ارائه رویکرد ترکیبی ANP-DEMATEL فازی برای تحلیل عوامل فرا سازمانی موثر در بروز فساد اداری و مالی در سازمان‌های دولتی

پژوهش های مدیریت راهبردی

مقاله 2، دوره 21، شماره 58، آذر 1394، صفحه 29-51   

نوع مقاله: علمی _ پژوهشی

نویسندگان

مهدی اجلی^{* 1}؛ حسین عظیمی²؛ ایمان قاسمیان صاحبی³

¹دانشجوی دکترای مدیریت صنعتی, دانشگاه تهران

²استادیار مدیریت, دانشگاه زنجان

³دانشجوی دکترا مدیریت صنعتی, دانشگاه تهران

چکیده

تعدد مصادیق و پیامدهای فساد اداری و مالی، نشانگر این واقعیت است که فساد امری پیچیده و متنوع بوده و مبارزه با آن نیز باید امری مستمر، طولانی و پیچیده باشد. از سوی دیگر، به جهت پیچیدگی موضوع فساد اداری و مالی و عوامل متعدد فردی، سازمانی و فراسازمانی تاثیرگذار در بروز آن و نیز به دلیل پیامدهای منفی بسیاری که فساد اداری و مالی از جنبه‌های مختلف به همراه دارد، هدف این پژوهش شناسایی و تعیین اهمیت عوامل فراسازمانی موثر در بروز فساد اداری و مالی در سازمان‌های دولتی می‌باشد. بدین منظور با گردآوری و بررسی مطالعات انجام شده در حوزه عوامل فراسازمانی موثر در بروز فساد اداری و مالی، زمینه برای شناخت جامع از این عوامل فراهم شد و با تقسیم‌بندی آن‌ها در 4 حوزه فرهنگی و اجتماعی، قانونی، سیاسی و اقتصادی، مصادیق و زیرمجموعه‌های هر کدام از این عوامل به تفکیک مشخص شده و زمینه را برای انجام مطالعات کاربردی در این حوزه برای محققان فراهم آورد. در ادامه از رویکرد ترکیبی ANP-DEMATEL فازی استفاده شد. با استفاده از تکنیک دیمتل فازی روابط میان عوامل شناسایی شد و سپس با استفاده از روش فرآیند تحلیل شبکه­ای فازی و تعیین روابط میان عوامل، وزن عوامل محاسبه و اهمیت آن­ها مشخص گردید. بدین صورت که، عوامل قانونی در اهمیت اول (با بیشترین وزن) و عوامل سیاسی در اهمیت آخر (با کمترین وزن) قرار گرفتند.

کلیدواژه‌ها

فساد اداری و مالی؛ عوامل فراسازمانی؛ دیمتل فازی؛ فرآیند تحلیل شبکه‌ای فازی

مراجع

حبیبی، نادر (1375)، فساد اداری: عوامل مؤثر و روش‌های مبارزه با فساد، تهران، مؤسسه فرهنگی انتشارات وثقی.

رفیع‌پور، فرامرز (1386)، سرطان اجتماعی فساد، تهران، انتشارات شرکت سهامی انتشار، چاپ اول.

زال‌پور، غلامرضا، رهبر، فرهاد، میرزاوند، فضل الله (1381)، بازشناسی عارضه فساد مالی، ماهیت، گونه‌ها، پیامدها و آموزه‌های تجربی، تهران، انتشارات جهاد دانشگاهی، دانشگاه تهران، دانشکده اقتصاد.

سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور (1380)، برنامه مبارزه با فساد و ارتقای سلامت در نظام اداری (حکومت)، تهران، ‌چاپ اول، ‌دفتر ارزیابی عملکرد مدیریت، انتشارات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور.

سرداری، احمد (1380)، رویکردی به ساختارهای اداری کشورهای در حال توسعه بروسی آسیب شناسی اداری، برگرفته از مجموعه مقالات دومین همایش علمی و پژوهشی نظارت و بازرسی، سازمان بازرسی کل کشور، مردادماه.

شفیعی‌خورشیدی، علی‌اصغر (1385)، فساد اقتصادی و روش‌های پیش‌گیری از آن، مرکز مطالعات و توسعه قضایی.

عباس‌زادگان، سیدمحمد (1383)، فساد اداری، تهران، انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی، چاپ اول.

عظیمی، حسین (1386)، بررسی میزان رضایتمندی خدمت‌گیرندگان از نحوه ارائه خدمات در دستگاه‌های اجرایی استان زنجان در سال‌های 1384، 1385 و 1386، زنجان، انتشارات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان زنجان.

فتح‌آبادی، محمدحسین (1383)، بررسی عوامل بروز فساد اداری و راهکارهای پیشگیری و کاهش آنها، فصلنامه دانش حسابرسی، شماره 13.

فرهادی‌نژاد، محسن (1383)، بررسی تطبیقی فساد اداری در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه، تهران، فصلنامه تحول اداری، شماره 45، صص. 52 - 41.

فرهادی‌نژاد، محسن (1380)، فساد اداری و شیوه‌های کنترل آن، برگرفته از مجموعه مقالات دومین همایش علمی و پژوهشی نظارت و بازرسی، سازمان بازرسی کل کشور، مرداد ماه.

‌هانتینگتون، ساموئل (1370)، سازمان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی، محسن ثلاثی، انتشارات علم.

همدمی‌خطبه‌سرا، ابوالفضل (1384)، فساد مالی: علل، زمینه‌ها و راهبردهای مبارزه با آن، تهران، انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ اول. شهریور.

Amundsen, Inge, (2000) "Research on Corruption; A Policy Oriented Survay", Chr. Michelsen Institude (CMI) & Normalization Institute of International Affairs.

Brown, Steven.F, (2005) "Corruption and Causability: A Multi-Country Panel Data Model", With Implications for International Corporate Policy, Touro University International. P.P. 9-27.

Görener, A. (2012). Comparing AHP and ANP : An Application of Strategic Decisions Making in a Manufacturing Company, 3(11), P.P. 194–208.

Li, C.-W., & Tzeng, G.-H. (2009). Identification of a threshold value for the DEMATEL method using the maximum mean de-entropy algorithm to find critical services provided by a semiconductor intellectual property mall. Expert Systems with Applications, 36(6), P.P. 9891–9898. doi:10.1016/j.eswa.2009.01.073

Lin, H.-T. (2010). Personnel selection using analytic network process and fuzzy data envelopment analysis approaches. Computers & Industrial Engineering, 59(4), P.P. 937–944. doi:10.1016/j.cie.2010.09.004

Lipset, S. M. & Lenz, G. S. (2000) "Corruption, culture and markets", in L. E. Harrison & S. P. Huntington (Eds.), Culture matters: How values shape human progress: P.P. 112-124. New York: Basic Books.

Liu, H., You, J., Lu, C., & Chen, Y. (2015). Evaluating health-care waste treatment technologies using a hybrid multi-criteria decision making model. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 41, P.P. 932–942.

Murat Yaser, Muhammet, (2005) "A Complex System Model for Understanding the Causes of Corruption: Case Study- Turkey", University of North Texas, P.P. 160-161.

Ng, D., Qian, K. (2004) "Corruption and corporate governance", Cornell University, mimeo.

Rodriguez, P., Uhlenbruck, K. & Eden, L. (2005) "Corrupt governments matter: How corruption affects the entry strategies of multinationals", Academy of Management Review, 30, P.P. 383-396.

Saaty, T. L., & Vargas, L. G. (2006). Decision Making with the Analytic Network Process: Economic, Political, Social and Technological Applications with Benefits, Opportunities, Cost and Risks. Springer’s International Series.