بررسی ماهیت آشوبناکی بارش ماهانه شهر تبریز در شرایط تغییر اقلیم

فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

مقاله 1، دوره 7، شماره 23، تیر 1392، صفحه 7-20   

نویسندگان

رسول جانی¹؛ محمد علی قربانی²؛ ابوالفضل شمسایی³

¹دانشجوی دکترای عمران دانشگاه آزاداسلامی واحد تبریز

²دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه تبریز

³استاد دانشکده علوم پایه واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

افزایش روز افزون جمعیت،تغییر کاربری اراضی و توسعه فعالیتهای صنعتی از جمله عوامل به وجود آمدن تغییر اقلیم میباشد از اینرو مطالعه تاثیر این پدیده بر فرایندهای هیدرولوژیکی به ویژه بارش،از مهمترین مسائل مرتبط با مهندسی آب به شمار می رود.در این تحقیق بارش ماهانه شهر تبریز در شرایط تاریخی و شرایط تغییر اقلیم با استفاده از مفاهیم نظریه آشوب بررسی شده است.به منظور برآورد زمان تاخیر و فضای حالت از روش تابع خود همبستگی و برای تخمین بعد آشوبی از روش بعد همبستگی استفاده گردید.بدین منظور دوره آماری سالهای 1971-2000 بعنوان دوره تاریخی و نتایج حاصل از مدل مولد LARS-WGتحت دو سناریو در سه دوره(2080-2099،2030-2065،2011-2046) بعنوان دوره های آتی مدنظر قرار گرفت.نتایج نشان داد که داده های تاریخی با داشتن بعد فراکتالی 5.96 از آشوب پذیری خوبی برخوردارند و داده های سناریو A2 در هر سه دوره با بعد فراکتال کمتر،دارای آشوب پذیری بهتری نسبت به داده های مشاهداتی هستند و این در حالی است که همه سری داده های سناریوی B1 کاملا رفتار تصادفی را از خود نشان می دهند.

کلیدواژه‌ها

تغییر اقلیم؛ بارش؛ نظریه آشوب؛ تبریز؛ مدل LARS-WG