ارزیابی توان اکولوژیک توسعه شهری، روستایی و صنعتی شهرستان داراب

اکوسیستم های طبیعی ایران

مقاله 5، دوره 6، شماره 3 - شماره پیاپی 21، آذر 1394، صفحه 49-58   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

مسعود مسعودی^{* 1}؛ پرویز جوکار²؛ مهدی صادقی²

¹دانشیار دانشگاه شیراز، دانشکده کشاورزی، بخش مهندسی منابع طبیعی و محیط زیست

²دانشگاه شیراز، دانشکده کشاورزی، بخش مهندسی منابع طبیعی و محیط زیست

چکیده

استفاده از روش هایی عقلانی و نظام مند در مدیریت منابع و استفاده بهینه از آنها بسیار مهم است. این روش ها باید به نحوی باشد که توان و پتانسیل سرزمین را در نظر بگیرد در غیر این صورت خسارات جبران ناپذیری به منابع و سرزمین وارد می شود. ضرورت ارزیابی توان اکولوژیک کاربری توسعة شهری، روستایی و صنعتی به این معنی است که توان سرزمین مورد نظر چقدر است. با توجه به بحران های زیست محیطی حاصله در شهرستان داراب، هدف این تحقیق بر ارزیابی توان اکولوژیک شهرستان داراب برای توسعه شهری، روستایی و صنعتی و ارائه راهکارهایی است که در این زمینه جهت نیل به اهداف توسعه پایدار قرار خواهد گرفت. در همین رابطه توان اکولوژیک توسعه شهرستان داراب با استفاده از رویهم گذاری لایه های اطلاعاتی و جمع بندی آنها با بهره گیری از فن آوری GIS ارزیابی گردید. نتایج ارزیابی در دو کلاس نسبتا مناسب (2) و نامناسب (3) ارائه شد. در ضمن در این پژوهش درصد طبقات توان در برآورد استقرار فعلی کاربری های شهری، روستایی و صنعتی با رویهم گذاری لایه های پلی گونی شهری، نقطه ای روستاها و مناطق صنعتی شهرستان بر روی نقشه توان اکولوژیک انجام و وضعیت این مناطق مشخص گردید. با توجه به نتایج بدست آمده اکثر مناطق شهری، روستایی و صنعتی در طبقه سه یا نامناسب قرار دارند.

کلیدواژه‌ها

ارزیابی توان اکولوژیک؛ شهرستان داراب؛ کاربری اراضی؛ توسعه

اصل مقاله

ارزیابی توان اکولوژیک توسعه شهری، روستایی و صنعتی شهرستان داراب

مسعود مسعودی^*[1]، پرویز جوکار[2]، مهدی صادقی[3]

تاریخ دریافت: 19/01/94          تاریخ پذیرش: 25/05/94

 

چکیده

استفاده از روش هایی عقلانی و نظام مند در مدیریت منابع و استفاده بهینه از آنها بسیار مهم است. این روش ها باید به نحوی باشد که توان و پتانسیل سرزمین را در نظر بگیرد در غیر این صورت خسارات جبران ناپذیری به منابع و سرزمین وارد می شود. ضرورت ارزیابی توان اکولوژیک کاربری توسعة شهری، روستایی و صنعتی به این معنی است که توان سرزمین مورد نظر چقدر است. با توجه به بحران های زیست محیطی حاصله در شهرستان داراب، هدف این تحقیق بر ارزیابی توان اکولوژیک شهرستان داراب برای توسعه شهری، روستایی و صنعتی و ارائه راهکارهایی است که در این زمینه جهت نیل به اهداف توسعه پایدار قرار خواهد گرفت. در همین رابطه توان اکولوژیک توسعه شهرستان داراب با استفاده از رویهم گذاری لایه های اطلاعاتی و جمع بندی آنها با بهره گیری از فن آوری GIS ارزیابی گردید. نتایج ارزیابی در دو کلاس نسبتا مناسب (2) و نامناسب (3) ارائه شد. در ضمن در این پژوهش درصد طبقات توان در برآورد استقرار فعلی کاربری های شهری، روستایی و صنعتی با رویهم گذاری لایه های پلی گونی شهری، نقطه ای روستاها و مناطق صنعتی شهرستان بر روی نقشه توان اکولوژیک انجام و وضعیت این مناطق مشخص گردید. با توجه به نتایج بدست آمده اکثر مناطق شهری، روستایی و صنعتی در طبقه سه یا نامناسب قرار دارند.

کلمات کلیدی: ارزیابی توان اکولوژیک، شهرستان داراب، کاربری اراضی، توسعه

مقدمه

    ایجاد شهر ها یکی از عظیم ترین انقلاب ها در فرهنگ انسان ها بوده است که موجب دگرگونی در روابط متقابل انسان با محیط گشته است ]20[  .با این حال تبدیل سالانه 15 میلیون کشتزار به شهر، و یا به خاطر بی مبالاتی انسان تبدیل به بیابان می شود. چنین سیر قهقرایی نیز در کشور ایران در حال رخ دادن است. در کشور ما، سالی 5/1 میلیارد تن خاک فرسایش می یابد، سالانه 48 هزار هکتار جنگل زدایی می شود، 130 هزار هکتار از مراتع در سال تخریب می شوند و بسیاری موارد دیگر که در نتیجه عدم استفاده اصولی از منابع طبیعی توسط انسان پدید آمده است،که بهترین روش برای استفاده بهینه از این منابع و رسیدن به توسعه پایدار، ارزیابی توان و آمایش سرزمین می باشد]7[. علاوه بر این توسعه ناموزون شهرهای کشور در دهه های اخیر زمینه را برای تهیه طرح های توسعه شهری فراهم کرده است .اما با وجود گذشت چهار دهه از تهیه و اجرای این طرحها در عمل موفقیت چندانی حاصل نشده است .بر این اساس آسیب شناسی طرحهای توسعه شهری در جهت شناخت نارسایی ها و اصلاح آنها از ضروریات است]13[. ارزیابی توان اکولوژیک فرایندی است که تلاش دارد از طریق تنظیم رابطه انسان با طبیعت، توسعه‌ای درخور و هماهنگ با طبیعت را فراهم سازد. در واقع این ارزیابی گامی مؤثر به‌ منظور به ‌دست آوردن برنامه‌ای برای توسعه پایدار اطلاق می‌شود، زیرا که با شناسایی و ارزیابی خصوصیات اکولوژیک در هر منطقه، برنامه‌های توسعه‌ای می‌توانند همگام با طبیعت تدوین شوند. زیرا طبیعت خود استعدادهای سرزمین را برای توسعه مشخص می‌کند]6[. از طرفی توسعه مناسب شهری هنگامی محقق می شود که از سرزمین به اندازه پتانسیل ها و قابلیت های آن استفاده گردد]16[.

در ایران برای دستیابی به آمایش سرزمین، روش ارزیابی توان اکولوژیک محیط زیست، چند عامله است و ارزیابی و طبقه بندی سرزمین با مقایسه بین ویژگی های اکولوژیک واحدهای زیست محیطی و مدل های اکولوژیک حرفی ایران انجام می شود. جهت ارزیابی توان اکولوژیک کاربری توسعة شهری، مدل حرفی با سه طبقه توان (مناسب، نسبتاً مناسب و نامناسب) ارائه شده است]8[. در هر صورت، برای داشتن یک توسعة پایدار و در خور، برنامه ریزی سرزمین امری ضروری است که شالودة این برنامه ریزی، ارزیابی توان محیط زیست است]8[. ارزیابی توان کولوژیک، به دلیل ضرورت انتخاب و بهره برداری بهینه از پتانسیل اکولوژیک سرزمین در قالب مطالعات برنامه ریزی و مدیریت زیست - محیطی به منظور حصول به اصل توسعة پایدار است]1و17[. در این رابطه، سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) با توانایی های بالا در مدیریت داده ها و ارائه ستاد های جدید به عنوان ابزاری کارآمد در برنامه ریزی زیست- محیطی مطرح می گردد]5[. در واقع یک سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) به منظور دستیابی به الگوهای مکانی به کار برده می شود]12[. بنابراین، هدف نهایی از به کارگیری این سامانه، فراهم کردن پشتیبانی برای تصمیم گیری های فضایی است]3[. یکی از مهمترین توانایی های سامانه اطلاعات جغرافیایی، توانایی تلفیق داده ها برای مدلسازی، مکان یابی و تعیین تناسب اراضی از طریق ارزش گذاری پهنه سرزمین است]14[ . پور ابراهیم]15[ در تعیین توسعة آتی جزیرة قشم از روش تجزیه و تحلیل سیستمی و تلفیق بهینه و روی هم گذاری آن بر واحدهای برنامه ریزی مناسب برای تعیین انواع کاربری ها، از جمله کاربری توسعة شهری استفاده نمود. مظفری و اولی زاده]11[ مسیر بهینه توسعه آتی شهر سقز را به روش توصیفی - تحلیلی، با کمک نرم افزار GIS تعیین نمودند. شوپنگ چن^[4] ]2[ و همکاران با استفاده از تکنیک سنجش از دور وGIS  روند توسعه شهری در چین را بررسی نمودند که این دو تکنیک برای برنامه ریزی و مدیریت شهری ابزارهای مناسبی می باشد. سادهیرا^[5] و همکاران]19[ معیارها، پویایی و مدل سازی گسترش شهری را با کمک  GIS در شهر منگالور هند بررسی نموده، به دنبال آن پیش بینی نوع گسترش آینده شهر را ممکن ساختند. سانته ریویرا^[6] ]18[ با کمک سیستم پشتیبان برنامه ریزی بر اساسGIS ، مکان یابی کاربری اراضی روستایی را در ناحیة تراچا اسپانیا انجام دادند.

هدف تحقیق حاضر، تعیین توان و درجه مرغوبیت شهرستان داراب در خصوص کاربری توسعه شهری، صنعتی و روستایی با مطالعه فاکتورهای فیزیکی و زیستی دخیل در این کاربری است. برای رسیدن به این هدف، با نقشه سازی هر یک از این فاکتورها ، ارزیابی توان اکولوژیک توسعة شهری، صنعتی و روستایی انجام می گردد.

 

مواد و روش پژوهش

منطقه مطالعاتی

شهرستان داراب در جنوب شرقی استان فارس و در فاصله 265 کیلومتری شیراز قرار دارد و از شمال به نیریز و از جنوب به زرین دشت و از شرق به حاجی آباد و  بندر عباس و از غرب به فسا و جهرم محدود می شود. این شهر در 54 درجه و 33 دقیقه طول شرقی و 28 درجه و 47 دقیقه عرض شمالی و با ارتفاعی حدود 1181 متر از سطح دریا قرار دارد. شهرستان داراب از لحاظ  تعداد روستا یکی از پر روستا ترین نواحی کشور است که نزدیک به 368 روستا و آبادی دارد. جمعیت شهرستان بالغ بر 184781 نفر می باشد که 110981 نفر در روستاها ، و 73800 نفر در شهر زندگی می کنند. شهرستان داراب با داشتن اراضی حاصلخیز کشاورزی معادل 125000  هکتار و  آب و هوای متنوع یکی از قطبهای مهم کشاورزی استان است بطوری که بسیاری از محصولات زراعی مانند پنبه، ذرت، جو، خرما، مرکبات و ... که علاوه بر تامین نیاز داخلی به خارج از استان و کشور  نیز صادر می شود. شکل 1  موقعیت شهرستان داراب را نشان می دهد.

 

 

 

 

 

شکل 1: موقعیت مکانی شهرستان داراب در استان فارس

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

روشتحقیق

مدل اکولوژیک کاربری توسعة شهری، شامل سه طبقه بوده که از طبقة اول به سوم، از درجه توان و میزان مرغوبیت توسعه شهری کاسته می شود]9[. به منظور ارزیابی توان اکولوژیک جهت توسعة کاربری شهری از روش معمول ارزیابی منابع به نام روش ارزیابی چند عامله به شیوة تجزیه و تحلیل سیستمی استفاده گردید.

 در این تحقیق از سامانه اطلاعات جغرافیایی، به عنوان ابزاری در شناسایی، پردازش و تجزیه و تحلیل داده ها که می تواند هزینه و زمان ارزیابی را کاهش دهد، در ارزیابی توان و برنامه ریزی سرزمین استفاده شد.

تحقیق حاضر بر پایه پارامترهای اکولوژیک شهرستان داراب صورت گرفته، پارامترهای لازم (فیزیکی و زیستی) برای ارزیابی توان اکولوژیک توسعة شهری شامل ارتفاع، تیپ اراضی، بارندگی، شیب، حریم گسل های اصلی و فرعی، سرعت باد غالب، دما، زمین شناسی (سنگ مادر)، زهکشی خاک، عمق خاک، بافت خاک، حریم رودخانه ها، تراکم پوشش گیاهی و غیره است.

در ضمن در این پژوهش درصد طبقات توان در برآورد استقرار فعلی کاربری های شهری، روستایی و صنعتی نیز بدست آمد. برای انجام این کار لایه های پلیگونی شهری، نقطه ای روستاها و مناطق صنعتی شهرستان بر روی نقشه توان اکولوژیک توسعه شهری، روستایی و صنعتی گذاشته و وضعیت این مناطق مشخص گردید.

ارزیابی توان محیطی سرزمین

در مرحله پردازش لایه های اطلاعاتی، برای طبقه بندی طبقات مختلف هر لایه، از شماره طبقات پارامترهای کاربری توسعه شهری در مدل اکولوژیکی حرفی ایران استفاده گردید، که این کدها برای شناسایی نوع داده های موضوعی در رایانه و مدل هستند]9[. هر لایه با توجه به سه کلاس مختلف مدل به سه طبقه تقسیم گردیدند (جدول 1). در مرحله تلفیق لایه های مؤثر، با استفاده از توابعی نظیر توابع همپوشانی^[7]، اشتراک^[8] ، برش^[9]  و حاشیه (حریم^[10]) در سامانه اطلاعات جغرافیایی نسبت به ترکیب و تلفیق لایه ها اقدام گردید.

برای اجرای محدودیت ها در مرحلة تجزیه و تحلیل، حریم گسل های اصلی و فرعی به ترتیب 1000 متر و 300  متر طبق ضوابط و مقررات وزارت مسکن و شهر سازی و حریم رودخانه ها 1000  متر طبق ضوابط و مقررات وزارت نیرو در نرم افزار مذکور تعیین گردید. مساحت کاربری شهری در منطقه مورد مطالعه نیز 43/2212 هکتار برآورد شد.

هنگامی که یک منطقه مسکونی، شهر، کارخانه، کارگاه و ... در یک منطقه توسعه می یابند، پارامترهای اکولوژیکی منطقه باید یکسری شرایط داشته باشند]8 [:

1-    برای وزن ساختمان تکیه گاهی پایدار و متعادل فراهم نماید. 

2-    پسماندها، پساب ها، زباله ها و هوای آلوده منتجه از ساخته شده ها را جذب و تجزیه نمایند.

3-    منظر، نما و فضای سبز دلخواهی از جهت زیباشناختی و جذب آلودگی هوا و صدا فراهم آورند.

در این بررسی از مقایسه ویژگیهای سرزمین با مدل اکولوژیک کاربری توسعه شهری، توان اکولوژیک منطقه مذکور ارزیابی و طبقه بندی شده است. در مدل توان اکولوژیک چنانچه تنها یک شاخص دارای ویژگی طبقه نامناسب باشد، منطقه مورد نظر از لحاظ توان به منطقه نامناسب تعلق می گیرد. همچنین برای اینکه جزء طبقه یک محسوب شود می بایست تمامی شاخص ها از لحاظ خصوصیات اکولوژیکی دارای شرایط طبقه یک باشد (منطق اشتراک). که در این نوع ارزیابی، احتمال اینکه منطقه ای دارای تمامی شرایط طبقه یک باشد را کم می کند. سایر مناطق که نه به طبقه مناسب یک و طبقه نامناسب تعلق نمی گیرند به طبقه مناسب دو تعلق می گیرند. در تحقیق حاضر شاخص های مورد بررسی در سه معیار کلی فیزیوگرافی، پوشش زمین و اقلیم مورد بررسی واقع شدند. بدین شکل که هر معیار و کلاس نهایی توان بر اساس قانون حداکثر محدودیت بین شاخص ها و سه معیار تعیین گردید.

در زیر سه معیار اشاره گردیده است:

1-    فیزیوگرافی: این معیار شامل شاخص های شیب، ارتفاع از سطح دریا و تیپ اراضی می باشد.

2-    اقلیم: این معیار شامل شاخص های میانگین بارش و دمای سالانه و سرعت باد غالب می باشد.

3-    پوشش زمین: این معیار شامل شاخص های زمین شناسی، پوشش گیاهی و خاک می باشد. در شاخص زمین شناسی شاخص سنگ مادر، در پوشش گیاهی شاخص درصد تراکم پوشش (مرتعی و جنگلی) و در خاک شاخص بافت، عمق و شرایط زهکشی مورد بررسی قرار گرفته است. این 3 معیار در جدول 1 تشریح شده است.

 

 

 

 

جدول 1: طبقات مختلف توسعه شهری، روستایی و صنعتی و شاخص های آنها

معیار	شاخص های هر معیار	طبقات
		نامناسب
		طبقه 1	طبقه 2		طبقه 3
اقلیم و آب و هوا	میانگین بارندگی سالانه	800-500 میلی متر	هر اقلیم به جز شرایط نامناسب	در مسیر گردبادها و بادهای شدید موسمی
	میانگین دمای سالانه (°C)	24-18	هر اقلیم به جز شرایط نامناسب	در مسیر گردبادها و بادهای شدید موسمی
	سرعت باد                  غالب (km/h)	تا 35	هر اقلیم به جز شرایط نامناسب	>50
فیزیوگرافی	تیپ اراضی	دشت	-	اراضی مرتفع و کوهستانی
	شیب (درصد)	<10	15-10	> 15
	ارتفاع از سطح دریا (متر)	1500-500	500-0و2000-1500	>2000
زمین شناسی	سنگ مادر	روانه های بازالت، ماسه سنگ، رسوبات آبرفتی (آبرفت های فلات قاره)	سنگ آهک و رس،گرانیت، توف های شکاف دار،روانه های بین چینه ای، لس و آبرفتی	گسل پیدا و پنهان، سنگ مادر مارنی، لایه های مارن زیر سنگ مادر، زلزله خیز، شیست، تپه های ماسه ای و دشت سیلابی
خاک	بافت خاک	لومی، لومی رسی، رسی شنی	شنی، شنی لومی، لومی، لومی رسی، رسی شنی، لومی شنی، لومی رسی شنی	لومی سیلتی، سیلتی، لومی رسی سیلتی، رسی سیلتی، رسی، رگوسول و لیتوسول
	عمق خاک	عمیق	عمیق تا نیمه عمیق	کم عمق تا بدون خاک
	شرایط زهکشی خاک	خوب تا کامل	متوسط تا خوب	ناقص
پوشش گیاهی	درصد تراکم پوشش (مرتعی و جنگلی)	<25	50- 25	>50

 

 

 نتایج و بحث

یکی از وظایف مدیریت منطقه، هدایت نحوه و شدت استفاده از اراضی با توجه به توان های برآوردی است. برنامه ریزی بالقوه مبتنی بر توان سر زمین شاید بهترین راهکار در جلوگیری از ادامه بحران های موجود و کاهش تأثیرات سوء آنها باشد. به منظور توسعه پایدار منطقة مورد مطالعه و بهره گیری پایدار و در خور، شناسایی ویژگی های اکولوژیک این منطقه و ارزیابی توان آن ضروری به نظر می رسد.

در شهرستان داراب، طبقه مناسب (یک) کاربری توسعة شهری، روستایی و صنعتی دیده نشد. نتایج حاصل از مطالعات معیار های اکولوژیک به صورت نقشه مناطق مستعد کاربری توسعه شهری در منطقه مورد مطالعه در دو کلاس نسبتا مناسب (2) و نامناسب (3) در شکل شماره 2 (بهمراه معیارهای اکولوژیک) مشاهده می شود. نتایج نشان می دهد که قسمت اعظم شهرستان (%97/88) در طبقه 3 یا نامناسب قرار دارد.

در تحقیقی دیگر منوری و همکاران]10[ ارزیابی توان اکولوژیک منطقة حوضه آبخیز زاخرد در قسمت شمال غرب شهرستان شیراز و شرق شهرستان کازرون در استان فارس را بررسی نمودند. نتیجه بررسی نشان میدهد که با در نظر گرفتن تمامی پارامترهای اکولوژیکی، کل منطقه برای توسعه شهری نامناسب است ولی با حذف پارامتر ارتفاع از 75 یگان محیط زیستی ایجاد شده در منطقه، حدود 51/91% حوضه برای توسعه شهری دارای توان نامناسب است که بنظر میرسد مدل فعلی برای ارزیابی توان اکولوژیک قدری سختگیرانه می باشد و بایستی برای شرایط محلی کالیبره صورت گیرد. در حالیکه قرخلو و همکاران]4[ ارزیابی توان اکولوژیک منطقة قزوین جهت تعیین نقاط بالقوه توسعة شهری را انجام دادند و نتایج آنها نشان دهنده وجود تنها طبقة یک (مناسب) کاربری توسعة شهری درمنطقة مورد مطالعه است.

در ضمن در این پژوهش درصد طبقات توان در برآورد استقرار فعلی کاربری های شهری، روستایی و صنعتی نیز بدست آمد که در جدول 2 نمایان است. با توجه به نتایج بدست آمده اکثر شهر داراب در طبقه  سه یا نامناسب قرار دارند.

جدول 2: درصد طبقات توان در برآورد استقرار فعلی کاربری های شهری،روستایی و صنعتی

منطقه	توان 2	توان 3
شهری (مساحت)	95/19%	05/80%
روستایی (تعداد)	31/28%	68/71%
صنعتی (تعداد)	85/42%	15/57%

 

در بررسی انجام شده در نقاط روستایی شهرستان داراب، تعداد زیادی  از روستاها (68/71%) در طبقه سه یا نامناسب قرار می گیرد که این نقاط در سراسر شهرستان پراکنده شده اند. صنایع شهرستان داراب نیز اکثرا در طبقه سه یا نامناسب قرار گرفته اند (15/57%). این در واقع نشان می دهد که در استقرار صنایع شهرستان داراب توجهی به توان اکولوژیک نشده است و این استقرار نامناسب هم به خود صنایع آسیب احتمالی

 

 

شکل 2: معیارها و مناطق مستعد کاربری توسعه شهری، روستایی و صنعتی در شهرستان داراب

 

 

 

 

 

 

وارد می کند و هم صنایع به محیط می توانند آسیب جدی وارد نمایند.

 

نتیجه گیری

در ایران ارزیابی توان اکولوژیک براساس ارزیابی چند عامله است .در این تحقیق نیز، ارزیابی توان اکولوژیک توسعه شهری با نگرشی همه جانبه به کلیه پارامترهای اکولوژیک در محدوده یک حوزة مدیریتی به عنوان واحد برنامه ریزی و مدیریت سرزمین مد نظر بوده که در این راستا، پارامترهای فیزیکی و زیستی مطالعه و شناسایی گردیدند. این پژوهش نشان داد که بهترین روش های ارزیابی، روش هایی هستند که عمل ارزیابی را با استفاده از مدل ارزیابی چند عامله و استفاده از عوامل مؤثر اکولوژیک (فیزیکی و زیستی) انجام می دهند. باید یاد آور شد که همواره بین محیط طبیعی و انتخاب بستر مناسب جهت توسعه شهر ارتباط وجود دارد.

طبق بررسی هایی که در این پژوهش انجام شد، اهمیت توجه به توسعه مناطق انسان ساخت بیشتر نمایان می گردد. بطوریکه بر اساس نتایج به دست آمده قسمت اعظم شهرستان (%97/88) در طبقه نامناسب توسعه قرار دارد. اما با این حال بسیاری از مناطق (مسکونی و صنعتی) در همین پهنه های نامناسب مکانیابی شده اند که آسیب های جبران ناپدیر زیست محیطی (اکولوژیکی و اقتصادی- اجتماعی) را در پی خواهد داشت. بنابراین توسعه در چنین مناطق با درجه مرغوبیت نامناسب کار منطقی محسوب نمی گردد و این مسئله، لزوم توجه هر چه بیشتر مسئولین ذیربط را دو چندان می نماید. از اینرو پیشنهادات زیر مطرح می گردد:

1-    باید دیدگاههای فعلی توسعه شهری که مبتنی بر اقتصاد و رفاه می باشند، به نگرش زیست محیطی که همه سو نگر است تغییر یافته و از این پس طرح های توسعه شهری بر اساس ارزیابی توان اکولوژیک و اصول آمایش سرزمین پایه گذاری شود.

2-    توجه به روند سریع شهر نشینی و بحران زیست محیطی حاصل از آن و نتایج تحقیق حاضر، ضرورت انجام مدیریت منابع زیست محیطی (پایدار و ناپایدار) آشکارتر می گردد.

3-    توجه ویژه به استقرار مناطق مسکونی و صنعتی در پهنه های مناسب و نیمه مناسب

4-    توجه به مدیریت منابع آب و خاک در استقرار مناطق مسکونی و صنعتی

5-    اجرای برنامه جامع آمایش سرزمین در منطقه با تامین زیر ساخت ها، خدمات رفاهی، آموزشی و زیربنایی.

---

 

مراجع

References

1- Adhami Mojarad, M. H., 1989. Comparison of three evaluation methods of natural resources, Msc. Thesis, Tehran University, 120 pp. (In Persain)

2- Chen, Sh., Sh. Zeng, and Ch. Xle, 2000.Remote Sensing and GIS for Urban Growth Analysis in China. Photogrammetric Engineering & Remote Sensing, 66 (5): 593-598.

3- Ferdowsi, B., 2005. Feasibility and application of decision support systems in the physical development of the city (Case Study: Sanandaj city). MSc thesis, Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University. (In Persain)

4- Gharakhlou, M.,   H.R. Pourkhabbaz,  M.J. Amiri, H. Faraji Sabokbar, 2009. Ecological Capability Evaluation of Qazvin Region for Determining Urban Development Potential Points Using Geographic Information System. Journal of Urban - Regional Studies and Research. Issue2. 51-68. (In Persain)

5- Karam, A., 2005. Land Suitability Analysis for Physical Development in North-West axis of Tabriz using multi-criteria approach (MCE) in GIS environment. Geographical Studies, 54: 93-106. (In Persain)

6- Kashisaz, M., M. Monavari, M. Afkhami, and A. Karbasi, 2010. Application of Analytic Hierarchy Process (AHP) in the evaluation of ecological capability for urban rural development (Case Study: Sidon region of Khuzestan). Environment and Development. 1 (1): 43-50. (In Persain)

7- Makhdoum, M., 1991. The evaluation of ecological land capability of Gilan and Mazandaran region for urban industrial development, and tourism. Journal of environmental studies, 16 (16): 81-100. (In Persain)

8- Makhdoum, M., 2006. Principles of Land use planning. 7th edn University of Tehran, 289 pp. (In Persain)

9- Makhduom, M., A. Darvishsefat, H. Jafarzadeh, and A. Makhdom, 2009. Environmental Evaluation and Planning by Geographic Information System. University of Tehran, 304 pp. (In Persian)

10- Monavari, S.M., S.M. Shariat, S. Dashti, and GH. Sabzghabaie, 2009. Evaluation of Environmental Capability of Zakherd watershed for urban development using GIS. Environmental Science and Technology, Issue1, 199-208. (In Persain)

11- Mozafari, GH., and A. Owlazadeh, 2008. A Study and Analysis of Physical Development of Saghez and its Future Optimization Development with the Use of GIS. Journal of environmental studies, 34 (47): 11-20. (In Persain)

12- Pauleit, S., and F. Duhme, 2000. GIS assessment of munich’s urban forest structure for urban planning. Journal of Arboriculture 26 (3), 133-141.

13- Pourahmad, A., H. Hataminejad, and S.H. Hosseini, 2006. Pathology the urban development plans in the country. Geographical Research, Issue 58. 167-180. (In Persain)

14- Pourahmad, A., K. Habibi, S.M. Zahraie, and S. Nazariadli, 2007. Using the fuzzy algorithms and GIS for mapping urban equipment (Case Study: Landfill Babolsar), Journal of environmental studies, 33 (42): 31-42. (In Persain)

15- Pourebrahim, SH., 2001. Planning for the future development of Qeshm in Planning Platform. MSc thesis, Faculty of Environment, Tehran University. (In Persain)

16- Pourjafar, M.R., M.R. Montazeralhojat, A. Ranjbar, and R. Kabiri, 2012. Appraising Ecological Power for Identifying Appropriate Districts for Development Around Sahand New Town. Geography and development Iranian journal. 10 (28): 11-22. (In Persain)

17- Rezaie, M., 2005. Physical Development of City and its environmental role (Case Study: Shiraz). MSc thesis, Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University.

18- Sante-Riveira, I., R. Crecente-Maseda, and D. Miranda-Barros, 2008. GIS-based planning support system for rural land-use allocation. Computers and Electronics in Agriculture, 63, 257-273. (In Persain)

19- Sudhira, H.S., T.V. Ramachandra, and K.S. Jagadish, 2004. Urban sprawl: metrics, dynamics and modeling using GIS. International Journal of Applied Earth Observation and Geo information, 5: 29-39.

20- Zareie, R., and A. Alshekh, 2012. Modeling of Urban development using cellular automation model and Genetic Algorithm (Case Study: Shiraz city). Research and Urban Planning, 3 (11): 1-16. (In Persian.).