پتروگرافی و پترولوژی سنگهای آتشفشانی ماگماتیسم نهایی سبلان

فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

مقاله 4، دوره 7، شماره 23، تیر 1392، صفحه 51-68   

نویسندگان

مهناز فتح الهی¹؛ محمدهاشم امامی0²؛ منیره خیرخواه³

¹کارشناس ارشد پترولوژی پژوهشکده سازمان زمین شناسی

²عضو هئیت علمی پژوهشکده علوم زمین سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور

³عضو هئیت علمی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور

چکیده

در اخرین مرحله از شکل گیری اتشفشان سبلان،پس از فرو نشستن کالدرای سبلان ماگماتیسم بعدی سبب خروج گنبدها و جریانهای گرانرو از گدازه های اسیدی و حد واسط در امتداد شکستگی های حاشیه و درون کالدار شده است.این سنگ ها از نظر کانی شناسی از پلاژیوکلاز،کلینوپیروکسن،آمفبیول،بیوتیت،فلدسپات پتاسیک و کوارتز تشکیل شده اند.روابط بافتی و کانی شناسی مشاهده شده در مقاطع میکروسکوپی از جمله حضور اجتماعات گلومروپرفیری و گلومروکریست کانی های مافیک،وجود بافتهای غیر تعادلی مانند بافت غربالی پلاژیوکلاز،ترکیب بایمدال فنوکریست های پلاژیوکلاز ،ترکیب ناهمگن خمیره سنگ و حضور انکلاوها و میکروپیلوهای بازیک در زمینه روشن سنگها اسیدی وجود زینوکریست ها با حاشیه واکنشی و غیره و نیز پراکندگی ها و روندهای مختلف مشاهده شده در نمودارهای ژئو شیمیایی معلوم میدارد پدیده های تفریق ،اختلاط ماگمایی و آلودگی پوسته ای در تشکیل انها موثر بوده است.به عبارت دیگر سنگهای حدواسط منطقه حاصل اختلاط بین ماگمای بارالتی با بخش های تفریق یافته این ماگما می باشند که طی مرحله صعود و جاگیری در پوسته دچار آلودگی های پوسته ای نیز شده اند.و بر اساس شواهد پتروگرافی و همچنین ژئوشیمیایی موجود سنگهای اسیدی منطقه که حجم بسیار زیادی را نیز در منطقه به خود اختصاص داده اند دارای منشا متفاوتی نسبت به اندزیت ها و تراکی آندزیت ها هستند.به احتمال قوی این سنگها دحاصل ذوب بخشی پوسته می باشند که در عین حال ضمن جایگزینی ماگمای بازیک در پوسته بین دو ماگما پدیده اختلاط نیز صورت گرفته است.

کلیدواژه‌ها

ذوب پوسته ای؛ سبلان؛ تفریق ماگمایی؛ سنگ های حدواسط تا اسیدی؛ اختلاط ماگمایی