بررسی رسوب زایی و فرسایش خاک با استفاده از مدلهای تجربی و مقایسه آن ها با استفاده از روش های زمین آماری در زیرحوضه های کن و درکه

فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

مقاله 7، دوره 7، شماره 23، تیر 1392، صفحه 95-112   

نویسندگان

نسترن کیهانی¹؛ خلیل رضایی²؛ سید حمید وزیری³؛ علی نعیمی نظام آبادی⁴

¹کارشناس ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

²استادیار دانشگاه خوارزمی تهران

³استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

⁴استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه

چکیده

یکی از معضلات اساسی در جهت مدیریت جامع حوضه های آبخیز،مساله فرسایش و رسوب زایی است.کنترل این معضل نیازمند مطالعات اصولی ،وجود داده های کمی و تعیین مناطق بحرانی و مستعد فرسایش در جهت مقابله با آن می باشد.از این رو تحلیل میزان فرسایش و رسوب با استفاده از تکنیک هایی نظیر GIS و روش های تجربی از جملهئ MPSIAC ٝ EPM ضروری به نظر می رسد.در این تحقیق سعی شده تا با استفاده از این دو مدل علاوه بر تعیین میزان فرسایش و رسوب،مناطق مستعد در دو ریزحوزه آبخیز مشرف به شهر تهران یعنی کن و درکه شناسایی شوند.در انتها نیز با استفاده از روش زمین امار دو مدل تجربی با یکدیگر مقایسه شده اند.نتایج نشان میدهد که بیشترین میزان فرسایش در قسمت های توفی و شیلی زیر حوضه ها و منطبق بر سازند حساس به فرسایش یعنی سازند کرج می باشند.همچنین بر اساس نقشه پتانسیل فرسایش،بیش از 50 درصد زیر حوضه ها دارای پتانسیل فرسایشی بالایی هستند.زیر حوضه کن از نظر کلاس فرسایش متوسط و زیر حوضه درکه زیاد می باشند و بر اساس مدل MPSIAC میزان رسوب سالانه زیر حوضه کن 373.78 و در زیر حوضه درکه 483 و بر اساس مدل EPM میزان فرسایش سالانه زیر حوضه کن 683.2 و در زیر حوضه درکه 792.5 متر مکعب در کیلومتر مربع براورد گردید.در مقایسه مدل MPSIAC نتایج قابل قبول تری را ارائه داده است.

کلیدواژه‌ها

کن؛ درکه؛ فرسایش؛ رسوب؛ MPSIAC؛ EPM؛ زمین امار