ارزیابی عوامل موثر بر افزایش کیفیت فضاهای عمومی در شهرهای جدید نمونه موردی: شهر جدید پرند

آمایش محیط

مقاله 5، دوره 7، شماره 26، آذر 1393، صفحه 89-110   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

الهام امینی¹؛ مریم برومند^{* 2}؛ فاطمه روح افزا³

¹(دکترای شهرسازی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد پردیس، گروه شهرسازی، تهران، ایران)

²(دانشجوی دکترای شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی, واحد نجف‌آباد، گروه شهرسازی، اصفهان، ایران)

³(کارشناس ارشد شهرسازی)

چکیده

در قرن اخیر برای نخستین بار در تاریخ بشر، تعداد شهرنشینان از تعداد روستانشینان فراتر رفته است. افزایش جمعیت شهری، برنامه­ریزان را ناگزیر به توسعه­ی شهرها و احداث شهرهای جدید جهت اسکان سرریز جمعیت کلان شهرها نموده است. پیامدهای حاصل از این رشد شتابان از یک سو و تحقیقات صورت گرفته که نشان از عدم رضایتمندی شهروندان از عوارض و سیاست­های توسعه­ی شهری دارند از سوی دیگر، چاره جویی برای رفع مشکلات ناشی از توسعه­ی شهرها و احداث شهرهای جدید را به یکی از دغدغه­های برنامه­ریزان و مدیران شهری در سطح جهان تبدیل نموده است. در این میان فضاهای عمومی شهری به عنوان فضاهایی قابل دسترس برای همه و بستری برای کنش­های اجتماعی، از اهمیت زیادی برخوردارند. بررسی شهرهای جدید در ایران حاکی از عدم موفقیت در ایجاد فضاهایی با کیفیت مطلوب است. این گونه شهرها که تنها در پی پاسخ به نیاز سکونت سرریز جمعیت کلان شهرها شکل گرفته­اند، از فضاهای عمومی با کیفیت شهری که تاثیرات قابل توجهی در سلامت روحی و جسمی شهروندان دارند، بی بهره­اند. مقاله حاضر با مروری بر مفهوم کیفیت محیط و مولفه­های موثر بر آن، تلاشی است برای پاسخگویی به این سوال که چه عواملی بر افزایش کیفیت فضاهای عمومی در شهرهای جدید موثرند؟ با توجه به ماهیت داده­ها، از روش تحقیق توصیفی و همبستگی استفاده شده است. نتایج حاصل از مطالعه شهر جدید پرند در ایران، حاکی از آن است که میان برقراری تعاملات اجتماعی، میزان دسترسی پذیری به فضا و خصوصیات شخصی شهروندان و افزایش کیفیت فضاهای عمومی شهری در شهرهای جدید رابطه معناداری وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

کیفیت محیط؛ فضاهای شهری؛ شهرهای جدید؛ تعاملات اجتماعی