مطالعه نوسانات جمعیت کرم گلوگاه انار، Ectomyelois ceratoniae Zeller و کرم به، Euzophera bigella Zeller، در باغ های انار لرستان

فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی

مقاله 7، دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 18، شهریور 1392، صفحه 161-170   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

نوید ناصریان¹؛ حسین فرازمند^{* 2}؛ رضا وفایی شوشتری¹؛ آرمان آوندفقیه²؛ نادر آزادبخت³

¹گروه حشره شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک

²بخش تحقیقات حشره شناسی کشاورزی، موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور

³بخش تحقیقات گیاه پزشکی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان

چکیده

کرم گلوگاه انار، Ectomyelois ceratoniae Zeller و کرم بـه Euzophera bigella Zeller، از مهمترین آفات میوه­خوار بوده که باعث کاهش کمی و کیفی میوه­ های انار می‌شوند. تله­ های فرومون جنسی حشرات می‌توانند یک برآورد واقعی از نقطه شروع تا پایان ظهور پروانه‌ها، دوره فعالیت پروازی و نیز مهاجرت آن­ها را فراهم کنند. به­ همین منظور تحقیقی در باغات به منطقه تنگ سیاب کوهدشت (لرستان)، در طی سال 1390 انجام گرفت. در این تحقیق نوسانات جمعیت کرم گلوگاه انار و کرم به در باغات انار با استفاده از تله ­های فرومونی مصنوعی مطالعه گردید. براساس مشاهدات، ظهور شب­پره‌های کرم گلوگاه در اوایل اردیبهشت بوده و پرواز آن­ها تا اواخر آبان ادامه دارد و این در حالی است که ظهور شب­ پره‌های کرم بـه در اوایل خرداد بوده و این شب ­پره نیز تا اواخر آبان به پرواز خود ادامه می­دهد. شب­ پره کرم گلوگاه انار و کرم به، به­ ترتیب، در طول فصل دارای چهار و سه نقطه اوج پرواز بودند. شب­ پره کرم به در مقایسه با کرم گلوگاه انار از جمعیت بالایی برخوردار بود، ضمن آن­که بیشترین فعالیت پروازی دو شب­ پره در فاصله زمانی اواخر تیر تا اوایل شهریور بود. بنابراین در باغ های انار منطقه لرستان، کرم بـه نیز علاوه بر کرم گلوگاه انار به­ عنوان یکی از عوامل مهم خسارت­زا به میوه ­های انار محسوب شده و با تاخیر یک ماهه نسبت به کرم گلوگاه انار ظاهر گشته و همراه با شب­ پره کرم گلوگاه انار تا آخر فصل فعالیت می­ نماید.

کلیدواژه‌ها

کرم گلوگاه انار؛ کرم بـه؛ فرومون جنسی؛ نوسانات جمعیت؛ انار؛ لرستان