بررسی سمیت تنفسی اسانس دو گونه گیاهی اکالیپتوس و ترخون در شرایط دما و رطوبت مختلف روی حشرات بالغ سوسک چهار نقطه ای حبوبات

فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی

مقاله 1، دوره 5، شماره 4 - شماره پیاپی 20، اسفند 1392، صفحه 303-313   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

خدیجه ایزک مهری^{* 1}؛ موسی صابر²؛ محمد باقر حسن‌پور اقدم³؛ علی مهرور⁴

¹گروه گیاه پزشکی دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه

²گروه گیاه‌پزشکی دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه

³گروه باغبانی دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه

⁴گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز

چکیده

سوسک چهار­نقطه ­ای حبوبات Callosobruchus maculatus F. (Col: Bruchidae) یکی از آفات مهم محصولات انباری است که با تغذیه از دانه ­های حبوبات، آنها را غیر­قابل مصرف می­ کند. جهت یافتن حشره­ کش­ های سازگار با محیط زیست، اسانس دو گونه گیاه شامل؛. Artemisia dracunculus L وEucalyptus camaldulensis Dehnh.,از نظر اثر تنفسی روی حشرات بالغ این آفت بررسی شد. اسانس ­های ذکر شده، جهت تعیین LC₅₀ و بررسی تفاوت آن در 3 سطح دما و رطوبت و مقایسه­ کشندگی آن­ها در طول زمان با غلظت­ های متفاوت و تعیین سرعت مرگ و میر (LT₅₀)، مورد آزمایش قرار گرفتند. میزان LC₅₀ برای اسانس اکالییپتوس و ترخون بعد از گذشت 24 ساعت، به ترتیب 26 و 5/24 میکرولیتر اسانس بر لیتر هوا بود. در آزمایشی که برای بررسی اثر رطوبت و دما بر کشندگی این اسانس ­ها انجام گرفت مشخص شد که تأثیر هر 3 دما (20، 26، 32 درجه سلسیوس) بر آن معنی ­دار بود. مقادیر LT₅₀ برای اسانس اکالیپتوس و ترخون به­ ترتیب 3/6 و 9/8 ساعت به دست آمد. نتایج نشان می­ دهد که با افزایش دما و رطوبت میزان اثر اسانس ها نیز افزایش می ­یابد. با توجه به نتایج به دست آمده، این اسانس ­ها در کنترل این آفت مؤثر بوده و می ­توانند در راستای برنامه­ ها­ی IPM مورد استفاده قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها

سمیت تنفسی؛ اسانس گیاهی؛ اکالیپتوس؛ ترخون