تأثیر هوش معنوی مدیران بر عملکرد کارکنان سازمان‌های دولتی

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

مقاله 6، دوره 2، شماره 3، دی 1391، صفحه 97-135   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

نویسندگان

وحیده اَسهرلوس^{* 1}؛ اسماعیل داداشی خاص²

¹نویسنده مسئول

²نویسنده

چکیده

 
زمینه: در اسلام به طور ضمنی هوش معنوی مورد توجه فراوانی قرار گرفته است. تشخیص الگوهای معنوی  و تنظیم رفتار کارکنان بر مبنای آنها محور اصلی هوش معنوی هستند. در محیط­های کاری سازمان های دولتی نیز پارادایم جدید معنویت و رشد و بلوغ معنوی ظهور پیدا کرده است. زمانی که موضوعات اخلاقی حل نشده باقی می­مانند از رشد معنوی جلوگیری می­کنند.
هدف: معنویت می­تواند به عنوان شکلی از هوش نمایان شود. هوش معنوی جنبه­های بیرونی هوش را با جنبه­های درونی معنویت، تلفیق می­کند. هوش معنوی با حوزه وسیع  در علم روانشناسی، در طول سال­ها با گستردگی وارد علم مدیریت نیز شده است و مطالب نظری و یافته­های پژوهشی و تجربی متعددی از جنبه­های مختلف کاربرد هوش معنوی در محیط های کاری را مورد بررسی قرار داده اند. در این مقاله به سنجش هوش معنوی مدیران پرداخته می­شود که بر اساس آن هوش معنوی ظرفیت انسان در پاسخ به سؤالات نهایی درباره معناداری زندگی و ارتباط زندگی درونی ذهن با زندگی بیرونی است و جنبه جدیدی از فعالیت­های سازمان را آشکار می­­کند که هرگز به انسان­ها، به چشم وسیله و ابزار نگاه نمی­­شود و با آنان همیشه با احترام و محبت رفتار می­شود و به واسطه آن قابلیت­های اخلاقی، علمی و اجتماعی کارکنان به سوی توفیق و سر­بلندی رهنمون می­گردد.
روش: داده­های این پژوهش از طریق پرسشنامه جمع­آوری و با استفاده از نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شد
یافته­ها: نتایج نشان داد هوش معنوی مدیران نقش و تأثیر بسزایی در عملکرد کارکنان دارد و مؤلفه معنا و هدفدار بودن کار بیشترین تأثیر و مؤلفه­های شعور و خودآگاهی و موهبت و تعالی جویی در مراتب بعدی قرار دارند و در نهایت حقیقت اعمال مدیران کمترین تأثیر بر عملکرد کارکنان دارد. همچنین نتیجه نوینی در مورد تقویت عملکرد کارکنان از طریق بکارگیری هوش معنوی در
سازمان­های دولتی کشور به دست آمد.
نتیجه­گیری: هوش معنوی نه تنها در حوزه­های فردی بلکه در حوزه­های روان شناختی، وارد سایر حوزه­های علوم انسانی از جمله مدیریت شده است. تحقیقات فزاینده در حوزه معنویت، مشاهده تأثیر چشمگیر آن، در بهبود عملکرد فردی و سازمانی بوده است. همچنین شواهد نشان می­دهد که
 تمرین­های معنوی باعث افزایش آگاهی و بینش نسبت به سطوح جدید چندگانه هوشیاری (تعمق) هستند و بر عملکرد افراد تأثیر مثبتی دارند تا در دست­یابی به عملکرد خوب، آن را سرلوحه برنامه­های کاری و شغلی و زندگی خود قرار دهند.
 

کلیدواژه‌ها

هوش معنوی؛ موهبت؛ تعالی­جویی؛ عملکرد کارکنان؛ سازمان­های دولتی