطعنامه های بین الملل، جلد اول، نشر سفید.

- ولایتی،علی اکبر(1380). ایران ومساله فلسطین،جلد دوم ، تهران : دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

 منابع عربی

- ابو عمرو، زیاد(1987). اصول الحرکات السیاسیة فی قطاع غزة، القدس، دارالأسوار،عکا.

- احمد،سماء سلیمان السید(2008).دور المنظمات الدولیة فی تفعیل الحقوق السیاسیة للمراة ،دراسة المقارنة لحالتی الامم المتحدة و الجامعة العربیة(1990-2006)، معهد البحوث و الدراسات العربیة جامعة الدول العربیة ، القاهرة.

- اسماعیل، دنیا الامل(2001). المراة الفلسطینیة من هزیمة 1967 الی 1987 ، مجلة رویة، العدد التاسع ، فلسطین ، حزیران.

- الاشقر، اسماعیل(2004). المراة الفلسطینیة فی دایرة الاستهداف الصهیونی، المرکز العربیة للبحوث و الدراسات ،سلسلة انتفاضةالاقصی،العدد 4.

- الحورانی،عبدالله(1988). الجمعیات الخیریة فی الضفة الغربیة و قطاع غزة، دارالکرمل للنشر، المراة علی طریق تحریرالقدس، التوفیق للطباعة و النشر، عمان.

- الحویحی،عبدالله(2007 ).دور المرأة الفلسطینیة فی المقاومة، معهد البحوث و الدراسات العربیة، قسم الدراسات السیاسیة، القاهرة

- الخلیلی، غازی(1981). المراة الفلسطینیة و الثورة، دارالسود للنشر، الطبعة الثانیة، عکا، فلسطین.

- الخلیلی،غازی(1976). المراة الفلسطینیة والثورة 1948-1968،مجلة شئون الفلسطینیة ، العدد60،بیروت

- الزبیر ، سیف الاسلام (1981).الخدمة الاعلامیة للمرأة العربیة « مجموعة اعمال ندوة الصحیفات العربیة » ، مطبوعات المرکز العربی للدراسات الاعلامیة، الجزایر.

- الصورانی، غازی(2003). دورالمراة الفلسطینیة تاریخها الحدیث والمعاصر، بحث غیر منشور، الهئیة العامة للاستعلامات، غزة، فلسطین.

- الغنیمی، زینب(1997). المشارکةالسیاسیة للمراة الفلسطینیة"بین الواقع والطموح"، مرکز شؤون المراة ، غزة.

- الغنیمی،زینب(1990). تطور وضع المراة الفلسطینیة،مجلة شئون فلسطینیة،العدد210.

- المرکز الفلسطینی لحقوق البشر(2004). نشرة المنطار،تصدر عن المصدر الفلسطینی فی غزة.

- الوحیدی،میسون عطارنة(1985). المراة العربیة فی فلسطین"معاناة و نضال"، جامعة الدول العربیة ، القاهرة.

- الوحیدی،میسون عطارنة(1986). المراة الفلسطینیة و الاحتلال الاسرائیلی، دار الجلیل للنشر،عمان.

- برنامج الامم المتحدة التمنیة(2003). تدیات و خیارات المراة الفلسطینیة فی الضفة الغربیة و قطاع غزه،    دارالمراة العربیة للنشر، القاهرة.

- تقریر المراة و الرجل فی فلسطین ، مرکز صوت النساء(1999). ، المجلد للصحافة، العدد90.

- جاد، اصلاح(1999). تطور الدور السیاسی للمراة الفلسطینیة حتی الانتفاضة، مجلة شئون المراة ،نابلس.

- جاد، اصلاح(2004). المرآه الفلسطینیة و السیاسیة ، بحث غیر منشور ،الهئیة العامة للاستعلامات، غزة، فلسطین

- جریدة صوت النساء(30/12/2004). السنة الثامنة، العدد 206، تصدر کل اسبوعین عن طاقم شؤون المرأة بغزة. 

- حجاب، نادیه(1990). المراة العربیة و دعوة التغییر، دارالریاض الرئیس للکتب والنشر، لندن.

- حمید،راشد(1975). قرارات المجلس الوطنی،مرکزالابحاث الفلسطینیة ،بیروت.

- خطاب،نضیرة محمود(2003). الدور الجهادی للمرأة الفلسطینیة، ندوة یوم القدس، نضال المرأة علی طریق التحریر القدس، التوفیق للطباعة و النشر،عمان.

- دایرة الإحصاء المرکزیة الفلسطینیة (1998). احصاءات المرأة و الرجل، فلسطین، غزة.

- ربیع، ماجد علی صالح(1995).السیاسیة التعلیمیة الاسرائیلیة و محاولة طمس الهویة الفلسطینیة: الاستعمار الجدید فی المنطقة العربیة، رسالة دکتورا، جامعة القاهرة

- سعید، نادر(1999). ادوار النوع الجتماعی" مفاهیم فی الدیمقراطیة والجندر والتربیة"، مرکز ابداع المعلم، فلسطین.

- عامر، سمیه(2007). دورالموسسات البنویة فی التخطیط التنموی فی الرض الفلسطینیة، رسالة ماجیستر، کلیة الدراسات العلیا جامعة النجاح الوطنی ، فلسطین.

- عبدالهادی،فیحاء(1999). المراة الفلسطینیة و الذاکرة؛ وزارة التخطیط والتعاون الدولی، فلسطین.

- علیان،محمدشحادة(1987). الجانب الجتماعی فی الشعرالفلسطینی الحدیث، دارالفکروالنشر و التوزیع، الطبعة الولی، الاردن.

- عوکل،طلال(2004). المراة و الحزب السیاسی، مجلة تسامح،العدد الخامس، رام اللة، فلسطین.

- عویضه،نهیل عادل(2003).الدور السیاسی للمرأة من أجل دعم القضیة الفلسطینیة فی کافة مراحلها، ندوة یوم القدس، نضال المرأة علی طریق تحریر القدس، التوفیق للطباعة و النشر، عمان.

- کتاب، آیلین(1990). مشارکة المرأة الفلسطینیة، الطبعة الاولی، القدس،غیر منشور.

- مرکزالدراسات المراة العربیة الجدیدة(1995).الحرکة النسائیة العربیة (تونس، فلسطین،مصر، السودان)، المراة العربیة فی فلسطین معاناة و نضال،القاهرة.

- مرکزالمعلومات الوطنی الفلسطینی(2000). المراة الفلسطینیة و الثورة الفلسطینیة، دراسات و تقاریر، الهئیة العامة للاستعلامات،غزة.

- موسسة صوت المجتمع (1999). الحرکة النسویة الفلسطینیة"واقع و آفاق"، قسم الدراسات و الابحاث ،غزة.

- نزال،ریما(2004). واقع المشارکة السیاسیة للمراة الفلسطینیة، مجلة تسامح،العدد الحادی العاشر، مرکز رام اللة للدراسات و حقوق الانسان،فلسطین

 

- azonson(1996); settlements and the Israeli- Palestinian negotiations: an over view(In statute for palestine studies; Washington).

- Peteet. (1999) Gender in Crisis – Women and the Resistance Movement – Colombia University Press, ( New York).

- Tarak Lisa. (1990) Dovelopment Of Political Consciousness Among Palestinians in the Ocupied Territorie, (Praeger).

-www.palpress.ps/arabic/index.php?maa=readstory&channel,ID=55717 24.5.2009وکالة فلسطین برس