بررسی اثربخشی آموزش شناختی رفتاری بر باورهای ارتباطی ناکارآمد و دانش جنسی زنان متاهل

زن و مطالعات خانواده

مقاله 3، دوره 8، شماره 30، اسفند 1394، صفحه 35-47   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

اعظم رضایی^{* 1}؛ روح اله فتحی²؛ احمد احمدی قوزلوجه³

¹کارشناس ارشد مشاوره دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت

²کارشناس ارشد مشاوره دانشگاه خوارزمی

³دکتری تخصصی مشاوره دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

هدف این پژوهش بررسی تاثیر آموزش شناختی رفتاری بر باورهای ارتباطی ناکارآمد و دانش جنسی زنان متأهل شهرستان گناوه بوده است. روش پژوهش آزمایشی و از نوع طرح پیش آزمون ـ پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعة آماری شامل زنان متأهل مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر گناوه بود. از میان داوطلبان شرکت در جلسه های آموزشی، 30 زوج انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آموزش و کنترل جایگزین شدند. ابزار اندازه گیری مقیاس پرسشنامه باورهای ارتباطی و دانش جنسی هوپر بود. نتایج نشان داد که بین میزان باورهای ارتباطی ناکارآمد زنان دو گروه آزمایش و گروه کنترل تفاوت معنی دار وجود دارد. .بین ابعاد باورهای ارتباطی ناکارآمد یعنی تغییر پذیری همسر، توقع ذهن خوانی، کمال گرایی جنسی و تفاوت‌های جنسی دو گروه آزمایش و گروه کنترل تفاوت معنی‌دار وجود دارد. ولی در بعد تخریب‌گری عدم توافق بین زنان دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنی دار وجود نداشت. همچنین از نظر میزان دانش جنسی نیز بین دو گروه آزمایش و گروه کنترل تفاوت معنی دار وجود دارد. بدین معنی که دانش جنسی گروه آزمایش به طور معنی دار بالاتر از گروه کنترل بود؛ ولی تعامل بین دانش جنسی و تحصیلات به سطح معنی دار نرسید. بر اساس نتایج این پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که آموزش شناختی رفتاری بر کاهش باورهای ارتباطی ناکارآمد و افزایش دانش جنسی زنان متأهل موثر است.

کلیدواژه‌ها

آموزش شناختی رفتاری؛ باورهای ارتباطی ناکارآمد؛ باور غیر منطقی؛ دانش جنسی و بدکاری جنسی

مراجع

اسپنس، سوزان اچ (1991). درمان اختلالات جنسی (دیدگاه شناختی رفتاری)، ترجمه حسن توزنده جانی و دیگران (1385)، تهران، پیک فرهنگ.

بشارت، محمد علی (1377). مشکلات جنسی: طبقه بندی، علت شناسی، سنجش و درمان. مجله تازه‌های روان درمانی، 10، 9، 29-2.

جهانفر، شایسته؛ مولائی نژاد، میترا (1384). درسنامه اختلالات جنسی، تهران، نشر سالمی.

حیدری، محمود؛ مظاهری، محمد علی و ادیب راد، نسترن (1381). مطالعه مقدماتی نقش آموزش مهارتهای شناختی زندگی زناشویی در تغییر باورهای ارتباطی دانشجویان، مجله روانشناسی، سال ششم، شماره 4، 335-324.

خوزانی، سوده ؛ شمشیری میلانی، حوریه ؛ کاتوزیان، بهروز (1378). بررسی آگاهی، نگرش و رفتار دانشجویان پزشکی درباره مسائل باروری و جنسی، پایان نامه دکتری، دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی.

دهقانی، اکرم ؛ محمد خانی، پروانه ؛ یونسی، جلال (1383). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های جنسی بر تغییر نگرش جنسی زوجین در شرف ازدواج، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.

رحیمی، الهام (1388)، بررسی تأثیر آموزش شناختی ـ رفتاری بر دانش، نگرش و اعتماد به نفس جنسی زنان شیراز، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه یاسوج.

عشقی، روناک ؛ بهرامی، فاطمه ؛ فاتحی زاده، مریم السادات. (1385). بررسی اثر بخشی مشاوره شناختی ـ رفتاری جنسی زوجین بر بهبود سرد مزاجی زنان آنان در شهر اصفهان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.

مظاهری، محمدعلی، پور اعتماد، حمیدرضا (1380). مقیاس باورهای ارتباطی، چاپ نشده، پژوهشکدۀ خانواده، دانشگاه شهید بهشتی تهران.

معتمدین، مختار (1383). تأثیر آموزش راهبردهای مقابله با باورهای غیرمنطقی بر اساس رویکرد شناختی بر این باورها و رضایت زناشویی زوجین مراجعه کننده به مرکز مشاوره خانواده بهزیستی اهواز. پایان نامه کارشناسی ارشد مشاور خانواده، دانشگاه شهید چمران اهواز.

مهین ترابی، سمیه؛ مظاهری، محمد علی؛ صاحبی علی؛ موسوی، ولی الله (1390). تاثیر آموزش شناختی رفتاری بر تعدیل انتظارات غیر منطقی، بلوغ عاطفی و نارضایتی در زنان، مجله علوم رفتاری، دوره 5، شماره 2، ص 133-127.

Abhyankar, P., Nair, P., & Ram, U. (2003). Irrational beliefs, anger, and health. Journal of Psychological Researches, 47, 41-46.

Ellis, A. (2000). How to control your anxiety before it controls you, New York: Citadel Press.

Ellis, A. (2001). Overcoming destructive beliefs, feelings, and behaviors, Amherst, NY: Prometheus Books.

Epstein, N., & Eidelson, R.J. (1981). Unrealistic beliefs of clinical couples: Their relationship to expectations, goals, and satisfaction, American Journal of Family Therapy, 9, 13-22.

Goodwin, R., & Gaines, S. (2004). Relationships beliefs and relationship quality across cultures: country as a moderator of dysfunctional beliefs and relationship quality in three former Communist societies, Personal Relationships, 11, 267-280.

Hammamci, Z (2005). Dysfunctional relationship beliefs in marital satisfaction and adjustment, Social behavior and personality ,33 ,4 , 313-328.

Hammamci, Z (2007). Dysfunctional Relationship Beliefs in Parent-Late Adolescent Relationship and Conflict Resolution Behaviors, College Student Journal ,41 ,1 , 122-137.

Hooper. A. (1992) the ultimat Sex book. New York: Dorling kindersley, Inc.

Karney, B.R., & Bradbury, T.N. (1995). The longitudinal course of marital quality and stability: A review of theory, method, and research. Psychological Bulletin, 118, 3-34.

Karney, B.R., McNulty, J.K., & Bradbury, T.N. (2001). Cognition and the development of close relationships. In G. J.O. Fletcher & M.S. Clark (Eds.), Interpersonal processes. (pp 32-59). Oxford: Blackwell.

khanjani veshki, S,. botlani, S,. Shahsiah, M & Sharifi, E (2012). The effect of sex education on marital quality improvement in couples of Qom, Journal of contemporary research in Business ,4 ,7 ,134-147.

khodabakhshi Koolaee, A,. Adibrad, N & Sedgh poor, B.S (2009). The Comparison of Relationship Beliefs and Couples Burnout in women who apply for Divorce and Women Who Want to Continue their Marital Life, Iran J Psychiatry ,5 , 35-39.

Modi, D & thingujam, N.S (2007). Role of Anger and Irrational Thinking on Minor Physical Health Problems among Married Couples, Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 33,1 , 119-128.

Moller, A.T,. Rabe, H.M,. Nortje, C (2001). Dysfunctional belifes and marital conflict in distressed and nondistressed married in individuals, Journal of Rational-Emotive & Cognitive-Behavior Therapy,19 , 4, 259-270.

Sava, F.A (2009). Maladaptive schemas, irrational beliefs, and their relationship with the five – factor personality model, Journal of Cognitive and Behavioral Psychotherapies,9 ,2, 135-147.

Seo, JT,. Choe, JH,. Leem WS & Kim, KH (2005). Efficacy of functional electrical stimulation-biofeedback with sexual cognitive-behavioral therapy as treatment of vaginismus, Journal of urology, 66(1): 77-81.

Goldenberg, H & Goldenberg, I (2011). Family Therapy: An Overview, 8^th edition, Broadman & Holman Publishers.