سهم هوش هیجانی، ویژگیهای شخصیتی و عوامل جمعیتی با میانجی گری انگیزش پیشرفت در تبیین خلاقیت دانش آموزان دوره متوسطه

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

مقاله 5، دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 21، مرداد 1395، صفحه 91-108   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

نویسندگان

مریم غفوری آثار¹؛ مالک میرهاشمی^{* 2}؛ حمزه گنجی³

¹دانشجوی دکتری گروه روان شناسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن،ایران[e-mail]

²دانشیار گروه روان شناسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران[e-mail]

³استاد گروه روان شناسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران[e-mail]

چکیده

     هدف: تعیین سهم هوش هیجانی، ویژگی های شخصیتی و عوامل جمعیتی با میانجی گری انگیزش پیشرفت در تبیین خلاقیت دانش آموزان دوره متوسطه است.
     روش: جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل کلیه دانش‌آموزان مقطع اول متوسطه مدارس شهرستان همدان در سال تحصیلی92–93 بود. حجم نمونه به تعداد 300 نفر به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای و تصادفی طبقه ای متناسب( جنسیت به عنوان طبقه) انتخاب و سپس آزمون خلاقیت تورنس، هوش هیجانی شوت، شخصیت (NEO)، انگیزش پیشرفت هرمنس (HAMQ) و عوامل جمعیتی توسط آنها تکمیل شد.
     یافته ها: نتایج نشان داد هوش هیجانی با خلاقیت رابطه مثبت معنادار دارد و از ابعاد ویژگی های شخصیتی، برون گرایی و انعطاف پذیری با خلاقیت رابطه مثبت معنادار دارد و روان نژندی با خلاقیت رابطه منفی و معنادار دارد و ابعاد دلپذیر بودن و مسئولیت پذیری با خلاقیت رابطه وجود ندارد. بین انگیزش پیشرفت و خلاقیت رابطه مثبت معنادار وجود دارد. از بین عوامل جمعیتی "وضعیت اقتصادی خانواده"، حدود 143/0 بر افزایش خلاقیت دانش­آموزان تأثیر دارد.

کلیدواژه‌ها

وا‍ژه های کلیدی: خلاقیت؛ هوش هیجانی؛ وی‍ژگیهای شخصیتی؛ انگیزش پیشرفت؛ عوامل جمعیتی

مراجع

بهزاد پور، ابراهیم. (1382). بررسیرابطهبینانگیزشپیشرفتو ویژگیهایشخصیتیبارشداجتماعینوجوانان؛پایاننامهکارشناسیارشددانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.

پینتریچ، پال آر؛ و شانگ، دیل. ایچ.(1386). انگیزش در تعلیم و تربیت (ترجمه: مهرناز شهرآرای).تهران : علم (تاریخ نشر به زبان اصلی 1968).

شریفی، حسن پاشا.(1383). رابطه خلاقیت و ویژگی های شخصیتی دانش آموزان دبیرستان های شهر تهران. فصلنامه نوآوری های آموزشی، سال 3، شماره، 7، 11-32.

تیرگری، عبدالحکیم.(1383). رابطه ساختاری هوش هیجانی با سازگاری زناشویی و تدوین و کاربرد برنامه مداخله تقویت هوش هیجانی جهت کاهش ناسازگاری زناشویی. پایان نامه دکتری چاپ نشده. رشته روانشناسی بالینی. انستیتو روانپزشکی تهران، دانشگاه علوم پزشکی ایران.

شکرکن، حسین؛ برومند، مسعود؛ نجاریان، بهمن؛ و شهنی ییلاقی، منیجه.(1381). بررسی رابطه ساده و چندگانه خلاقیت، انگیزش پیشرفت و عزت نفس با کار آفرینی در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز. مجله علوم تربیتی و روانشناسی. دوره سوم ، سال نهم- 3-4، 1-22.

جوکار، بهرام؛ البرزی، محبوبه. (1389). رابطه ویژگی‌های شخصیت با خلاقیت هیجانی و خلاقیت شناختی. فصلنامه مطالعات روان شناختی.دوره 6، شماره 1، 89-110.

حسینی، افضل السادات.(1381). ماهیت خلاقیت و شیوه های پرورش آن. چاپ دوم. مشهد: آستان قدس.

رهنما، اکبر و عبدالملکی، جمال.(1388). بررسی رابطه بین هوش هیجانی و خلاقیت و پیشرفت تحصیلی در دانشجویان دانشگاه شاهد. اندیشه های نوین تربیتی روانشناختی، دوره 5، شماره 2، 55-78.

قاضی طباطبایی، محمود.(1374). مدل­های ساختار کواریانس یا مدل­های لیزرل در علوم اجتماعی. نشریه دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، شماره 2، 43-76.

قاضی طباطبایی، محمود.(1377). فرآیند تدوین، اجرا و تفسیر ستاده­های یک مدل کلی لیزرل: یک مثال عینی، سالنامه پژوهشی، شماره یکم.

مقدم، اعظم؛ نیک بخت، اکرم؛ نیک نشان، شقایق و سیادت، سیدعلی.(1387). بررسی رابطه هوش هیجانی با خلاقیت دانشجویان. مجله مطالعات روانشناسی. دوره5، شماره 1، 99-112.

نوفرستی، اعظم؛ معین الغربانی، فاطمه.(1389). بررسی رابطه بین هوش هیجانی و خلاقیت در دانشجویان. فصلنامه روانشناسی تحولی، سال 7، شماره26، 175-189.

هاشمی، سهیلا.(1388). بررسی رابطه بین هوش هیجانی و خلاقیت هیجانی و خلاقیت در دانشجویان هنر، ادبیات و علوم پایه. اندیشه های نوین تربیتی روانشناختی، دوره 5، شماره 2، 79-102.

 

Antonio, T., Lanawati. T. W, & Christina, L. (2014). Correlations creativity, intelligence, personality, and entrepreneurship achievement. Social and Behavioral Sciences, 115,251–257.

Annamaria, D., & Fabio, L. P. (2009). Emotional intelligence, personality traits and career decision difficulties. International Journals of Education, 9, 135–146.

Batey, M., Furnham, A. F., & Safiullina, X. (2010). Intelligence, general knowledge and personality as predictors of creativity. Learning and Individual Differences, 20, 532–535.

Eason, R., Giannangelo, M. D., & Franceschini, L. A. (2010). A look at creativity in public and private schools. Thinking Skills and Creativity, 4, 130-137.

Homayouni, A. (2011). Personality traits and emotional intelligence as predictors of learning English and math. Counseling and Guidance. 30, 839-843.

Kline, Rex B. (1998). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford Press, New York.

Mishra, S. (2014). The relationship between creative thinking and emotional intelligence at high school students. Journal of Psychology and Behavioral Science, 2, 197-204.

Nicola, S., Schuttel, J. M., & Einar B. (2013). Increasing emotional intelligence through training: Current status and future directions. Journal of Emotional Education. Vol 5, No 1, 56-7.

Nicholls, A. (2012) Emotional intelligence tests: Potential impacts on the hiring process for accounting students. Accounting Education: An International Journal, 21(1), 75–95.

Olatoye, A. R., Akintun, S. O., & Yakasai, M. I. (2010). Emotional intelligence, creativity academic achievement of business administration students. Electronic Journal of Research in Educational Psychology, 8(2), 763-786.

Sánchez-Ruiz, M. J., Torrano, J. C., Pérez-González, M., & Petride K. V. (2011).The relationship between trait emotionalintelligence and creativity across subject domains. Journal of Motivation and Emotion, 35, 461-473.

Saemi.H. Goli, M., & Younesian. A. (2014). The effectiveness of an emotional intelligence training program and its components on the creativity and academic achievement of high school students. Journal of School Health, 1, 17-20.

Torrance،E.P. (1998).An interview with E P. Torrance: About creativity educational. Psychology Review.10, 441-452.