رابطه تصویر ذهنی بدن، خودپنداره و عزت نفس با اختلالات تغذیه در دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز

روان‌شناسی فرهنگی زن

مقاله 5، دوره 6، شماره 19، فروردین 1393، صفحه 73-90   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سحر صفرزاده^* ؛ فاطمه سادات مرعشیان

عضو هیئت علمی گروه روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهواز، اهواز، ایران.

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، رابطه تصویرذهنی بدن، خودپنداره و عزت نفس با اختلالات تغذیه در دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز بود. نمونه پژوهش شامل 200 نفر از دانشجویان دختر بود که به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از چهار پرسشنامه، تصویر ذهنی بدن(BICI)، خودپنداره بک(BSCT)، عزت نفس کوپراسمیت و اختلالات تغذیه اهواز(AEDI) استفاده شد. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها از روش همبستگی پیرسون نشان داد که بین تصویرذهنی بدن با اختلالات تغذیه، خودپنداره با اختلالات تغذیه و عزت نفس با اختلالات تغذیه رابطه معنی داری وجود دارد. تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان داد که عزت نفس، تصویرذهنی بدن و خودپنداره به ترتیب پیش بینی کننده متغیر ملاک یعنی اختلالات تغذیه می باشند.

کلیدواژه‌ها

تصویر ذهنی بدن؛ خودپنداره؛ عزت نفس؛ اختلالات تغذیه

مراجع

اکبری، شیوا(1388) مقایسه تصویربدنی، شاخص حجم بدنی، سلامت عمومی و خودپنداره درافراد متقاضی جراحی زیبایی، افرادی که جراحی زیبایی انجام داده اند و افرادعادی شهرستان بهبهان، پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی عمومی واحد اهواز.

- انجمن روانپزشکی آمریکا، (2000). متن تجدید نظر شده راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی.(DSM.IV.TR). ترجمه: نیکخو،محمد رضا. آوادیس یانس، هامایاک، (1381). تهران: سخن.

- انصاری اصل، زینب (1388). تأثیر هنردرمانی بر تأییدجویی، خودپنداره و شادکامی کودکان مراجعه­کننده به مراکز مشاوره و درمان شهرستان اهواز، پایان­نامه کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.

- بابائی، سمیه، خداپناهی، محمدکریم، صالح صدق گویا، بهرام (1386)، ارتباط بین باورها و نشانه های اختلال خوردن، فصلنامه روانشناسان ایرانی، سال چهارم، شماره 13.

- باقری، نسترن(1385) تأثیر ورزش اروبیک در خودپنداره، تأیید خویشتن، شادکامی و پذیرش اجتماعی زنان رشت، پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.

- حیدرئی، علیرضا، پاشا، غلامرضا، مامی، شهرام و آتش پور، حمید(1384) میزان شیوع اختلالات تغذیه و رابطة آن با عزت نفس، خودپنداره و افسردگی در دانشجویان دختر دانشگاه علوم پژشکی ایلام، مجله دانش و پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان(اصفهان)، شماره 26، ص 16-1.

- شایقیان، زینب، وفایی، مریم(1388)، بررسی شاخص های روان سنجی پرسشنامه باورهای اختلال خوردن، مجله تازه های علوم شناختی، سال یازدهم، شماره 2، صفحات 46-38.

- شریفی فرد، امل، نجاریان، بهمن، شکرکن، بهمن(1376) بررسی رابطة اختلالات تغذیه با عزت نفس و افسردگی در دانش آموزان دختر دبیرستانهای اهواز، خلاصه مقالات نخستین کنگرهء انجمن روانشناسی ایران، تهران، انجمن روانشناسی، ص 123-122.

- شکر کن، حسین، نیسی، عبدالکاظم(1373) تأثیر عزت نفس بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان پسر و دختر دبیرستانی، مجله علوم تربیتی و روان شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره اول، شماره اول، ص 24-11.

- شمس الدین سعید، ناهید، عزیززاده فروزی، منصوره، محمدعلیزاده، سکینه، حقدوست، علی اکبر، گروسی، بهشید (1388).ارتباط تصویر ذهنی از بدن با اختلالات خوردن، مجله پژوهش پرستاری، شماره پانزدهم، دوره 4، صفحات 43- 33.

- صفوی، محبوبه، محمودی، محمود، روشندل، اعظم (1388)، بررسی تصویر ذهنی از جسم وارتباط آن با اختلالات خوردن در دانشجوبان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، مجله علوم پزشکی دانشگاه آزاداسلامی، شماره دوم، دوره 19، صفحات 134-129.

- عسگری، پرویز، پاشا، غلامرضا و امینیان، مریم(1388) رابطه ی تنظیم هیجانی، فشارزاهای روانی زندگی و تصویر از بدن با اختلالات تغذیه در زنان، مجله اندیشه و رفتار، دوره ی چهارم، شماره ی 13، ص 78-65.

- کاوه، پروین، (1386). «مقایسه هیجان­خواهی، برون­گرایی و خودپنداره دختران گریزان از خانه با دختران عادی شهرستان اهواز». پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.

- گل پرور، محسن، کامکار، منوچهر، ریسمانچیان، بیتا(1386)، رابطه اضافه وزن با اعتمادبه نفس، افسردگی، سبک زندگی وخودپنداره منفی در زنان خود معرف به مراکز کاهش وزن، مجله دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان( اصفهان)، شماره سی و دوم، صفحات 144-121.

- محمودی، سمیه، حسینی، فاطمه سادات و محرم زاده، مهرداد (1389). رابطة فشار اجتماعی و تصویر بدنی با اختلالات خوردن در دانشجویان دختر ورزشکار و غیرورزشکار، مجله پژوهش در علوم ورزشی، شماره 6، ص 112-97.

- نظری چگنی، اکرم، بهروزی، ناصر، مهرابی زاده هنرمند، مهناز، هاشمی شیخ شبانی، اسماعیل(1392) رابطه سبک دلبستگی ایمن، خوشبینی و حمایت اجتماعی با رضایت از زندگی در دانشجویان دختر، فصلنامه علمی پژوهشی زن و فرهنگ، سال چهارم، شماره 15، ص 57-45.

- ولیزاده، آیدین و آریا پوران، سعید(1391) نقش اضطراب فیزیکی اجتماعی، تصور بدنی و عزت نفس در پیش بینی اختلالات خوردن در زنان ورزشکار،  مجله تحقیقات علوم پزشکی زاهدان، دوره14، شماره ا، ص 60-56.

 

- Aghakhanee N, Feizi A, Shams Sh, Baghaee R, Rahbar N, Nikbakhsh AS.(2006). study of body image and self-esteem in high school students in Urmia, Urmia Medical Journal; 4(17): 254-259.

- Alicke, m, Smith, R, Klotz, m (1986) judgements of physical attractiveness, The role of faces and bodies American psychiatric Association Diagnostic and statiscal mental Washington (1998), DC: Authorl.

- Babai S. (2006). The survey correlation between basic core belief and ability self-restrain eating with eating disorder signs in student Shahid Beheshti University [Dissertation]. Tehran: Shahid Beheshti Medical Unoversity, M.C., Psychology Faculty: [In Persian].

- Bardone-Cone AM, Sturm K, Lawson MA, Robinson PA, Smith, R.(2010). Perfectionism across stages of recovery from eating disorders. Int J Eat Disord, 43:139-148.

- Bergeron, D.P.(2007). The relationship between body image dissatisfaction and psychological health : an exploration of body image in young adulth men. Phd ohio state university , ohio: 55-59.

- Boone L, Braet C, Vandereycken W, Claes L. (2012). Are maladaptive schema domains and perfectionism related to body image concerns in eating disorder patients? Eur Eat Disord Rev.

- Carson V. (2000). Mental health nursing. 2nd edi. Philadelphia: Saunders Co.

- Courtney EA, Gamboz J, Johnson JG. (2008). Problematic eating behaviors in adolescents with low self-esteem and elevated depressive symptoms. Eat Behav; 9(4): 408-14.

- Czaja, J., Rief, W., & Hilbert, Anja, (2009). Emotion regulation and eating in children. International Journal of Eating Disorder, 42(4), 356- 362.

- Egan SJ, Wade TD, Shafran R. (2011). Perfectionism as a transdiagnostic process: a clinical review. Clin Psychology Rev, 31:203-212.

- Ekern, Jacquelyn. (2012).  Weight & Body Image Disorders: Causes, Symptoms & Signs. Published on EatingDisorderHope.com.

- Ferrand C, Champely S, Filaire E. (2009). The role of body-esteem in predicting disordered eating symptoms: A comparison of French aesthetic athletes and non-athletic females. Psychol Sport Exerc 2009; 10(3): 373-80.

- Gleeson, K.(2006). Constructing body image-j health psychology; 11(1)- 79-90.

- Iannantuono AC, Tylka TL. (2012). Interpersonal and intrapersonal links to body appreciation in college women: an exploratory model.  Body Image, 9:227-235.

- Jacobi C, Fittig E. (2010). Psychosocial risk factors for eating disorders. In The Oxford Handbook of Eating Disorders. Edited by Agras WS. Oxford: Oxford University Press.

- Klos, L. A., Esser, V. E. & Kessler, M. M. (2012). To weigh or not to weigh: the relationship between self-weighing behavior and body image among adults. US National Library of Medicine National Institutes of Health, Department of Kinesiology, Body Image. 2012 Sep;9(4):551-4. doi: 10.1016/j.bodyim.

- Kronenfeld LW, Reba-Harrelson L, Von Holle A, Reyes ML, Bulik CM. (2010). Ethnic and racial differences in body size perception and satisfaction.  Body Image, 7:131-136.

- Littleton. Heather. L. A. Danny. P.& Cynthia. L. S.(2008). Development of the body image concern inventory. Behavior Research and Therapy, 43(2), 229-241.

- Moreno. S., Warren. C. S., Rodiguez, S., and et al (2009). Food cravings discriminate between anorexid and bulimia nerovosa. Appetite Journal, 52(3), 588- 564.

- Murray, S. B., Rieger, E., Karlov, L. & Touyz, S. W. (2013). Masculinity and femininity in the divergence of male body image concerns, Journal of Eating Disorders 2013, 1:11, doi:10.1186/2050-2974-1-11.

- Omidvar N, Eghtesadi Sh, Ghazi TM, Minaie S, Samareh S. (2003). Body image and its association with body mass index and eating attitudes in young adolescents in Tehran. Journal of the Shaheed Beheshti University of Medical Sciences and Health Services. 2003 ;4(26): 264-257.

- Pickett,T.C.(2008). Men muscles and mood: the relationship self-concept, dysphoria, and body image. Dissertation Abstracts international.

- Rajerz. K. (1992) Mental health. American Journal of psychiatry. 1373-1383.

- Rezaiy F. (2010). Synopsis of Psychiatry Behavioral Science: Translated by Rezaiy F, Persian. 1st ed. Tehran: Arjmand: 331-334.

- Richardson, L., P1G Arison, M.M., Drangsholt, M., Manol, L., & Leresch, L.(2006). Association between depressive symptoms and obesity during puberty. General Hospital Psychiatry. 28, 313-320.

- Rote, A. E., Swartz, A. M. & Klos, L. A. (2013). Associations between lifestyle physical activity and body image attitudes among women. US National Library of Medicine National Institutes of Health, Department of Kinesiology, Women Health. 2013;53(3):282-97. doi: 10.1080/03630242.

- Striegle R, Smolak L, Farburn G, Brownell k. (2002). Ethnicity and eating disorder. Eating Dِِisorder and Obesity. 2: 251-255

- Tabak, I., Mazur, J and Oblacinska,A.(2007). Body mass, self- esteem and life satisfaction in adolescents aged 13-15years. Med wieku Rozwoj, 11(3), 281-290.

- Thompson, R. A., & Sherman, R. T. (2009). The last word on the 29th Olympiad: Redundant, revealing, remarkable, and redundant. Eating Disorders. The Journal of Treatment and Prevention, 17, 97-102.

- Vendzony. M.D, Simong. Madorsky. MD. (2008). Secondary Rinoplasty in Nasal deformity Associated with the unilateral cleft lip.

- Wade, T. D. & Tiggemann, M. (2013). The role of perfectionism in body dissatisfaction, Journal of Eating Disorders 2013, 1:2. doi:10.1186/2050-2974-1-2.

- Webster, J., & Tiggemann, M.( 2003). The relationship between womens body satisfaction and self – emage across the life span: The role of cognitive control. Journal of Genetic psychology, 164(2): 241- 252.

- Wichianson, J. R., Bughi, S. A., Unger, J.B., et al. (2008). Perceived stress, Coping and night- eating in college students. Institute for Health Promotion and Disease prevention Research, University of Southern California Keck school of Medicine, Los Angeles, CA, USA.

- Zarghami M, Chimeh N. (2003). Study of abnormal attitudes frequency toward eating and the related factors in the high school students of Sari. Journal of Mazandaran University of Medical Sciences;40:70-79: [In Persian].

- www. purkey.org(2002)