کانی شناسی و ژئوشیمی کانسنگ و سنگ میزبان کانسار منگنز جلال(جنوب غربی قم)

فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

مقاله 1، دوره 8، شماره 27، تیر 1393، صفحه 7-20   

نویسندگان

منصور مهدوی¹؛ محمد یزدی²؛ محمد هاشم امامی³

¹کارشناس ارشد زمین شناسی اقتصاد

²دانشیار دانشگاه شهید بهشتی

³دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر

چکیده

معدن منگنز جلال در شمال غرب معدن و نارچ،در جنوب غربی قم و در کمربند ولکانیکی ارومیه-دختر قرار گرفته است.بخش عمده رخنمون های منطقه را سنگهای آذرین -رسوبی تشکیل می دهند.توف،توف شیلی و سیلتی،گدازه های آندزیت بازالتی اسپیلیتی شده و گدازه های اسپیلیتی که با ساختمان بالشی سنگهای غالب منططقه می باشند.یک سری توده های آذرین درونی در منطقه رخنمون دارند که جوان تر از توالی آذرین- رسوبی بوده و در آنها نفوذ کرده است.بعلاوه دایک های متعددی با ترکیب آندزیت بازالتی،مخصوصا در بخش شمال غرب منطقه مشاهده می شوند که تمام واحدهای سنگی را قطع نموده و جوان تر از همه بخشهای آن ها می باشند.این کانسار درون سنگهای آتش فشانی بالایی قرار دارد.کمر پایین و کمربالایی لایه منگنز دار را گدازه های آندزیت بازالتی و گدازه های اسپیلیتی تشکیل می دهند.لایه معدنی به موازات یکدیگر و در یک روند شمال غربی-جنوب شرقی دارند.گسترش طولی این لایه ها در حدود 200 متر می باشد.لایه های منگنز دار این معدن در طول توسط چندین گسل (با امتداد تقریبا عمود بر امتداد لایه ها) قطع و جابجا شده است که در منتهی علیع شمال غرب این معدن به یک گسل نسبتا بزرگ محدود میگردد.موازی بودن لایه ها و همچنین عملکرد گسلها سبب تفکیک این لایه ها شده است.به منظور تسهیل کار استخراجی آنها به نامهای معدن جلال D,B,A نامگذاری شده اند.بررسی پروفیل گمانه ها نشان می دهد که شیب لایه ها در اعماق به سمت شمال شرق می باشد.این کانسار یک کانسار پرشیب است که برخی از گسلهای موجود باعث برگشتگی آنها شده اند.کانه های اصلی در این لایه ها شامل پیرولوسیت،پسیلوملان،اکسیدهای منگنز و کانی های باطله همراه اغلب کواتز و کلیست است.مطالعات صحرایی،کانی شناسی و ژئوشیمیایی نشان میدهد که این کانسار از نوع اپی ترمال است.

کلیدواژه‌ها

کانی شناسی؛ ژئوشیمی؛ سنگهای آذرین -رسوبی؛ معدن منگنز جلال؛ قم