برآورد شاخص زیستی و کیفیت آب دریاچه سد درودزن با استفاده از فون حشرات آبزی

فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی

مقاله 1، دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 13، خرداد 1391، صفحه 1-10   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسنده

هادی استوان^*

گروه حشره شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم وتحقیقات فارس، مرودشت

چکیده

گونه ­های مختلف بی­ مهرگان بزرگ (از جمله حشرات) که در کف آب­ ها زندگی می­ کنند از نظر حساسیت­ شان به فاکتورهای زنده و غیرزنده متفاوت عمل می­ کنند. شاخص زیستی (Biotic Index) که توسط Hilsenhoff (1988) ارایه شده است براساس شناسایی بندپایان، ناجورپایان (Amphipods) و جورپایان (Isopods) آبزی در سطح خانواده عمل می­ نماید و در این ارتباط یکی از استدلال­ های اصلی برای مطالعه حشرات آبزی پی ­بردن به کیفیت محیط زیست آن­ها در آب­ های مختلف (رودخانه­ ها، دریاچه­ ها، چشمه­ ها و غیره) می ­باشد. فن­آوری به­ کارگیری جمعیت حشرات آبزی برای نشان­ دادن درجه آلودگی توده آب­ های مختلف بیش از نیم قرن است که وجود دارد و این موضوع براساس توانمندی­ های زیستی موجودات زنده ­ای که به­ عنوان شاخص آلودگی و سطوح مختلف آن به­ کار می ­روند بنا شده است. درسال­ های 1389 تا 1390 تحقیقاتی به منظور برآورد شاخص زیستی دریاچه سد درودزن با به­ کارگیری فون حشرات آبزی صورت گرفت که در مجموع 23 خانواده حشره از 12 کد زیستگاهی این سد جمع­ آوری و شناسایی شدند و در نهایت شاخص زیستی این دریاچه محاسبه گردید. تحمل حشرات آبزی به آلودگی ­ها بر اساس تحقیقات Hilsenhoff (1987)بین عدد 0 تا 10 رتبه ­بندی شده است که این اعداد بر اساس عکس ­العمل­ های این موجودات به مواد آلی آلوده کننده آب در شرایط مختلف آزمایشگاهی و صحرایی به ­دست می ­آید. عدد صفر نشان­ دهنده تحمل ناپذیری، اعداد بین 2 تا 9 درجه­ های متفاوت تحمل و عدد 10 تحمل بالا به غلظت ­های پایین اکسیژن و بقای موجود زنده را در آلودگی­ های بالای آب نشان می ­دهد. در تحقیق صورت گرفته روی دریاچه سد درودزن، شاخص زیستی این دریاچه عدد 92/3 به ­دست آمد که با استفاده از جدول مربوط به برآورد کیفیت آب براساس شاخص زیستی، کیفیت آب این دریاچه خیلی خوب و امکان آلودگی آب به مواد آلی خیلی ناچیز به ­دست آمد.

کلیدواژه‌ها

شاخص زیستی؛ کیفیت آب؛ حشرات آبزی؛ دریاچه سد درودزن