تأثیر آموزش مهارت‏های زندگی بر سازگاری و کاهش تعلل‏ ورزی دانش‏آموزان دختر پایه اوّل مقطع متوسطه ناحیه 2 تبریز

زن و مطالعات خانواده

مقاله 4، دوره 9، شماره 31، خرداد 1395، صفحه 57-79   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

حوریه اصغری هروی¹؛ بهرام اصل فتاحی^{* 2}

¹کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی،تبریز،ایران

²استادیار گروه روانشناسی، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر،ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیرآموزش مهارت‌های زندگی برسازگاری و کاهش تعلل‌ورزی دانش‌آموزان دختر پایه اوّل متوسطه دوره دوّم ناحیه 2 تبریز می‌باشد. روش تحقیق این پژوهش نیمه‌ آزمایشی است. جامعه آماری، دانش‌آموزان دختر پایه اوّل متوسطه دوره دوّم ناحیه 2 شهر تبریز را که در سال تحصیلی 94-93 به تحصیل اشتغال داشتند و به تعداد 1024 نفر بودند، شامل می‌شود. حجم نمونه نیز 70 نفر دانش‌آموز از جامعه مذکور می‌باشد که برای انتخاب آن‌ها از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای استفاده شده است. این افراد به‌طور تصادفی به دو گروه 35 نفره آزمایش و کنترل تقسیم شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسش‌نامه سازگاری دانش‌آموزان دبیرستانی سینها وسینک و پرسش‌نامه تعلل‌ورزی تاکمن استفاده شده است. با توجه به این‌که طرح پژوهش از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل است، پس از انتخاب تصادفی  گروه‌های آزمایشی و کنترل، مداخله آزمایشی (آموزش مهارت‌های زندگی) بر روی گروه آزمایش به مدت 10 جلسه‌ی 90 دقیقه‌ای (2 جلسه در هفته) اجرا گردید و پس از اتمام برنامه آموزشی از هر دو گروه پس‌آزمون به عمل آمد. نتایج تحقیق نشان داد که آموزش مهارت‌های زندگی باعث افزایش انواع سازگاری (اعم از سازگاری کلّی، اجتماعی، عاطفی و آموزشی) وکاهش تعلل‌ورزی دانش‌آموزان گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه شده است (05/0 P<).

کلیدواژه‌ها

مهارت‌های زندگی؛ سازگاری؛ تعلل‌ورزی

مراجع

آقازاده، ن. (1393). بررسی تأثیر آموزش مهارت خودکنترلی بر سهل‌انگاری و عزّت‌نفس دانش‌آموزان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی تبریز.

احدی، ب، میرزایی، پ، نریمانی، م و ابولقاسمی، ع. (1388). تأثیر آموزش حل مسئله اجتماعی برسازگاری اجتماعی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان کمرو. مجله کودکان استثنایی. شماره 33(علمی- پژوهشی) از 193 تا 202

بهزادی، ف. (1393). اثربخشی آموزش مهارت‌های زندگی بر سازگاری و کاهش علایم افسردگی در دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.

توزنده جانی، ح، صدیقی، ک، نجات، ح و کمال‌پور، ن. (1386). اثربخشی نسبی آموزش‌های شناختی- رفتاری عزّت‌نفس بر سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان. فصلنامه پژوهش در برنامه‌ریزی درسی(دانش و پژوهش در علوم تربیتی- برنامه‌ریزی درسی). زمستان. 21(16):56-41

خدایاری فرد، م،چشمه‌نوشی، می، رحیمی‌نژاد، ع و فراهانی، ح. (1390). اثربخشی آموزش مؤلفه‌های هوش هیجانی بر سازگاری اجتماعی و صمیمیت اجتماعی. مجله روان‌شناسی: زمستان. شماره 60. 368-353.

دُرتاج، ف، مصائبی، ا، اسدزاده و ح. (1388). تأثیر آموزش مدیریت خشم بر پرخاشگری و سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان پسر 12-15 ساله. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی. زمستان 1388

ساجدی، س، آتش پور، ح، کامکار، م و صمصام شریعت، م. (1388). تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر روابط بین‌فردی با عزّت‌نفس و ابراز وجود دختران نابینا، دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، سال یازدهم، شماره 39، بهار 1388.

سپهر، س. (1380) بررسی رابطه بین خلاقیت و سازگاری در بین دانشجویان دانشگاه آزاد. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران.

سربازپور، س. (1393). بررسی رابطه بین تاب‌آوری و عزّت‌نفس با اهمال‌کاری تحصیلی دانش‌آموزان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی تبریز.

سرمدی ‏سلطانی، و، زارعی‏ میانکلی، ف، سلیمی بجستانی، ح. (1392). اثربخشی آموزش‏ مهارت‏های‏ زندگی‏ بر‏بیان‏گری ‏و مطلوبیت‏ اجتماعی دانشجویان. روانشناسی‏تحولی. سال‏دهم. شماره37(علمی - پژوهشی). از 81 تا 89.

سینا رحیمی، س و سلیمانی‌نیا، ل. (1387). تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر افزایش مشارکت اجتماعی کودکان. مجله رفاه اجتماعی. شماره 30 31. از 313 تا 332.

شهنی ییلاق، م، مهرابی‏زاده هنرمند، م، حقیقی، ج و سلامتی، ع.  (1385). بررسیمیزانشیوعتعللوتاثیرآموزشمدیریتزمانومدیریترفتاربرکاهشآندربیننوجوانانشهراهواز. پایان نامه دکتری روانشناسی. دانشگاه شهید چمران اهواز.

عباسی، م، پیرانی، ذبیح؛ درگاهی، ش و  آقا ویردی نژاد، ش. (1393). ارتباط بین نارسایی‌شناختی و نارسایی‌هیجانی با تعلل‌ورزی تصمیم‌گیری در دانشجویان. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، دوره 14، شماره 10: 908- 898.

کرمی، ا.  (1388). آشنایی با آزمون‌سازی و آزمون‌های روانی. تهران: انتشارات سخن.

کلینکه، ک.. ال. (1380). مهارت‌های زندگی. ترجمه شهرام محمدخانی. تهران: انتشارات آگاه.

مظاهری، ا و همکاران. (1385). تأثیر آموزش گروهی عزّت‌نفس بر میزان سازگاری اجتماعی دانشجویان. مجله علمی- پژوهشی دانشگاه شاهد. سال سیزدهم. شماره 16. ص 49- 56.

ﻣﻘﺪس ﺑﻴﺎت، ﻣﺤﻤﺪ(1383). روانشناسی اهمالکاری و غلبه بر تعلل ورزیدن: نشر رشد.

موسوی، س. (1393). اثربخشی آموزش ابراز وجود در سازگاری اجتماعی و اضطراب اجتماعی دانش‌آموزان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی تبریز.

نجفی، م، بیگدلی، ا، دهشیری، غ، رحیمیان بوگر، ا و  طباطبایی، م. (1391). نقش مهارت‌های زندگی در پیش‌بینی سلامت روان دانش‌آموزان. فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی. شماره11(علمی- پژوهشی). از 101 تا 116.

یاسمی‏نژاد،پ، سیف، ع، گل محمدیان، م. (1390) . تأثیر آموزش مهارت های زندگی بر کاهش تعلل و افزایش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر. روانشناسیبالینیوشخصیت شماره 5 . از 25 تا 36.

Ashori A, Vakili Y, Bensaeeid S, Nouei Z. [Met cognitive beliefs and general health among college students]. Journal of Fundamentals of Mental Health. 2009; 11(1): 15-20 [Persian]

Babadogan, C. (2010). The impact of academic procrastination behaviors of the students in the certificate program in English language teaching on their learning modalities and academic avhievement. Journal of procardia social and Behavior seines, 2, 3263-3269.

Burka, J. and, B. & Yuen, Lenora M. (2008). Procrastination: why you do it, what to do about it now. Publishing by a member of the persons Books Group.

Cambridge international dictionary English (2000). Cambridge University. Priss. Privacy policy.

Deffenbacher, J, Oetting, E, Huff, M, and Thwaites, G (1991). Fifteen Month Follow-Up of social skills and Cognitive relazation approaches to general reduction. Journal of Counseling Psychology. 42(3)400-504.

Dewitte, S. ,Schouwenburg, H. (2002). Procrastination, temptation and incentives : the Straggle between the present and the future Procrastination and punctual. European Journal of  personality, 16,469.489.

Ferrari, J. R. (2000). Procrastination and attention: Factor analysis of attention deficit, boredomness, intelligence, self-esteem, and task delay frequency. Journal of Social Behavior and Personality, 15, 185-196.

Ferrari, J. R; O’ Callaghan, J; & New begin, I. (2005) .  prevalence of procrastination in   the united states , united Kingdom, and Australia: Arousal and avoidance delays among adults. North American Journal of psychology, 7 , 1 -6

Grasha, A. & Kirshenbaum, D.(1986). Adjustment and Competence: Conception and application, New York: west publishing company.

 Jeganna than, Bhoomikumar, Dahlblom, Kjerstin & Kullgren, Gunnar. (2014). Outcome of a school- based intervertion to promote life- skills tamong young people in cambodia. Asian Journal of psychiatry. Volome 9. June 2014, pages 78-84.

 O’Brien, W. K. (2002). Applying theTranstheoretical model to academic procrastination. Unpublished dissertation, university of Houston.

Roodbari, Zahra, Shahdipoor, Esmail, Saadati Ghale, Seyyed Hamid. (2013). The study of the effect life skill training on social development, emotional and social compatibility among first- grade female high school in neka city. India journal of Fundamental and Applied Life Sciences ISSN: 2231-6345(online).

Sadeghi, H. (2011). The study relationship between meta cognition deliefs and procrastination among students of Tabriz and Mohaghegh Ardabili universities. Journal of presidia- social and behavioral sciences, 30, 287-291.

Solomon, L. J; & Rothblum, E . D . (1984). Academic procrastination: frequency and cognitive behavioral correlates. Journal of counseling psychology, 31, 504 – 510.

Yadav, Pooja and Iqbal, Naved. (2009). Impact of life skill training on self- esteem, Adjustment and Empathy among Adolescents. Journal of the Indian Academy of psychology, October 2009, Vol.35, Special Issue, 61-70