دیدگاه مسئولان و صاحب‌نظران فرهنگی کشور درباره راه‌اندازی مرکز اطلاع‌رسانی اکو در ایران

دانش شناسی

مقاله 8، دوره 9، شماره 32، خرداد 1395، صفحه 101-110   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

اعظم نجفقلی نژاد¹؛ محمد حسن زاده^{* 2}؛ نجلا حریری³؛ فهیمه باب الحوائجی³

¹دانش آموخته دکترای علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران

²استادیار علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس تهران، ایران

³دانشیار علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران

چکیده

هدف: کشورهای عضو اکو آثار و گنجینه‌های ادبی و فرهنگی مشترکی دارند. در کنار هم قرار گرفتن این اشترا‌ک‌ها و تقویت روزافزون آنها، به واسطه همکاری کتابخانه‌های ملی به عنوان حافظه علمی و فرهنگی ملت‌ها هدفی متعالی است. این کار در سایه راه‌اندازی یک مرکز اطلاع‌رسانی می‌تواند محقق شود. هدف مقاله حاضر شناخت دیدگاه مسئولان و صاحبنظران فرهنگی ایران درباره راه‌اندازی مرکز اطلاع‌رسانی اکو است.
روش پژوهش: این پژوهش با رویکرد کیفی انجام گرفته است. در این پژوهش برای اخذ نظرات مسئولین و صاحب‌نظران فرهنگی کشور، مصاحبه‌هایی با 22 صاحب‌نظر از 7 سازمان مختلف ترتیب داده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌های حاصل از مصاحبه‌ها نیز از نظریه زمینه‌ای استفاده شد و از سه مرحله رمزگذاری باز، محوری و گزینشی بهره گرفته شد. به منظور برقراری پیوند بین مقوله‌ها، از مدل پارادایمی پیشنهادی استراس و کوربین استفاده شد.
یافته‌ها: 100 درصد افراد مصاحبه شده تا حدی با بحث ایران فرهنگی آشنا بودند و با توجه به اهمیت چنین مرکز اطلاع‌رسانی جز درصد اندکی (55/4 درصد) از افراد صاحب‌نظر و سیاست‌گذار فرهنگی، موافق راه‌اندازی مرکز اطلاع‌رسانی اکو در ایران بودند. اکثر افراد صاحب‌نظر فرهنگی (بیش از 90 درصد) راه‌اندازی چنین مرکزی را در تقویت ایران فرهنگی مؤثر قلمداد نمودند. در مرحله رمزگذاری باز 123 مفهوم، در مرحله رمزگذاری محوری، 16 مقوله پدیدار گشت. مقوله‌ی مرکزی شناسایی شده در این پژوهش، موجودیت واحد بود که بقیه مقوله‌ها در رابطه‌ی با آن معنا پیدا می‌کنند.
نتیجه‌گیری: راه‌اندازی هر مرکز اطلاع‌رسانی در کشور، کارکردهای مناسبی دارد. اما با توجه به ویژگی‌های کشورهای منطقه و شرایط کنونی ایران، راه‌اندازی چنین مرکزی با چالش‌هایی روبه‌رو است. البته راه‌کارهایی وجود دارد که می‌تواند مرکز اطلاع‌رسانی را در صورت طراحی، بهره‌ور نماید.

کلیدواژه‌ها

مرکز اطلاع‌رسانی؛ اکو؛ صاحب‌نظران فرهنگی کشور

مراجع

ابوالمعالی، خ.(1391). پژوهش کیفی از نظریه تا عمل. تهران: نشر علم.

"اساسنامه کنفرانس روسای کتابخانه‌های ملی کشورهای عضو اکو". (2009). موجود در دبیرخانه اتحادیه اکو سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران.

استراوس، آ.؛ کوربین، ج. (1387). اص‍ول‌ روش ت‍ح‍ق‍ی‍ق‌ کی‍فی: ن‍ظری‍ه‌ م‍ب‍ن‍ای‍ی‌ روی‍ه‌ه‍ا و ش‍ی‍وه‌ه‍ا. (ت‍رجم‍ه‌ بی‍وک‌ م‍ح‍م‍دی)‌. ت‍ه‍ران‌: پ‍ژوه‍ش‍گاه‌ ع‍ل‍وم‌ ان‍س‍ان‍ی‌ و م‍طال‍ع‍ات‌ ف‍ره‍ن‍گ‍ی‌.

پاول، ر. (1385). روش‌های اساسی پژوهش برای کتابداران. (ترجمه نجلا حریری). تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، مرکز انتشارات علمی.

حریری، ن. (1385). اصول و روش‌های پژوهش پژوهش کیفی. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.

     "درباره فرهنگ و مهندسی فرهنگی". بازیابی شده در تاریخ 15/9/1392 از: http://mf.farhangoelm.ir/Home/درباره-فرهنگ-و-مهندسی-فرهنگی.aspx

فدوروف، و. (1390). نقش کتابخانه ملی در اقتصاد اطلاعات. (ترجمه فهیمه باب الحوائجی). در گزیده مقالات ایفلا 2007. تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران.

حری، ع. (1382). اکولوژی اطلاعات. اطلاع‌شناسی، 1(2)، 7-30.

رزم آرا، م. (1387). طرح پیشنهادی کتابخانه تخصصی اکو. موجود در دبیرخانه اتحادیه اکو سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران.

"گزارش نخستین اجلاس روسای کتابخانه‌های ملی کشورهای عضو اکو تهران 19-20 نوامبر (28-29 آبان)". (2007). موجود در دبیرخانه اکو مستقر در کتابخانه ملی ایران.

مستوفی، م. (1380). نقش ارتباطات فرهنگی در تبدیل سازمان پیمان مرکزی (سنتو) به سازمان همکاری‌های اقتصادی (اکو). پایان‌نامه کارشناسی ارشد روزنامه‌نگاری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی.

نظری، ع. ا. (1390). ایران فرهنگی، هویت و تمدن: ظرفیت سنجی معرفتی در: فرهنگ، هویت و تمدن از چشم‌انداز ایران فرهنگی. تهران: تمدن ایرانی.

نوروزی، ح. (1392). ایران و ظرفیت‌های فرهنگی اکو. تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.

CIA: Central Information Agency (2013). Retrieved 2013/ 5/1 from: https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ti.html

Eco countries (2009). ECO Times: The monthly news journal of ECO cultural institute. July.