بررسی رابطه تفکر قطعی نگر با خلاقیت و خلاقیت هیجانی

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

مقاله 9، دوره 3، شماره 1، شهریور 1392، صفحه 175-200   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

نویسندگان

مریم کوپایه ئیها^{* 1}؛ افضل السادات حسینی²؛ ویدا رضوی نعمت اللهی²

¹نویسنده اصلی

²نویسنده

چکیده

 
زمینه: موانع خلاقیت به طور کلی به چهار دسته موانع تاریخی-فرهنگی، موانع اجتماعی- محیطی، موانع سازمانی و موانع شخصی تقسیم می‌شوند. در بررسی موانع شخصی خلاقیت، موانع شناختی از مهم‌ترین موانع به حساب می‌آید که در این میان مدل‌های ذهنی نقش بارزی را در ایجاد مانع شناختی برای خلاقیت ایفا می‌کنند.
هدف: پژوهش حاضر به بررسی رابطه تفکر قطعی نگر با خلاقیت و خلاقیت هیجانی در میان دانشجویان پرداخته است. جامعه‌ آماری شامل همه دانشجویانی است که در سال تحصیلی 1390- 1389 در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه‌های دولتی شهر تهران مشغول به تحصیل بوده­اند. از میان آنها، 200 نفر به روش خوشه‌ای – تصادفی انتخاب شدند.
روش: روش پژوهش، پیمایشی است و ابزار پژوهش شامل پرسشنامه خلاقیت عابدی، پرسشنامه تفکر قطعی نگر و فهرست خلاقیت هیجانی بود. تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون­های همبستگی پیرسون و رگرسیون ساده انجام گرفت.
یافته‌ها: بین خلاقیت و تفکر قطعی نگر رابطه معکوس و معنادار وجود دارد (40/0-). همچنین، از میان مؤلفه‌های تفکر قطعی نگر، رابطه مطلق نگری و قطعی­نگری در حوادث منفی با خلاقیت معنادار و در جهت عکس می‌باشد. ضمن اینکه رابطه دو مؤلفه پیش­بینی آینده و قطعی­نگری در تعامل با دیگران با متغیر خلاقیت، معنادار گزارش نشده است. به علاوه، رابطه تفکر قطعی­نگر با خلاقیت هیجانی (47/0- ) معنادار و معکوس است. همچنین، از میان مؤلفه‌های قطعی نگری، مؤلفه‌های  قطعی نگری در تعامل با دیگران، قطعی نگری در حوادث منفی و مطلق نگری با متغیر خلاقیت هیجانی، رابطه عکس و معنادار نشان داده­اند و مؤلفه پیش بینی آینده،رابطه معناداری با خلاقیت هیجانی نداشته است.
بحث و نتیجه گیری: پیشنهاد می‌شود در مورد انحراف شناختی تفکر قطعی‌نگر در سطح جامعه بیشتر آموزش داده شود و توصیه‌هایی از سوی محققین و کارشناسان برای برطرف ساختن این موانع ارائه شود.
 

کلیدواژه‌ها

تفکر قطعی نگر؛ تحریفات شناختی؛ خلاقیت؛ خلاقیت هیجانی