بررسی اتانین و رابطه آن با موسیقی و عروض شعر

تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)

مقاله 8، دوره 5، شماره 17، آذر 1392، صفحه 215-239   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فرزانه واعظی¹؛ فرهاد دیوسالار²

¹دانشجوی کارشناسی ارشد زبان وادبیات عربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج،ایران.

²عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، ایران

چکیده

موسیقی یکی از کهن ترین هنرها است که  با پدیده های طبیعت سروکار دارد دستاوردی پر ارج که در ساختار فرهنگ بشری به دلیل نزدیکی اش با عواطف و جهان بینی و احساسات درونی انسان دارای جایگاهی والا و در خور پژوهش است. موسیقی و ادبیات از دیرباز به عنوان دو مقوله ی جدانشدنی آن چنان مورد اهتمام خاص مات ها بوده است که نمی توان مرزی واقعی میان آن دو قرارداد این در حالی است که با توجه به بسترهای گوناگون هر دوی آنها استقلال خاص خود را دارند در نوشتار حاضر ادوار ایقاعی و تاثیر آن بر عروض و اوزان شعری یا روش تحلیلی توصیفی بررسی گردیده است به همین منطور به برخی از اصلاحات مربوز به موسیقی و ادبیات از قبیل : وزن ، شعر افاعیل عروشی ریتم موسیایی نقره و ایقاع(زمانبندی موسیقی شعری در دوران قدیم)انواع ایقاع ارکان ایقاعی اتانین ایقاعی و دور که معادل وزن است تشاره می شود همچنین برخی از دیدگاههای عبدالقادر مراغی و صفی الدین ارموی در این خصوص که ایقاع بخشی مهم در صناعت شعر و موسیقی بوده در حقیقت عروض فارسی متاثر از قریحه موسیقایی ایرانی است تحلیل گردیده است هم چنین با بررسی آثار این بزرگان بر این نکته تاکید شده است که ریتم در موسیقی ایران متاثر از وزن کلام موزون یا شعر پارسی است و موسیقی شناسان قدیم با تکیه به ارکان ایقاعی که در واقع رابطه ی بین اوزان عروضی و وزن های موسیقایی است تئوری موسیقی خود را درباره ایقاع بیان مر کردند.

کلیدواژه‌ها

وزن شعر؛ ادوار ایقاعی؛ اتانین ایقاعی؛ نقره و ایقاع؛ عروض شعری

مراجع