ویژگی‎ های روان ‎سنجی سیاهه رتبه‎ بندی رفتاری کنش‎ های اجرایی (فرم والد) در کودکان پیش ‎دبستانی

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 8، دوره 12، شماره 48، تیر 1395، صفحه 439-427   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

علی‎اکبر ابراهیمی^{* 1}؛ احمد عابدی²؛ احمد یارمحمدیان²؛ سالار فرامرزی²

¹دانشجوی دکتری روان‎شناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص دانشگاه اصفهان

²دانشیار دانشگاه اصفهان

چکیده

این پژوهش با هدف تعیین روایی، اعتبار، و ساختار عاملی نسخه پیش‎دبستانی فرم والد سیاهه رتبه‎بندی رفتاری کنش‎های اجرایی (جیویا و دیگران، 2003) در کودکان ایرانی انجام شد. بدین منظور 592 کودک 2 تا 5 ساله به‎صورت چندمرحله‎ای از مراکز پیش‎دبستانی شهر اصفهان در سال 93ـ1392 انتخاب شدند و والدین آنها به سؤالات این سیاهه پاسخ دادند. برای سنجش اعتبار و همسانی درونی سیاهه از ضریب همبستگی بین مادّ‎­ه‎ها با نمره کل عوامل، ضریب آلفای کرونباخ، تحلیل عاملی تأییدی و ضریب همبستگی زیرمقیاس‎ها استفاده شد. تحلیل عاملی تأییدی برازش مادّه‎ها بر عوامل بازداری، تغییر، مهار هیجانی، حافظه کاری و برنامه‎ریزی/سازماندهی را تأیید کرد و بنابراین ساختار پنج‎عاملی مقیاس تأیید شد. همچنین ضرایب آلفای کرونباخ برای هریک از عامل‎ها و نمره کل مقیاس در حد مطلوب قرار داشت. لذا در مجموع می‎توان نتیجه گرفت که مقیاس رتبه بندی رفتاری کنش های اجرایی برای سنجش کنش‎های اجرایی کودکان ایرانی ابزاری پایا و رواست و می‎تواند به عنوان ابزاری مفید در پژوهش‎های روان‎شناختی و موقعیت‎های بالینی استفاده شود.
 

کلیدواژه‌ها

کنش‎های اجرایی؛ کودکان پیش‎دبستانی؛ روایی؛ اعتبار؛ ساختار عاملی

مراجع

مشهدی، ع.، حسنی، ج.، برعرفان، ز.، نجفی‎گل، پ. و دانشور، ش. (1391). ویژگی‎های روان‎سنجی نسخه پیش‎دبستانی سیاهه درجه‎بندی رفتاری کنش‎های اجرایی (فرم معلم). فصلنامه روان‎شناسی تحولی: روان‎شناسان ایرانی، 10(38)، 137-123.

هومن، ح. ع. و عسگری، ع. (1384). تحلیل عاملی و دشواری‎ها و تنگناهای آن. فصلنامه روان‎شناسی و علوم تربیتی، 35، 20-1.

Barkley, R. A. (2012). Executive functions. What they are, how they work, and why they evolved.  New York: Guilford Press.

Bernstein, J. H., & Waber, D. P. (2007). Executive capacities from a developmental perspective. In L. Meltzer (Ed.), Executive function in edu-cation: From theory to practice (pp. 39-54). New York: Guilford Press.

Bonillo, A., Araujo, E. A., Jane, M. C., Capdevila, C., & Riera, R. (2012). Brief report: Validation of Catalan version of BRIEFP. Child Neuro-psychology, 18, 347-355.

Burgess, P. W. (1997). Theory and methodology in executive function research. In P. Rabbitt (Ed.), Methodology of frontal and executive function (pp. 81–116). Hove: Psychology Press.

Connors, K. (2000). Continuous performance test. Toronto: Multi-Health Systems.

Dawson, P., & Guare, R. (2010). Executive skills in children and adolescents, second edition: A practical guide to assessment and intervention. New York: Guildford Press.

Duku, E., & Vaillancourt, T. (2014). Validation of the BRIEF-P in a sample of Canadian pre-school children. Child Neuropsychology, 20 (3), 358-371.

Ezpeleta, L., Granero, R., Penelo, E., Osa, N., & Domènech, J. (2013). Behavior Rating Inven-tory of Executive Functioning–Preschool (BRIEF-P) applid to teachers: Psychometric properties and usefulness for disruptive disorders in 3-year-old preschoolers. Journal of Attention Disorders, 19, 476-488.

Garcia-Barrera, M. A., Kamphaus, W. R., Bandalos, D. (2011). Theoretical and statistical derivation of a screener for the behavioral assessment of executive functions in children. Psychological Assessment, 23(1), 64-79.

Gioia, G. A., Espy, K. A., & Isquith, P. K. (2003). Behavior Rating Inventory of Executive  Fun-ction- Preschool Version. Odessa, FL: Psycho-logical Assessment Resources.

Gioia, G. A., Isquith, P. K., & Guy, S. C. (2001). Assessment of executive function in children with neurological impairments. In R. Simeons-son & S. Rosenthal (Eds.), Psychological and developmental assessment (pp. 317-356). New York: Guilford Press.

Gioia, G. A., Isquith, P. K., Retzlaff, P. D., & Espy, K. A. (2002). Confirmatory factor analysis of the Behavior Rating Inventory of Executive Func-tion (BRIEF) in a clinical sample. Child Neuro-psychology, 8 (4), 249-257.

Gioia, G. A., Isquith, P. K., Guy, S. C., & Kenworthy, L. (2000). Behavior Rating Inven-tory of Executive Function. Child Neuro-psychology, 6 (3), 235-238.

Goldberg, E., & Podell, K. (2000). Adaptive decision making, ecological validity, and the frontal lobes. Journal of Clinical and Experi-mental Neuropsychology, 22 (1), 56-68.

Goldstein, S., Naglieri, J. A., (2014). Handbook of executive functioning. New York: Springer Science Business Media

Hu, L., & Bentler, P. M. (1996). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6, 1-55.

Isquith, P. K., Roth, R. M., & Gioia, G. A. (2013). Contributions of rating scales to the assessment of executive functions. Applied Neuropsycho-logy: Child, 2, 125-132.

Howard, J. S., Okely, D. A., & Ellis, G. Y. (2015). Evaluation of a differentiation model of preschoolers’ executive functions. Frontiers in Psychology, 6, 285-295

Kline, R. B. (2010).Principles and practice of structural equation modeling. New York: Guilford Press.

Korkman, M., Kirk, S., & Kemp, U. (2007). NEPSY-II. San Antonio, TX: Pearson.

Kirk, S. A., Gallagher, J. J., Anastasiow, N. J, & Coleman, M. R. (2006).Educating exceptional children. Boston: Houghton Mifflin.

Lambek, R., Tannock, R., Dalsgaard, S., Trillin- gsgaard, A., Damm, D., & Thomsen, P. H. (2011). Executiv dysfunction in school-age children with ADHD. Journal of Attention Disorders, 15, 646-655.

Lezak, M., Howieson, M., & Loring, D. (2004). Neuropsychological assessment (4th ed.). New York: Oxford University Press.

McCloskey, G., & Perkins, L. A., & VanDivner, B. (2009). Assessment and Intervention for Executive Function Difficulties. New York: Routledge Press.

Naglieri, J., & Goldstein, S. (2013). Compre-hensive executive functioning inventory technical manu-al. Toronto, Canada: Multi-Health Systems.

Pennington, B. F., & Ozonoff, S. (1996). Executive functions and developmental psychopathology. Journal of Child Psychology and Psychiatry, and Allied Disciplines, 37 (1), 51–87.

Peterson, C. C., Johnson, C. E., Ramirez, L. Y., Huestis, S., Pai, A., Demaree, H. A., & et al. (2008). A meta-analysis of the neuropsycho-logical sequelae of chemotherapy-only treatment for pediatric acute lymphoblastic leukemia. Pediatric Blood and Cancer, 51, 99-104.

Robinson, S., Goddard, L., Dritschel, B., Wisley, M., & Howlin, P. (2009). Executive functions in children with autism spectrum disorders. Brain Cognition, 7, 362-368.

Rueda, M. R., Paz-Alonso, P. M. (2013). Executive function and emotional development, Univer-sidad de Granada, SPAIN Basque Center on Cognition, Brain and Language, SPAIN.

Sesma, H. W., Slomine, B. S., Ding, R., McCarthy, M. L. (2008). Executive functioning in the first year after pediatric traumatic brain injury. Pediatrics, 121, 1686-1695.

Tanaka, J. S. (1987). How big is big enough?: Sample size and goodness of fit in structural equation models with latent variables. Child Development, 58, 134-46.

Tottenham, N., Hare, T. A., & Casey, B. J. (2011). Behavioral assessment of emotion discrimi-nation, emotion regulation, and cognitive control in childhood, adolescence, and adulthood. Frontiers in Psychology, 2, 1-9.

Wechsler, D. (2003). The Wchsler Intelligence Scale for Children-4th ed. (WISC-IV). San Antonio: The Psychological Corporation.

Zelazo, P. D., Qu, L., & Muller, U. (2004). Hot and cool aspects of executive function: Rela-tions in early development. In W. Schneider, R. Schumann- Hengsteler, & B. Sodian (Eds.), Young children’s cognitive develop-ment: Interrelationships among executive func-tioning, working memory, verbal ability, and theory of mind (pp. 71-93). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum