اقتصاد روزنامه های ایران در بیست سال آینده

فصلنامه فرهنگ ارتباطات(علمی و ترویجی )

مقاله 1، دوره 3، شماره 12، دی 1392، صفحه 1-19   

نویسندگان

بیتا بیتا شاه منصوری؛ غزال بی بک آبادی؛ علیرضا رضا خسروی

چکیده

اقتصاد روزنامه ها با ظهور رسانه های جدید با چالشها و عرصه هایی نو مواجه شده است. مهمترین مسئله اقتصاد روزنامه ها با این وجود ماندگاری و پایداری آنهاست. همچنین تغییر شرایط درآمد، هزینه و توزیع کالا و خدمات رسانه ای آنها باعث می شود اهمیت پرداختن به مسائل اقتصادی و راههای نوین و خلاقانه در این زمینه روزافزون باشد. شناخت چنین شرایطی در کنار پیش بینی آینده اقتصادی روزنامه ها در ایران با افقی بیست ساله مسئله اصلی تحقیق حاضر است. این تحقیق در سال 1391 انجام شده وبا افق بیست ساله، نمایی از اقتصاد روزنامه های ایران در سال 1411 است.
این مقاله نتیجه طرح پژوهشی با نام «اقتصاد روزنامه های ایران در بیست سال آینده» است که در دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند اجرا شده است. در این تحقیق به روش دلفی و مصاحبه با متخصصان روزنامه نگاری و سپس غربال و یافتن توافق حداکثری، به ایده هایی دست یافتیم که گویای موقعیت ها و ویژگیهایی برای آینده اقتصادی روزنامه ها ست. این ویژگیها در عین توصیف آینده ممکن، نشانه ای برای ساخت و تجهیز امروز این رسانه مهم و پیشکسوت است. در این تحقیق 45 ایده یا پیش بینی بدست آمد که از مهمترین مبناهای آن یا اصلی ترین مفاهیم کلی بدست آمده در این پیش بینی ها، موارد زیر است: تفاوت مسائل امروز با آینده، ماهیت مخاطب محوری در دنیای آینده، نحوه تسهیم بازار رسانه ای، مالکیت و مدیریت روزنامه ای، شکل گیری دروازه بانی حرفه ای و نقش نخبگان در تهیه محتوی، همزمانی تعامل و رقابت رسانه ای، نقش با اهمیت ساختارهای اجتماعی و سیاسی از جمله دولت، تغییر ماهیت و نحوه محتوی ارائه شده، ماهیت چندگانه در عصر جدید(دنیای مجازی)، شرایط و ساختار اقتصادی ویژه روزنامه ها، تغییر رویکرد، کارکرد و کاربرد رسانه ها، نقش عمده ی تکنولوژیها و خلاقیت و تفاوت مسائل رسانه ای ایران با جهان

کلیدواژه‌ها

آینده نگری؛ روزنامه نگاری؛ دوجهانی شدن؛ اقتصاد رسانه؛ دلفی

مراجع

- اکرمی، موسی(1376) آینده شناسی و آینده نگری، فصلنامه رهیافت، شماره 16، تابستان و پاییز

- الکساندر،آلیسون اورز،جیمز کاروث، راد هالیفلد، آن  گرکو،آلبرت(1390)اقتصاد رسانه نظریه و کاربرد، مترجم: عادل پیغامی، دفتر مطالعات و برنامه ریزی رسانه ها

- بل، وندل (1374) باز اندیشی در ارزش ها، عینیت و آینده، ترجمه علی بهار، فصلنامه رهیافت، شماره یازدهم، زمستان

- بهرامپور، شعبانعلی(1384) مقدمه ای برجامعه اطلاعاتی، ویژه نامه جامعه اطلاعاتی، مرکز مطالعات وتحقیقات رسانه ها

- پیکارد، رابرت جی(1383) اقتصاد رسانه ها مفاهیم و مسائل آن، مترجم: داوود حیدری، دفتر مطالعات و برنامه ریزی رسانه ها

- تافلر، الوین (1370) موج سوم، مترجم شهیندخت خوارزمی، نشر نو

- تقوی گیلانی،مهرداد و غفرانی،محمد باقر(1379) آینده پژوهی: مطالعات و روش های آینده شناسی، مجله رهیافت، بهار و تابستان، شماره 22

- حسین، حمیدرضا (1387) اقتصاد رسانه های بین المللی، فصلنامه مدیریت و اقتصاد رسانه ها، پیش شماره یک، سال اول، تابستان

- خوارزمی، شهیندخت(1389) آینده دیگر ادامه گذشته نیست، ماهنامه مدیرت ارتباطات، خرداد، شماره یک

-دی ویمر، راجر آزدومینیک، جوزف(1384) تحقیق در رسانه های جمعی، ترجمه سید کاووس امامی، انتشارات سروش

- ساروخانی، باقر(1377)روشهای تحقیق در علوم اجتماعی جلد دوم،پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

-شکرخواه یونس،(1384)روزنامه نگاری سایبر،انتشارات ثانیه

- عاملی،سعیدرضا (1390) مطالعات جهانی شدن دوفضایی شدنها و دو جهانی شدنها،انتشارات سمت،تهران

- عاملی،سعیدرضا (1386)نظام کامپیوتری فراگیر؛ کاربدهای فراگیر روابط عمومی در جهان دو فضایی شده، مجموعه مقالات همایش روابط عمومی الکترونیک، تهران

- کاستلز ،مانوئل (1380) عصر اطلاعات ، جلد اول تا سوم ،ترجمه احمد علیقلیان و افشین خاکباز ، طرح نو، چاپ اول

- مسعودی، امید علی(1384) آینده نگری چالش های نظارت الکترونی در جامعه اطلاعاتی ایران ، رساله دکتری ارتباطات، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی‌،راهنما‌‌:دکتر کاظم معتمدنژاد

- معتمدنژاد، کاظم(1384) جامعه اطلاعاتی اندیشه های بنیادی، دیدگاههای انتقادی و چشم اندازهای جهانی ، مرکز پژوهش های ارتباطات، دانشگاه علامه طباطبایی

- معتمد نژاد کاظم(1383) آینده اندیشی ارتباطی در ایران، روزنامه ایران ، شماره 2764، 25 فروردین، ص 19

- مک کی، هیو(1386) تحقیق در جامعه اطلاعاتی، ترجمه رامین کریمیان، دفتر مطالعات وتوسعه رسانه ها

- نووو،اریک (1390) جامعه شناسی روزنامه نگاری، مترجم: بهمن جبروتی، انتشارت سروش

- وبستر ، فرانک (1380) نظریه های جامعه اطلاعاتی، ترجمه اسماعیل قدیمی، انتشارات قصیده سرا، چاپ اول

-ویمر، راجر دی و دومینیک، جوزف آر(1384): تحقیق در رسانه های جمعی، ترجمه کاوس سید امامی ،انتشارات سروش

منابع انگلیسی:

-Accardo,mary jane and grim,Terry.(1996) “A Survey of Future methods: using future research in yor work”, world future society conference, July 14-18

-Adler, M., & Ziglio, E. (1996). Gazing into the Oracle: The Delphi method and its application to social policy and public health. London: Kingsley Publishers.

-Arnmestto. F. F.(2003), available at: http:'news.bbc.co. uk/hi/enghish/ static/special-report/ 1999/12/99/ back tothe futur/ front/ front felipe armesto. stm

-Bell, Wendell.( 1997), “ the university of time perspectives”, foundations of futures study, vol 1.

-Cobb, S(2003), “Offshore financial services and the internet: creating confidence in the use of cyberspace?” in Growth and Change,pp. 244-259

- Held,D McGrew,A Goldblatt,D & Perraton,J(1999) Global Transformations. Politics, Economics and Culture. Cambridge: Polity Press

-Linstone, H. A., & Turoff, M. (1975).The Delphi method: Techniques and applications (pp. 3-12). Reading, MA: Addison-Wesley Publishing Company.

-Negroponte, N.(1995) Being digital,Londen, Holdder& Stoughton.

- Poster, M. (1990)  The Mode of Information, Cambridge, Polity.

- Slaughter, Richard(Ed.) ( 1996), the knowledge base of futre studies, volum II, Hawtorn, Victoria, Australia: DDM media group