ساختار عاملی تأییدی و اعتباریابی پرسشنامه تعارض والد‎ـ‎نوجوان(فرم نوجوان)

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 6، دوره 12، شماره 48، تیر 1395، صفحه 411-397   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

ایرج مختار نیا^{* 1}؛ علی زاده محمدی²؛ مجتبی حبیبی³

¹کارشناس ارشد خانواده درمانی دانشگاه شهید بهشتی

²دانشیار دانشگاه شهید بهشتی

³استادیار دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

هدف از این پژوهش تعیین ساختار عاملی تأییدی و اعتباریابی مقیاس تعارض والد‎ـ‎نوجوان در نمونه‌ای از نوجوانان 13 تا 17 سال غیربالینی بود. روش پژوهش از نوع توصیفی و مقطعی و جامعه آماری آن، دانش‌آموزان دوره اول و دوره دوم متوسطه شهرستان قدس استان تهران بود که با استفاده از روش نمونه‌برداری تصادفی چندمرحله‌ای، 748 نفر از آنها انتخاب شدند و به پرسشنامه‌های تعارض والد نوجوان (فرم نوجوان) اسدی یونسی (1390)، تعارض بین والدین گریچ، سید و فینچام (1992)، گزارش‌دهی مشکلات رفتاری آشنباخ (1991)، مقیاس رضایت خانوادگی السون (1995) و تعامل‎های خانوادگی بارنز و السون (1985) پاسخ دادند. نتایج تحلیل عاملی تأییدی، مدل 14 عاملی نسخه اصلی پرسشنامه تعارض والد‎ـ‎نوجوان را تأییدکرد؛ در بررسی روایی واگرا و ملاک، ضریب همبستگی پیرسون پرسشنامه تعارض والد‎ـ‎نوجوان با پرسشنامه‌های تعارض بین والدین، پرسشنامه گزارش‌دهی مشکلات رفتاری آشنباخ، مقیاس رضایت خانوادگی و تعامل‎های خانوادگی بین 21/0 تا 57/0 به دست آمد. همچنین به طور کلی بخش شدت تعارض پرسشنامه تعارض والد‎ـ‎نوجوان نسبت به بخش فراوانی تعارض والد‎ـ‎نوجوان، هم در شاخص‌های تحلیل عاملی تأییدی و هم در مقادیر به‎دست‎آمده از همبستگی پیرسون برای بررسی روایی واگرا و ملاک، مطلوب‌تر بود. در بررسی اعتبار پرسشنامه، نتایج ضریب آلفای کرونباخ در بخش فراوانی تعارض 97/0 و در بخش شدت تعارض 96/0 و ضریب بازآزمایی به ترتیب 76/0 و 75/0 و رضایت‌بخش بود؛ بنابراین بر اساس نتایج به‎دست‎آمده از این پژوهش، پرسشنامه تعارض والد‎ـ‎نوجوان دارای ویژگی‌های روان‌سنجی مناسب است و می‌توان از آن را برای دستیابی به اهداف پژوهشی و ارزیابی خانواده‌ها در مشاوره خانواده استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

تحلیل عاملی تأییدی؛ اعتباریابی؛ تعارض والد‎ـ‎نوجوان؛ فرم نوجوان

مراجع

اسدی، م. (1390). مقایسه تأثیر آموزش بازسازی شناختی با آموزش ارتباط مبتنی بر حل مسئله، به والدین و نوجوانان در کاهش تعارض والد‎ـ‎نوجوان. پایان‌نامه دکتری، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه شهید بهشتی.

اسدی‎یونسی، م.، مظاهری، م. ع.، شهیدی، ش.، طهماسیان، ک. و فیاض‎بخش، م. ر. (1390). تدوین و اعتباریابی پرسشنامه سنجش تعارض والد‎ـ‎نوجوان. فصلنامه خانواده و پژوهش، 8(12)، 70-47.

صلواتی، س. و شکری، ا. (1394). تحلیل روان‌سنجی مقیاس ارزیابی‌های کودکان از تعارض بین والدینی. روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 11(44)، 389-379.

پاشاشریفی، ح. و پاشاشریفی، ن. (1391). اصول روان‌سنجی و روان آزمایی. تهران: انتشارات رشد.

حبیبی، م.، مظاهری، م.، دهقانی، س. و عاشوری، ا. (1393). هنجاریابی و ساختار عاملی مقیاس تعاملات خانوادگی و رضایت خانوادگی: در خانوده­های ایرانی. خانواده‎پژوهی، 10(39)، 329-313.

جعفرنژاد، خ.، اسدی، م. و راستگومقدم، م. (1394). رابطۀ ابعاد الگوی ارتباطی خانواده با فراوانی و شدت تعارض‎های. مجله خانواده‌پژوهی، 11(2)، 235-219.

قره‌باغی، ف. و وفایی، م. ا. (1387). تعارض زناشویی و نقش مزاج کودک. روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 5(18)، ۹۲-۸۳.

قمری، م. و قمری، آ. (1393). رابطه عملکرد خانواده با تعارض والد‎ـ‎نوجوان در بین دانش‎آموزان مقطع راهنمایی. فصلنامه فرهنگی‎تربیتی زنان و خانواده، 26(26)، 173-157.

قمری، م. (1390). مقایسه ابعاد عملکرد خانواده و کیفیت زنـدگـی و رابطـه ایـن متغیـرها در بیـن افراد معتاد و غیرمعتاد. اعتیاد‎پژوهی، 18(5)، 68-55.

کاکابرایی، ک. و حبیبی‎عسگرآبادی، م. (1386). هنجاریابی مقیاس مشکلات رفتاری آشنباخ (YSR)؛ فرم خودگزارشگری 18-11 سال کودک و نوجوان روی دانش‎آموزان مقطع متوسط. پژوهش در سلامت روان‌شناختی، 1(4)، 66-50.

کرمی، ج.، گرام، ک. و غریبی، م. (1389). مقایسه بهداشت روانی و کارایی خانواده بین خانواده­های معتادان شرکت­کننده و غیر شرکت کننده در جلسات گروه­های خودیاری. اعتیاد‎پژوهی، 15(4)، 34-23.

مختارنیا، ا. (1394). رابطه ویژگی‌های شخصیتی و نگرش به اعتیاد با گرایش به رفتارهای پرخطر: نقش میانجی تعارض‎های خانواده. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، پژوهشکده خانواده، دانشگاه شهید بهشتی.

مینایی، ا. (1385). انطباق و هنجاریابی سیاهه رفتاری کودک آشنباخ، پرسشنامه خودسنجی و فرم گزارش معلم. کودکان استثنایی، 1(6)، 529-558.

ودادیان، ز.، قنبری‌هاشم‌آبادی، ب. و مشهدی، ع. (1390). بررسی اثربخشی گروه‌درمانی چند خانواده‌ای بر حل تعارض‎های والدین‎ـ‎فرزندان و کاهش پرخاشگری نوجوانان دختر 14-15 ساله شهر مشهد. مطالعات روان‌شناسی بالینی، 1، 19-42.

هومن، ح. ع. (1393). مدل‎یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم افزار لیزرل (با اصلاحات). تهران: انتشارات سمت.

Achenbach, T. M., & Rescorla, L. A. (1991). Manual for the ASEBA School-Age forms and profiles. Research Center for Children, Youth & Families, 87, 115-128.

Adrian, M., Zeman, J., Erdley, C., Lisa, L., & Sim, L. (2011). Emotional dysregulation and interpersonal difficulties as risk factors for nonsuicidal self-injury in adolescent girls. Journal of Abnormal Child Psychology, 39(3), 389-400.

Allison, B. N., & Schultz, J. B. (2004). Parent-adolescent conflict in early adolescence. Adolescence, 39(153), 19-101.

Barber, B. K., Stolz, H. E., Olsen, J. A., Collins, W. A., & Burchinal, M. (2005). Parental support, psychological control, and behavioral control: Assessing relevance across time, culture, and method. Monographs of the Society for Research in Child Development, 70, 1-147.

Barnes, H. L., & Olson, D. H. (1985). Parent-adolescent communication and the circumplex model. Child Development, 56(2), 438-447.

Bickham, N. L., & Fiese, B. H. (1997). Extension of the Children's Perceptions of Interparental Conflict Scale for use with late adolescents. Journal of Family Psychology, 11(2), 246-250.

Bijimol, K. P. (2014). Parent-adolescent relationship enhancement training: A response to adolescents risk behaviors in Kerala, India. Indian Journal of Positive Psychology, 5(1), 11-16.

Carr, A. (2012). Family therapy: Concepts, process and practice. New York: John Wiley & Sons.

Chaplin, T. M., Sinha, R., Simmons, J. A., Healy, S. M., Mayes, L. C., Hommer, R. E., & Crowley, M. J. (2012). Parent–adolescent conflict interactions and adolescent alcohol use. Addictive behaviors, 37(5), 605-612.

De Los Reyes, A., Thomas, S. A., Swan, A. J., Ehrlich, K. B., Reynolds, E. K., Suarez, L., & Pabón, S. C. (2012). “It Depends on What You Mean by ‘Disagree’: Differences between Parent and Child Perceptions of Parent–Child Conflict. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 34(3), 293-307.

Eichelsheim, V. I., Buist, K. L., Deković, M., Wissink, I. B., Frijns, T., Van Lier, P. A., & Meeus, W. H. (2010). Associations among the parent–adolescent relationship, aggression and delinquency in different ethnic groups: A repli-cation across two Dutch samples. Social Psy-chiatry and Psychiatric Epidemiology, 45(3), 293-300.

Forehand, R., Brody, G., Slotkin, J., Fauber, R., McCombs, A., & Long, N. (1988). Young adolescent and maternal depression: Assessment, interrelations, and family predictors. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 56(3), 422-426.

Fosco, G. M., & Grych, J. H. (2010). Adolescent Triangulation In to Parental Conflicts: Longitudinal Implications for Appraisals and Adolescent‐Parent Relations. Journal of Marriage and Family, 72(2), 254-266.

Goldenberg, H., & Goldenberg, I. (2012). Family therapy: An overview. United Stated: Cengage Learning.

Gonzales, N. A., Cauce,A. M., &Mason, C. A. (1996). Inter observer agreement in the assessment of parental behavior and parent‐ adolescent conflict: African American mothers, daughters, and independent observers. Child Development, 67(4), 1483-1498.

Gorall, D. M., Tiesel, J. W., & Olson, D. H. (2006). FACES IV & the circumplex model. Minneapolis, MN: Life Innovations.

Groth-Marnat, G. (2009). Handbook of psycho-logical assessment. John Wiley & Sons.

Gunlicks‐Stoessel, M. L., &Powers, S. I. (2008). Adolescents' emotional experiences of mother–adolescent conflict predict internalizing and externalizing symptoms. Journal of Research on Adolescence, 18(4), 621-642.

Jöreskog, K., & Sörbom, D. (2005). LISREL 8.7: User's guide. Chicago: Scientific Software International.

Juang, L. P., Syed, M., & Cookston, J. T. (2012). Acculturation-based and everyday parent–adolescent conflict among Chinese American adolescents: Longitudinal trajectories and impli-cations for mental health. Journal of Family Psychology, 26(6), 916-926.

Koh, B. D., & Rueter,M. A. (2011). Contributions of parent–adolescent negative emotionality, adolescent conflict, and adoption status to ado-lescent externalizing behaviors. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 40(6), 825-836.

Kuhlberg, J. A., Peña, J. B., & Zayas, L. H. (2010). Familism, parent-adolescent conflict, self-esteem, internalizing behaviors and suicide attempts among adolescent Latinas. Child Psychiatry & Human Development, 41(4), 425-440.

Kulashekara, B., & Kumar, G. V. (2014). Impact of Transactional Analysis on Parent-Adolescent Conflict and Depression among Adolescent Students. Journal of Psychosocial Research, 9(2), 247.

Laursen, B., & Collins, W. D. (2004). Parent-child communication during adolescence. In Brett Lursen (1984) Handbook of family communication (pp. 333-348). NJ: Erlbaum.

Laursen, B., Coy, K. C., & Collins, W. A. (1998). Reconsidering changes in parent‐child conflict across adolescence: a meta‐analysis. Child Development, 69(3), 817-832.

Lee, J. S. (2004). Intergenerational conflict, ethnic identity, and their influences on problem beha-viors among Korean American adolescents. South Korea: University of Pittsburgh.

Lee, P. C., Lin, K. C., Robson, D., Yang, H. J., Chen, V. C. H., & Niew, W. I. (2013). Parent–child interaction of mothers with depression and their children with ADHD. Research in Deve-lopmental Disabilities, 34(1), 656-668.

Marceau, K., Dorn, L. D., & Susman, E. J. (2012). Stress and puberty-related hormone reactivity, negative emotionality, and parent–adolescent relationships. Psycho neuroendocrinology, 37(8), 1286-1298.

Marchand, J. F., & Hock, E. (2003). Mothers' and fathers' depressive symptoms and conflict-reso-lution strategies in the marriage and children's externalizing and internalizing behaviors. Journal of Genetic Psychology, 164(2), 227-239.

Marel, C., & Wiener, J. (2014). Attribution processes in parent–adolescent conflict in families of ado-lescents with and without ADHD. Canadian Journal of Behavioural Science/Revue Canadienne des Sciences du Comportement, 46(1), 40-48.

McKinney, C., & Renk, K. (2011). A multivariate model of parent–adolescent relationship variables in early adolescence. Child Psychiatry & Human Development, 42(4), 442-462.

Montemayor, R. (1983). Parents and adolescents in conflict: All families some of the time and some families most of the time. Journal of Early Ado-lescence, 3(1-2), 83-103.

Montemayor, R. (1986). Family variation in parent-adolescent storm and stress. Journal of Adole-scent Research, 1(1), 15-31.

Motti-Stefanidi, F., Pavlopoulos, V., & Tantaros, S. (2011). Parent-adolescent conflict and adole-scents' adaptation: A longitudinal study of Albanian immigrant youth living in Greece. International Journal of Developmental Science, 5(1-2), 57-71.

Meyers, L. S., Gamst, G., & Guarino, A. J. (2006). Applied multivariate research: Design and interpretation. Sage.

 Nichols, M. P. (2012). Family Therapy: Concepts and Methods (10th Edition). Boston: Pearson.

Olson, D. H., & Wilson, M. (1982). Family satisfaction. In D. H. Olson (1983). Families: What makes them work? Newbury Park, CA: Sage Publishing.

Olson, D. H. (1995). Family Satisfaction Scale. Minneapolis, MN: Life Innovations.

Olson, D. (2011). FACES IV and the circumplex model: Validation study. Journal of Marital and Family Therapy, 37(1), 64-80.

Özmete, E., & Bayoglu, A. S. (2009). Parent-young adult conflict: a measurement on frequency and intensity of conflict issues. Journal of Inter-national Social Research, 2(8), 313-322.

Pearson, K. L. (2005). Healthy and harmful adolescent attachment, conflict, and anger. Swinburne: University of Technology.

Prinz, R. J., Foster, S., Kent, R. N., & O'Leary, K. D. (1979). Multivariate assessment of conflict in distressed and nondistressed mother‐adolescent dyads. Journal of Applied Behavior Analysis, 12(4), 691-700.

Robin, A. L., & Foster, S. L. (2003). Negotiating parent-adolescent conflict: A behavioral-family systems approach. New York, NY:  Guilford Press.

Robin, A. L., & Foster, S. L. (1989). Negotiating parent-adolescent conflict: A behavioral-family systems approach. New York, NY: The Guilford Press.

Schalet, T. (2011). Beyond abstinence and risk: A new paradigm for adolescent sexual health. Women's Health Issues, 21(3), 5-7.

Shaffer, D., & Kipp, K. (2013). Developmental psychology: Childhood and adolescence. New York: Cengage Learning.

Shearman, S. M., Dumlao, R., & Kagawa, N. (2011). Cultural variations in accounts by American and Japanese young adults: Recalling a major conflict with parents. Journal of Family Communication, 11(2), 105-125.

Sibley, M. H., Ross, J. M., Gnagy, E. M., Dixon, L. J., Conn, B., & Pelham, W. E. (2013). An intensive summer treatment program for ADHD reduces parent–adolescent conflict. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 35(1), 10-19.

Steinberg, L., & Morris, A. S. (2001). Adolescent development. Journal of Cognitive Education and Psychology, 2(1), 55-87.

Steinmetz, S. K., & Sussman, M. B. (2013). Handbook of Marriage and the Family. New York: Springer Science & Business Media.

Trommsdorff, G. (1995). Parent-adolescent relations in changing societies: A cross-cultural study: Bibliothek der Universität Konstanz.

Vangelisti, A. L. (2012). The Routledge handbook of family communication. New York, NY: Routledge.

Wu, C., & Chao, R. K. (2011). Intergenerational cultural dissonance in parent–adolescent relationships among Chinese and European Americans. Developmental psychology, 47(2), 493-508.