مطالعه اثر کمپوست و تنش شوری بر رشد گیاه‌چه و صفات زایشی گندم (رقم سیوند)

اکوفیزیولوژی و فیتوشیمی گیاهان دارویی و معطر

مقاله 8، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 116، اردیبهشت 1395، صفحه 77-100   

نوع مقاله: مقاله تحقیقاتی

چکیده

     به منظور مطالعه اثر کمپوست و تنش شوری بر رشد گیاه­چه و صفات زایشی گندم (رقم سیوند) آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل با طرح پایه کاملا" تصادفی با شش تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد (طول جغرافیایی ′17˚59 و عرض جغرافیایی ′29˚36) در سال زراعی 93-1392 اجرا گردید. عوامل آزمایش شامل کمپوست در چهار سطح (0، 3، 6 و 9 درصد وزنی خاک گلدان) و تنش شوری حاصل از کلرید سدیم در چهار سطح (0، 5، 10 و 15 دسی­زیمنس بر متر) بود. سه تکرار جهت اندازه­گیری خصوصیات گیاه­چه و سه تکرار دیگر برای اندازه­گیری صفات زایشی در مرحله رسیدگی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر کمپوست (جز وزن دانه) و تنش شوری بر تمام صفات گیاه­چه و صفات زایشی معنی­دار بود. ولی اثر متقابل دو عامل تنها بر ارتفاع گیاه­چه، سطح برگ گیاه­چه، تعداد دانه در گیاه، وزن دانه و بیوماس گیاه معنی­دار بود. مقایسه میانگین­ها تاثیر مثبت کمپوست بر تمام صفات را نشان داد. بیشترین ارتفاع گیاه­چه (1/28 سانتی­متر)، وزن تازه گیاه­چه (867/0 گرم)، وزن خشک گیاه­چه (139/0 گرم)، و سطح برگ گیاه­چه (6/21 سانتی­متر مربع) در کمپوست 9 درصد و بیشترین ارتفاع گیاه (6/56 سانتی­متر)، طول سنبله (3/7 سانتی­متر)، تعداد دانه در گیاه (4/28 دانه)، عملکرد دانه در گیاه (99/0 گرم) و بیوماس گیاه (14/2 گرم) در کمپوست 6 درصد به دست آمد. تنش شوری بر تمام صفات تاثیر منفی داشت و بیشترین کاهش در شوری 10 و 15 دسی­زیمنس بر متر مشاهده شد. مقایسه میانگین صفاتی که تحت تاثیر اثر متقابل دو عامل قرار گرفته بودند نشان داد که کمپوست سبب تعدیل اثرات منفی تنش شوری شده است زیرا کاهش مقادیر صفات در سطوح بالاتر کمپوست کمتر بود

کلیدواژه‌ها

تنش شوری؛ صفات زایشی؛ کمپوست؛ گیاه‌چه