مقایسه شاخص های رشد ماهیان تک جنس ماده قزل آلا(Onchorhincus mykiss) با ماهیان معمولی در مزارع پرورش ماهی

پژوهش های علوم و فنون دریایی

مقاله 2، دوره 8، شماره 2، شهریور 1392، صفحه 20-34   

نوع مقاله: تحقیقی

نویسندگان

همایون حسین زاده صحافی^{* 1}؛ طیبه باشتی²؛ داود ضرغام²

¹بخش آبزی پروری ، مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور

²مرکز تحقیقات ژنتیک و اصلاح نژاد شهید مطهری یاسوج- مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور

چکیده

این پژوهش با هدف مقایسه شاخص های رشد ماهیان تک جنس شده ماده قزل آلا با ماهیان معمولی در زمستان 1390 مرکز ژنتیک و اصلاح نژاد ماهیان سردآبی شهید مطهری یاسوج انجام گرفت. بچه ماهیان تک جنس شده ماده بامیانگین وزن 1±12 گرم پس از نشان گذاری با تگ های الاستومر رنگی در سال 1391 به 11 مزرعه پرورش ماهی قزل آلا در سه استان کهگیلویه و بویر احمد، چهارمحال و بختیاری و فارس (مجموعاً 33 استخر) معرفی گردیدند. در هر استخر تعداد 1000 عدد ماهی تک جنس شده همراه با 1000 عدد ماهی معمولی تک جنس نشده هم اندازه رها سازی شدند. پس از 6 ماه دوره پرورش  نسبت به نمونه برداری اقدام و شاخص های نرخ رشد ویژه(SGR) ، نرخ رشد(GR) ، ضریب چاقی(CF) و نسبت رشد گناد به تفکیک نمونه های تک جنس شده و نمونه های تک جنس نشده مورد بررسی قرار گرفت.  نتایج بدست آمده حاکی از رشد مناسب ماهیان تک جنس بوده است، بطوری که متوسط وزن نهایی ماهیان تک جنس شده (تمام ماده) 8± 342 گرم و با وزن ماهیان ماده تک جنس نشده اختلاف معنی داری نداشت. در جنس نر گروه تک جنس نشده متوسط وزن در پایان دوره پرورش معادل 11± 317 گرم بدست آمد. نرخ رشد ویژه در ماهی تک جنس ماده معادل 1/2، ماده های موجود در مزرعه معادل 2/2 و نر ها معادل 9/1  درصد محاسبه شد. نرخ رشد وزنی به ترتیب در ماهی تک جنس ماده معادل 258، ماده های موجود در مزرعه معادل 261 و نر ها معادل 232  گرم به دست آمد، ضریب چاقی در ماهی تک جنس ماده معادل 1/1، ماده های موجود در مزرعه معادل 1/1 و نر ها معادل 9/0  به دست آمد. داده ها با روش آنالیز واریانس یکطرفه (ANOVA) و تست چند دامنه ای دانکن تحلیل شد. وزن گناد در ماهیان ماده تک جنس شده و ماهیان ماده طبیعی در مزرعه اختلاف معنی داری از خود نشان نداد (05/0< P ). وزن گناد در پایان دوره برای ماهیان نر با محدوده وزنی 400 تا500  گرم معادل 32 گرم و برای ماده ها 4/3 گرم حاصل شد که حاکی از  اختلاف معنی دار در وزن گناد بوده (01/0P<) و دلیل این امر عدم رشد گنادی ماهیان ماده در سال اول نسبت به ماهی های نر می باشد. در مجموع نتایج نشان داد که بکار گیری ماهیان قزل آلای تک جنس در مزارع می تواند زمینه افزایش تولید گوشت را در مقایسه با ماهیان معمولی فراهم آورد. در عین حال می توان انتظار داشت که با تولید جمعیت تمام ماده، افزایش بهره وری در تولید گوشت ماهیان نر تغییر جنسیت یافته حاصل گردد( جایگزین تولید ترکیبات تناسلی در جنس های نر ).

کلیدواژه‌ها

نرخ رشد ویژه؛ ضریب چاقی؛ تک جنس ماده؛ ماهی قزل آلا

مراجع

بشارت، ا. ، هدایت، م. و آرین نژاد م. 1378. اصول پرورش ماهیان سرد آبی. سازمان شیلات ایران . تهران.

حسین زاده صحافی، ه .، باشتی، ط.، گرجی پور، ع.، ضرغام، د. و  گندمکار، ح. 1390. ایجاد تک جنس ماده قزل آلای رنگین کمان به روش مستقیم با استفاده از هورمون 17 بتا استرادیول. گزارش نهایی. موسسه تحقیقات شیلات ایران .ایران.

سالنامه آماری شیلات ایران . 1391. آمار سالیانه .سازمان شیلات ایران، دفتر طرح و برنامه. ایران.

علیزاده،  م. 1389. برنامه راهبردی ماهیان سرد آبی . موسسه تحقیقات شیلات ایران . ایران.

Baker, I.J., Solar, I.I. & Donaldson, E.M. 1988. Masculinization of Chinook salmon (Oncorhynchus tshawytscha) by immersion treatments using 17a-methyltestosterone around the time of hatching. Aquaculture, 72: 359–367.

Bromage, N. & Cumarantungo, K. 1988. Egg production in the Rainbow trout. Recent advances in aquaculture, Vol.3, Muir, F. and Robert, J. (Edi.). Croom Helm Ltd. Kent, UK.

Bye, V.J. & Lincoln, R.F. 1986. Commercial methods for the control of sexual maturation in rainbow trout) Salmo gairdneri). Aquaculture, 57: 299–309.  

Www. FAO.org/Fishery/Statistics., 2009.

 Folmar, L.C., Hemmer, M., Hemmer, R., Bowman, C., Kroll, K. & Denslow, N.D. 2000. Comparative estrogenicity of estradiol, ethynyl estradiol and diethylstilbestrol in an in vivo, male Sheepshead minnow (Cyprinodon oariegatus), vitellogenin bioassay. Aquatic Toxicology, 49: 77–88.

Hunter, G.A., Donaldson, E.M., 1983. Hormonal sex control and its application to          fish culture. In: Fish Physiology. Hoar, W.S., Randall, D.J., Donaldson, E.M.,              (Eds.).  Academic Press. New York, USA.

Randall, D.J., Donaldson, E.M. _Eds.., Fish Physiology. Academic Press, New York, NY, USA

Ojolick, E.J. ,Cusack, R. Benfey, T.J.&  Kerr, S.R. 1995. Survival and growth of all-female diploid and triploid rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) reared at chronic high temperature. Aquaculture, 131: 177–187.

Piferrer, F. 2001. Endocrine sex control strategies for the feminization of teleost fish. Aquaculture, 197:229-281.

Piferrer, F. & Donaldson, E.M. 1992. The comparative effectiveness of the natural and a synthetic estrogen for the direct feminization of Chinook salmon (Oncorhynchus tshawytscha). Aquaculture, 106: 183–193.

Pillay, T. V. R. & Kutty, M. N. 2005. Aquaculture principles and practices. Second edition. Blackwell Publishing. India.

Schreck, C.B. 1974. Hormonal treatment and sex manipulation in fishes. In: Control of sex in fishes. Schreck, C.B. (Ed.). Virginia Polytechnic Institute and State University Sea Grant Program .USA.

Simpson, T.H. 1976. Endocrine aspects of salmonid culture. Proceedings of the Royal Society of Edinburgh, 75: 241–252.

Solar, I.I., Baker, I.J. & Donaldson, E.M., 1987. Experimental use of female sperm in the production of monosex female stocks of Chinook salmon) Oncorhynchus tshawytscha( at commercial fish farms. Canadian Technical Report of Fisheries and Aquatic
Sciences., 1552: 1-14 .

Yamazaki, F. 1983. Sex control and manipulation in fish. Aquaculture, 33: 329–354.

Zhou ,C. Q.,Wu, H. Z., Tan, P. B., Chi, Y. S.& Yang, H. Q. 2006. Optimal dietary methionine requirement for juvenile Cobia ( Rachycentron canadum ). Aquaculture, 258: 551-557.