دموکراسی، آزادی و سکولاریسم در اندیشه امام خمینی (ره)

سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)

مقاله 4، دوره 2، شماره 6، دی 1394، صفحه 59-73   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

زهرا صداقتی نیا¹؛ محمد قدرتی²؛ مقصود رنجبر^{* 3}

¹کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

²کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

³استادیار، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

چکیده

این مقاله در راستای توصیف و تبیین اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) و به منظور آشنایی با جریانهای آزادی، دموکراسی و سکولاریسم در اندیشه امام خمینی به نگارش در آمده است. بی گمان اندیشه امام ،جامع و منسجم و منطقی است و اجزای آن دارای ارتباطی ارگانیک با یکدیگر است. مسئله توجه به توسعه سیاسی به عنوان یکی از راهکارهای رسیدن به جامعه نمونه مدّنظرامام (ره) بوده است. توجه به مردم سالاری و پذیرش نظر اکثریت در اندیشه حاکم بر نظام، امری پذیرفته شده شمرده می شود. بنیان گذار جمهوری اسلامی با بیان این مطلب که قصد تحمیل کردن چیزی برملت ندارد واسلام و پیامبراسلام (ص) نیز اجازه این کار را نداده اند، به شباهت احتمالی مردم سالاری مدّنظر خود با نمونه غربی اشاره کرده، تصریح می کند:«آن دموکراسی که ما می خواهیم به وجود آوریم، درغرب وجود ندارد.دموکراسی اسلام، کامل تر ازدموکراسی غرب است».مقوله آزادی نیز به عنوان حق اولیه بشر در این حکومت پذیرفته شده است. امام خمینی (ره) معتقد بود: «در اسلام آزادی هست برای همه طبقات. اساس بر آزادی و استقلال کشور است»؛ البته ایشان تصریح می کرد. که: «آزادی، در حدود قانون است،معنای آزادی این نیست که هر کس هر چه دلش می خواهد بگوید». جمهوری اسلامی،حکومتی بر پایه آزادی و مردم سالاری در چهارچوب اسلام است.در جریان فکری سکولاریسم ،پیروان این بینش، بر این پندارند که دین و هر چیزی که جنبه قداست و معنویت دارد، باید از روابط و فعالیتهای اجتماعی بر کنار باشد. بنابراین پندار، دین، منحصر و محدود در امور فردی است و با مقوله های سیاست و اجتماع ناسازگار است.ریشـه و اساس این تفکر را باید در موضع گیریهای مغرب زمین در مقابل دین جستجو کرد.

کلیدواژه‌ها

امام خمینی؛ اندیشه سیاسی؛ آزادی؛ دموکراسی؛ حکومت اسلامی؛ سکولاریسم

مراجع

1. قرآن کریم
2. ابن منظور، جمال الدین بن مکرم، لسان العرب، قم، نشر ادب حوزه،1405.
3. اردبیلی، احمد، زبده البیان فی احکام القرآن، موسسه النشرالاسلامی، قم، 1403ق.
4. انصاری، مرتضی، المکاسب لجنه تحقیق تراثنا الشیخ الاعظم، ناشر مجمع الفکر الاسلامی، 1415
5. ایرانمنش، جلال، «اعانه ظالمین»، مجله تخصصی فقه و مبانی حقوق "دانشگاه آزاد بابل"،شماره7، بی تا.
6. بجنوردی، حسن، القواعد الفقهیه، قم، نشرالهادی،1419 ق.
7. بلیغ، ناصر، دستور العمل برنامه­سازی در رادیو و تلوزیون انگلستان، تهران، تحقیق و توسعه صدا،1380ش.
8. ترکاشوند، علی اصغر، الگوی هنجاری رسانه ملی از دیدگاه رهبران جمهوری اسلامی ایران، تهران، دانشگاه امام صادق (ع)، 1389.
9. جناتی، محمد ابراهیم، ادوار فقه و کیفیت بیان آن، تهران، انتشارات کیهان، 1374.
10. حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، بیروت، داراحیاء التراث العربی، 1403ق.
11. خمینی، روح الله، المکاسب المحرمه، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی 1385.
12. خمینی، روح الله، تحریرالوسیله، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی،1385.
13. خمینی، روح الله، صحیفه نور، بی جا، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
14. خوئی، ابوالقاسم، مصباح الفقاهة فی المعاملات، قم، اسماعیلیان، 1403ق.
15. طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الامامیه، بی جا،المکتبه المرتضویه لاحیاء الآثارالجعفریه،1387ق.
16. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، قم، مکتب نشرالثقافه الاسلامیه، ق1408.

 

1. فخار طوسی، جواد، پژوهشی فقهی در خبر وخبر گزارشی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1385ش.
2. فیض الاسلام، علی نقی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، مولف، تهران،1384ش.
3. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، نرم افزارجامع التفاسیر، موسسه نور.
4. معتمد نژاد، کاظم، روزنامه نگاری، تهران، سپهر، 1368ش.
5. نایینی، محمد حسین، المکاسب و البیع، قم، موسسه النشرالاسلامی، 1407 ق.