پیش‌بینی خلاقیت بر اساس ویژگی‌های شخصیتی

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

مقاله 1، دوره 3، شماره 4، خرداد 1393، صفحه 1-20   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

نویسندگان

علی محمد رضایی^{* 1}؛ صغری ابراهیمی قوام²؛ علی دلاور³؛ نور محمد رضایی⁴

¹استادیار، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران (نویسندة مسئول) [e-mail]

²استادیار، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران [e-mail]

³استاد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران [e-mail]

⁴دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران [e-mail]

چکیده

 
زمینه: صاحب‌نظران، مرکزثقلحرکاتنویندرآیندهرا خلاقیتومیزان بهره‌گیریازتفکرخلاق می‌دانند. لذا پژوهش حاضر به‌منظور تعیین ویژگی‌های شخصیتی اثرگذار بر خلاقیت انجام شد.
هدف: هدف از پژوهش حاضر پیش‌بینی خلاقیت بر اساس ویژگی­های شخصیتی در یک نمونه دانشجویی بود و تعداد 400 نفر (200 دختر و 200 پسر) از دانشجویان رشته‌های گوناگون تحصیلی دانشگاه علامه طباطبائی در این پژوهش شرکت کردند.
ابزار پژوهش: برای سنجش خلاقیت دانشجویان از پرسش‌نامه خلاقیت عابدی و برای سنجش ویژگی‌های شخصیتی دانشجویان، از فرم کامل 240 سؤالی پرسش‌نامه شخصیتی تجدیدنظر شده NEO موسوم به NEOPI-R بهره گرفته شد. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل رگرسیون چندگانه و آزمون t استفاده گردید.
یافته­ها: یافته‌های آزمون t دو گروه مستقل نشان داد که در نمره خلاقیت، تفاوتی بین دانشجویان دختر و پسر وجود ندارد. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که از بین 30 ویژگی شخصیتی مورد بررسی، هفت ویژگی شامل انعطاف­پذیری در عقاید، قاطعیت، کفایت، تخیل، زیبا‌پسندی،‌ انعطاف‌پذیری در اعمال و خویشتن‌داریبا خلاقیت رابطه مثبت معنی‌دار و دو ویژگی پرخاشگری و تواضع با خلاقیت رابطه منفی معنی‌دار دارند و در مجموع 57 درصد از واریانس خلاقیت را تبیین می‌کنند.
نتیجه­گیری: بر اساس نتایج تحقیق پیشنهاد می‌شود افراد و سازمان‌های متولی خلاقیت،‌ با تقویت ویژگی‌های شخصیتی تسهیل‌کننده خلاقیت و اصلاح ویژگی‌های شخصیتی مانع بروز و ظهور خلاقیت، زمینه لازم را برای تجلی هر چه بیشتر ابتکار و خلاقیت فراهم آورند تا از این طریق شاهد رشد و پیشرفت چشمگیر علمی در عرصه‌های گوناگون باشیم.
 

کلیدواژه‌ها

خلاقیت؛ شخصیت؛ ویژگی‌های شخصیتی؛ انعطاف‌پذیری