آسیب شناسی هویت ملی ناشی از پذیرش دانشجویان بومی در دانشگاه‌ها

مطالعات جامعه شناختی ایران

مقاله 4، دوره 4، شماره 12، خرداد 1393، صفحه 41-60   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

محسن جان پرور^* ؛ ریحانه صالح آبادی؛ آرزو احمد آبادی

چکیده

تحولات صورت گرفته در دهه­های اخیر نظیر جهانی شدن و ورود به عصر اطلاعات به صورت های مختلف هویت ملی کشورها را تحت تأثیر قرار داده و از سوی دیگر زمینه را برای خودآگاهی و تحریک هویت­های قومی در سطح جهان افزایش داده است. این تحولات به گونه­ای بوده است که حکومت­ها به ویژه حکومت­هایی که دارای تنوع قومی هستند را برای حفظ هویت ملی  با مشکل مواجه کرده است. به نحوی که در شرایط کنونی حکومتها برای حفظ و تقویت هویت ملی خود از هر گونه تلاش و اقدامی چشم پوشی نمی­کنند. در این میان، جمهوری اسلامی ایران از جمله کشورهایی است که دارای شرایط ویژه است زیرا، ترکیب جمعیت ایران به نحوی است که اگر ایران را کشوری چند قومی بنامیم چندان دور از واقعیت نخواهد بود. حضور اقوام گوناگون ترک، لر، بلوچ، عرب و ترکمن بیانگر ترکیبی موزاییکی در جامعه­ی ایرانی را شکل می دهند. با توجه به شرایط جدید جهانی حفظ و تقویت هویت ملی کشور با توجه به این ترکیب جمعیتی نیازمند تلاش و اقداماتی گسترده است و باید از همه فرصت­های پیش رو جهت دستیابی به این مهم بیشترین بهره را برد. در این میان، مراکز آموزش عالی (دانشگاه ها) یکی از فرصت هایی بوده است که با کنار هم جمع کردن افراد از گروه­های قومی و مذهبی مختلف از سراسر کشور زمینه نزدیکی، تعامل و شناخت بیشتر بین آنها را فراهم می آورد و به تقویت و حفظ هویت ملی کمک می­کند، اما متأسفانه در پیش گیری سیاست بومی گزینی دانشجو در دانشگاه های کشور این فرصت جهت تقویت و حفظ هویت ملی در حال از بین رفتن است. بر این اساس تحقیق حاضر با روشی توصیفی- تحلیلی و مصاحبه نیمه­ساختاریافته در پی شناخت آسیب­های هویت ملی ناشی از بومی گزینی دانشجو در دانشگاه­های کشور است. نتایج نشان داد که این بومی گزینی 10 مولفه اساسی نظیر؛ عدم تبادلات فرهنگی، کاهش ازدواج بین گروه­های قومی، کاهش شناخت گروه های قومی از یکدیگر و .... به همراه دارد که هر یک از آنها به نوعی حفظ و تقویت هویت ملی را دچار مشکل کرده و از سوی دیگر محاسن و معایبی برای هویت قومی در پی دارند.

کلیدواژه‌ها

بومی سازی؛ هویت ملی؛ هویت قومی؛ آموزش عالی