مقایسه سیستم‌های بازداری، فعال سازی مغزی و عامل‌های شخصیتی زنان وابسته به مواد و سالم کلینک‌های ترک اعتیاد شهرستان اهر

زن و مطالعات خانواده

مقاله 7، دوره 8، شماره 30، اسفند 1394، صفحه 101-111   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

مریم قلی پور^{* 1}؛ منصور بیرامی²؛ جلیل باباپور خیرالدین³

¹کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات آذربایجان

²عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز،،تبریز،ایران

³عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز،تبریز،ایران

چکیده

اعتیاد ارتباط تنگاتنگی با آسیب‌های جسمی و روانی دارد و سلامت فرد را تهدید می‌‌کند. هدف اصلی تحقیق حاضر مقایسه سیستم‌های بازداری، فعال سازی مغزی و عامل‌های شخصیتی زنان وابسته به مواد و زنان سالم مورد مطالعه می‌باشد. این تحقیق از نوع علی- مقایسه‌ای است. جامعه آماری این تحقیق را معتادانی که برای ترک به کلینک‌های ترک اعتیاد شهرستان اهر مراجعه می‌‌کند بود. نمونه آماری شامل دوگروه 45 نفر زن معتاد و 45 نفر زن سالم بود. روش نمونه گیری به صورت در دسترس بود و در ابتدا 45 نفر از افراد معتاد را انتخاب و سپس 45 نفر از افراد سالم با توجه به سن و جنس افراد معتاد انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه استاندارد پنج گانه شخصیت (نئو) و پرسشنامة شخصیتی گری- ویلسون می‌باشد. روایی‌ محتوایی آن توسط متخصصان تأیید و میزان پایایی آن تعیین شد. با استفاده از آزمون‌های تحلیل واریانس چند متغیره و به کمک نرم افزار SPSS-16 داده‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. براساس یافته‌ها بین سیستم‌های مغزی و رفتاری و عامل‌های شخصیتی افراد معتاد و سالم تفاوت معنی دار وجود دارد. بنظر می‌رسد ابعاد پنج‌گانه شخصیت و سیسستم‌های مغزی و رفتاری مجموعه‌ای از ویژگی هایی است که در حفظ بهداشت روانی فرد موثر بوده است. 

کلیدواژه‌ها

شخصیت؛ سیسستم‌های بازداری؛ فعال‌سازی مغزی و رفتاری؛ افراد وابسته به مواد؛ افراد سالم

مراجع

احمدوند، م. (1385). اعتیاد ( سبب شناسی و درمان آن )، انتشارات پیام نور.

احدی، ح و بنی جمالی، ش. (1379). روانشناسی رشد، تهران: انتشارات پردیس.

اسماعیلی، ح. (1385). روانشناسی اعتیاد و روش‌های ترک اعتیاد ، تهران: انتشارات رشد، چاپ اول.

باباپور خیرالدین، ج، داداش زاده، ر.، و طوسی، ف. (1390). مقایسه سیستم‌های مغزی و رفتاری افراد سیگاری و غیر سیگاری، فصلنامه پژوهش‌های نوین روانشناختی، سال ششم، شماره 23، تابستان، 1390.

دلاور ، ع. (1381). روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی. تهران: نشر ویرایش.

ذوالجناحی، ا و وفایی، م. (1385). رابطه تیپ شخصیتی با سیستمهای بازداری و فعال سازی رفتاری، فصلنامه علمی و پژوهشی روانشناسی دانشگاهتبریز، سال اول، شماره2 و 3، تابستان ، 1385.

شولتز، د. (2001). نظریه‌های شخصیت، ترجمه: یوسف کریمی، تهران: ارسباران، 1384، چاپ پنجم.صفحه60-156.

شاملو، س.(1382). مکاتب و نظریه‌ها در روان‌شناسی شخصیت، تهران: رشد، چاپ هفتم.                                           

شولتز، ب.(1381) نظریه‌های شخصیتی، ترجمه: یحیی سید محمدی، انتشارات تهران.

علی مرادی، ع.؛ هوشیار، س.؛ مدرس غزوی، م. (1390). مقایسه فعالیت سیستم‌های مغزی رفتاری و سلامت روان در افراد معتاد وابسته به مواد مخدر و افراد بهنجار. مجله اصول بهداشت روانی، سال (13) 4. زمستان 1390، صفحه 13-304.

کاپلان، س. (2003). خلاصه روانپزشکی بالینی. ترجمه: نصرته الله پورافکاری ، انتشارات سمت ،تهران ، 1386.

نریمانی ، م. (1386). روش‌های پیشگیری از اعتیاد، اردبیل : انتشارات باغ رضوان.

نوری ، ا.(1387). بررسی عوامل شخصیتی دورنگرایی – برونگرایی و تیپ شخصیتی a,b در دانش اموزان دبیرستان اصفهان ، پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه آزاد واحد خوراسگان.

Cooper, A., Gomez, R., & Buck, E. (2008). The relationships between the BIS and BAS, and responses toanger. Journal of Personality and Individual Differences ,44, 403-413.

Corr, P. J., & Perkins, A, M. (2006). The role of theory in the Psychophysiology of personality: FromIvan Pavlov to Jeffrey Gray. International Journal of Psychophysiology, 62, 367- 376.

Franken, I. H. A. (2002). Behavioral approach system (BAS) sensitivity predicts alcohol craving. Journal of Personality and Individual Differences, 32, 349-355.

Franken, I. H. A., Muris, P., & Georgieva, I. (2006). Gray’s model of personality and addiction. Journalof Addictive Behaviors, 31, 399-403.

Gray, J. A., & McNaughton, N. (2000). The Neuropsychology of anxiety: an enquiry into the functions ofthe septo-hippocampal system. Oxford: Oxford University Press.

Gray, J. A. (1990). Brain systems that mediate bothemotion and cognition. Special issue:Development ofrelationships between emotion and cognition. Cognition and Emotion, 4, 269-288.

Gray, J. A. (1991). Neural systems, emotion and personality. In J. Madden, IV (Ed.), Neurobiology oflearning , emotion, and affect. New York: Raven Press.

Gray, J. A. (1994). Framework for a taxonomy of psychiatric disorders. In S. H. M. V. Goozen, N. E. V.Poll & J. Sergeant (Eds.), Emotions: Essays on emotion theory. New Jersey: Erlbaum.

Gray, J. A., & McNaughton, N. (1996). The neuropsychology of anxiety: Reprise. In D. A. Hope (Ed.),Nebraska Symposium on Motivation: vol. 43:Perspectives on anxiety, panic, and fear, pp, 61-134. Lincoln: University of Nebraska Press.

Harknes AG. (2003). Medical surgical nursing, A cross the health care continuum. Philadelphia: W.B.Saunders,.

Hewig, J., Hagemann, D., Seifert, J,. Naumann, E., & Bartussek, D. (2006). The relation of corticalactivity and BIS/BAS on the trait level. Journal of Biological Psychology, 71, 42-53.

Jackson, C. J. (2003). Gray’s reinforcement sensitivity theory. Psychometric critique. Journal ofPersonality and Individual differences,34, 533-544.

Kalantari N. (2005). Afsos ke in mazrae ra khab gerefteh ast. Dard J 2001 ; 1(4): 71- Persian Jame Jam newspaper.30th Oct :13 (Persian)

Krupitsky EM, Zvartau EE, Lioznov DA, Tsoy MV, Egorova VY, Belyaeva TV, et al. (2006). Co-morbidity of infectiousand addictive diseases in St. Petersburg and the Leningrad Region, Russia. Eur Addict Res; 12(1): 12-9.

Loxton, N. J., & Dawe, S. (2001). Alcohol abuse and dysfunctional eating in adolescent girls: Theinfluence of individual differences in sensitivity to reward and punishment. International Journal of Eating Disorders, 29, 455-462.

Meyer B, Olivier L, Roth DA. (2005). Please don.t leave BIS/BAS, attachment styles, and responses to a relationship threat. Journal of Personality and Individual Differences; 38(3): 15 – 102

Meyer, B., Johnson, S. L., & Winters, R,. (2001). Responsiveness to threat and incentive in bipolar disorder: Relations of the BIS/BAS scales with symptoms. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 23, 133-143.

Rector TS, Kubo SH, Cohn JN. (1993). Validity of the Minnesota Living with Heart Failure questionnaire as a measureof therapeutic response to enalapril or placebo. Am J Cardiol; 71(12): 1106-7.

Wilson, G., & Gray. J., & Barrett, P. T (1990). A factor analysis of the Gray Wilson personalityquestionnaire. Journal of Personality and Individual Differences, 11, 1037-1045.