شناسه و گونه‌های آن در زبان تبری

فصلنامۀ ادبیات و زبان های محلی ایران زمین

مقاله 4، دوره 6، شماره 1، خرداد 1395، صفحه 55-71   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

نویسنده

غفارعلی عسکری^*

دکترای زبان و ادبیات فارسی، دبیر آموزش و پرورش شهرستان بندر گز

چکیده

در زبان فارسی معیار، شناسه­ها، معیّن، قیاسی و قاعده­مندند؛ امّا در زبان تبری، شناسه­ها دارای گونه­های مختلفی است که در موقعیت­های واجی تغییر می­کنند و شناخت آنها دقّت بیشتری می­طلبد.  در زبان تبری هر شش شناسه، آشکار و تعداد آن در ماضی و مضارع یکسان است؛ به عبارتی در سوم شخص مفرد فعل ماضی، شناسۀ پنهان وجود ندارد.
این نوشتار کوشیده­است تا شناسه­های تبری و گونه­های آن را در زمان­های مختلف با مثال­هایی در شعر بررسی کند.

کلیدواژه‌ها

شناسه؛ زبان تبری؛ شرایط واجی؛ ماضی؛ مضارع

مراجع

1.        اسلامی ، محرم .(1388)، تکیه در زبان فارسی، اولین همایش ملی زبان شناسی، اسفند 1388، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران.

2.        بهاری، محمدرضا.(1378)، زبانشناسی عملی، بررسی گویش مردم سیستان. زاهدان، ناشر: مؤلف.

3.        حق شناس، دکتر محمدعلی. (1374)، آواشناسی (فونتیک)، انتشارات آگاه، چاپ چهارم.

4.        سامعی، حسین. (1375)، تکیۀ فعل در زبـان فارسـی، رسـالۀ دکتـری زبـانشناسـی همگـانی، دانشگاه تهران

5.        عمرانی، غلامرضا. (1386)، گونه (لوترر،آرگو،جارگون، کنت)، از مجموعۀ طالع مسعود، به کوشش مصطفی منصف و حمید صدری، اصفهان، کلبه ی کتاب.

6.        عمرانی، غلامرضا. (1387)، «میانجی، واج است یا تک واژ؟ هردو یا هیچ کدام؟» مجله ی رشد آموزش زبان و ادب فارسی.

7.        لازار، ژیلبر. (1992)، دستور زبان فارسی معاصـر. ترجمـه مهسـتی بحرینـی. تهـران: انتشـارات هرمس.

8.        محمدی خمک، جواد. (1379)، واژه نامۀ سکزی. تهران. سروش.

9.        معین، محمد. (1361)، برهان قاطع، انتشارات امیر کبیر.

10.    ناتل خانلری ، پرویز.(1337) وزن شعر فارسی ؛ تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

11.    نوربخش، ماندانا و بی جن خان، محمود.(1385)، واج شناسی نوایی وزبان فارسـی، ویـژه­نامـۀ زبانشناسی، پژوهشگاه میراث فرهنگی، ش 14و15.

12.    وحیدیان کامیار، تقی .(1347)، تکیه در زبان فارسی، پایان نامۀ دکترا : دانشگاه تهران.

1.                       Ferguson, C. A. (1957). ``Word Stress in Persian'', Language, 33(2), 123-135. 

2.                       Hayes, Bruce.  (1995 )   .” Metrical stress theory: Principles and Case Studies. ” Chicago:  The University of Chicago Press. Pp. xv + 455.

3.                       Kahnemuyipour, A.(2003). “Syntactic categories and Persian stress”, Natural Language and Linguistic Theory, 21, 333-379.

4.                       Ladefoged, P.(1975). A Course in Phonetics. New York: Harcourt Brace Jovanovich.

5.                       Lehiste, I. (1977). Suprasegmentals. Massachusetts: The M.I.T press.

6.                       Mahootian, S. (1997). Persian: Descriptive Grammar. London: Routlegde

7.                       Nespor, M. and I. Vogel. (1986). Prosodic phonology. Dordrecht: Foris publication.

8.                       Windfuhr, G. (1979). Persian Grammar: History and State of its Study. Berlin: Walter de Gruyter.