بررسی تغییرات تراز دریا در اثر پارامترهای هواشناختی با استفاده از مدل های آماری در سواحل شمالی خلیج فارس

پژوهش های علوم و فنون دریایی

مقاله 6، دوره 11، شماره 1، خرداد 1395، صفحه 53-65   

نوع مقاله: تحقیقی

نویسندگان

مسعود ترابی آزاد^* ؛ مائده هنرمند

گروه فیزیک دریا، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

چکیده

در تحقیق حاضر، مطالعه جامعی بر روی تغییرات تراز دریا در ایستگاه های جزر و مدی خلیج فارس که ثبت دراز مدت داده های جزر و مدی بیش از یک سال را داشته اند، انجام شده است. میانگین تراز دریا با استفاده از داده های جزر و مدی محاسبه و اثرات بارومتری، نیروی باد و دما بر روی میانگین تراز دریا محاسبه شده است. توسط مدل های آماری، اثرهای مختلف جوی بر روی نوسان های تراز دریا مورد بررسی و مدل های غالب مربوط به نوسانات تراز دریا معرفی و مورد تجزیه و تحلیل فیزیکی قرار گرفته است. سپس میانگین تراز دریا در ایستگاه های بندرعباس و بوشهر در یک دوره 11 ساله (2000 الی 2010) محاسبه شد. میانگین تراز دریا در این ایستگاه ها، روندی افزایشی به ترتیب 5 سانتی متر و 4 سانتی متر در طی دوره مربوطه نشان می دهد. در دوره های اشاره شده نوسان های میانگین تراز دریا حدود 35 سانتی متر در بندر عباس و حدود 50 سانتی متر در بوشهر می باشد. در تحلیل رگرسیون، روش های همزمان و اثرات پارامترهای مستقل فشار، دما و تنش باد بر پارامتر وابسته میانگین تراز دریا مورد مطالعه قرار گرفته و مدل های ریاضی استخراج گردید. نتیجه مدل ها با نتیجه داده ها مقایسه شده است. نتایج نشان می دهد که بین میانگین های ماهانه پارامترهای تراز دریا، دما و فشار جو همبستگی بالایی وجود دارد. 

کلیدواژه‌ها

تراز دریا؛ مدل های آماری؛ سرعت باد؛ سواحل شمالی خلیج فارس

مراجع

جعفر پور، ا. 1391. اقلیم شناسی. چاپ هشتم. انتشارات دانشگاه تهران. ایران.

جعفری، ا.  1389. بررسی اثرات افزایش دمای ناشی ازتغییراقلیم برمیانگین سطح تراز آب در سواحل شمالی خلیج فارس(استان هرمزگان)،پایان نامه کارشناسی ارشد فیزیک دریا ،دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.

حافظ نیا، م. 1379. خلیج فارس و نقش استراتژیک تنگه هرمز. سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی. ایران.

 حسن زاده، ا. و علیزاده، ح.1382. تراز دریا و تغییرات آب و هوا در سواحل خلیج فارس. سومین کنفرانس منطقه ای و اولین کنفرانس ملی تغییر اقلیم ، اصفهان..                                                                                  

رضایی، ا. 1387. مطالعه نوسانات تراز آب دریا  با استفاده از داده های ماهواره ای و جزر و مد سنجی در سواحل شمالی دریای عمان ( چابهار و جاسک). پایان نامه کارشناسی ارشد فیزیک دریا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.        

 عسکری، م.1371، تغییر اقلیم. مجله نیوار، 16-13: 52-44.

 صفاری، م. 1384. گردش سطحی دریای عمان با استفاده از ارتفاع سنجی ماهواره‌ای. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان. ایران.

  نظریان، م. 1381. تعیین روند تغییرات دو سالانه سطح تراز دریا با استفاده از دو روش آلتی متری ماهواره‌ای و جزرومد سنجی در ناحیه دریای عمان- بندر چابهار، یازدهمین کنفرانس ژئوفیزیک ایران، تهران.

 چت فیلد، ک. 1389. مقدمه ای بر تحلیل سریهای زمانی.ترجمه نیرومند، ح. و بزرگ نیا، ا. ، دانشگاه فردوسی مشهد. ایران.

 

  IOC. 1985. Manual on sea-level measurement and interpretation. Vol. 1 - Basic procedures, Intergovernmental Oceanographic Commission Manuals and Guides, No. 14. IOC, Paris.

 

Large, W. & Pond, S. 1981. Open ocean momentum flux measurements in moderate to strong winds. Journal of Physical Oceanography, 11:324-326.

Mahongo, S. B. 2009. The changing global climate and its implication on sea level trends in Tanzania and the Western Indian Ocean Region. Journal of Marine Science, 8(2):147 – 159.

Sultan, S. A.R., Ahmad, F., Elghribi, N. M. & Al subhi, A. M. 1995. An analysis of Persian Gulf monthly mean sea level. Continental Shelf Research, 15(11/12): 1471-1482.

Tsimplis, M. N. & Woodworth, P.L. 1994. The global distribution of the seasonal sea level cycle calculated from coastal tide gauge data. Journal of Geophysical Research, 99(C8):16031-16039.

Wunsch, C., Hansen, D.V.   & Zetler, B.D. 1969. Fluctuations of the Florida Current inferred from sea level records. Deep-Sea
Research, 16: 447-470.