تبیین خردمندی بر اساس هوش موفق و خودکارآمدی مقابله

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 4، دوره 13، شماره 49، مهر 1395، صفحه 43-55   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

رقیه قربانی^{* 1}؛ فرهاد خرمائی²

¹دانشجو دکترا

²استادیار

چکیده

هدف این پژوهش تبیین خردمندی بر اساس هوش موفق و خودکارآمدی مقابله بود. بدین منظور 320 نفر(193زن، 127مرد) از دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه شیراز در سال تحصیلی95-94 به روش تصادفی خوشه‎ای انتخاب شدند و مقیاس­های خودسنجی خردمندی وبستر (2003)، هوش موفق استرنبرگ و گریکورنکو (2002) و خودکارآمدی مقابله چسنی و دیگران (2006) را تکمیل کردند. داده‎های پژوهش با بهره‎گیری از روش مدل‎یابی معادلات ساختاری تحلیل شدند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که مدل پیشنهادی با داده­های پژوهش برازش مناسب دارد و اثر مستقیم هوش موفق بر خردمندی و خودکارآمدی مقابله و همچنین اثرخودکارآمدی مقابله بر خردمندی تأیید شد. این مدل همچنین نشان داد که خودکارآمدی مقابله نقش واسطه بین هوش موفق و خردمندی دارد. این نتایج نشان می‎دهد که هوش موفق با افزایش باورهای خودکارآمدی در مقابله با رویدادهای تنیدگی‎زا به افزایش خردمندی در دانشجویان منجر می‎شود. بر اساس نتایج این پژوهش پیشنهاد می­شود در محیط‌های آموزشی به جای  هوش­ سنتی بر آموزش هوش موفق تاکید شود تا از طریق ایجاد محیط‎های آموزشی غنی با افزایش باورهای خودکارآمدی مقابله بتوان افراد خردمند را وارد بازار کار و جامعه کرد.

کلیدواژه‌ها

خردمندی؛ هوش موفق؛ خودکارآمدی مقابله

مراجع

چراغی، ف. (1394). مفهوم‌سازی خردمندی در جامعه ایران. پایان‌نامه دکتری، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی­دانشگاه خوارزمی، تهران.

حسن‌نیا، س. و فولادچنگ، م. (1394). رابطه بین ادراک محیط یادگیری و فرسودگی تحصیلی از طریق واسطه‌گری ذهن آگاهی. روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 12(45)،73-61.

حسین‎زاده، ع.، عزیزی، م. و توکلی، ح. (1393). حمایت اجتماعی و رضایت از زندگی در نوجوانان: نقش واسطه‌ای خودکارآمدی و رضایت از خود. روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 11(41)، 114-103.

طیموری‌فرد، ع و فولادچنگ، م. (1391). نقش فراشناخت، هوش و خودکارآمدی در پیشرفت تحصیلی دانش‎آموزان. مطالعات آموزش و یادگیری، 4 (2)، 135-117.

نگهبان‌سلامی، م. (1392). تأثیر آموزش هوش موفق بر تفکر انتقادی، خودکارآمدی و عملکرد تحصیلی دانش‎آموزان. پایان‌نامه دکتری، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه خوارزمی، تهران.

نگهبان‌سلامی، م.، فرزاد، و. و صرامی، غ. (1392). بررسی ساختار عاملی، روایی و پایایی پرسشنامه هوش موفق. اندازه‎گیری تربیتی، 5 (15)،14-2.

Ardelt, M. (2003). Empirical assessment of a three-dimensional wisdom scale. Research on Aging, 25(3), 275-324.

Ardelt, M. (2005). How wise people cope with crises and obstacles in life. Revision:Consciousness and Transformation, 28(1), 7-19.

Baltes, P. B., Gluck, J., & Kunzmann, U. (2002). Wisdom: Its structure and function in regulating successful life span development. In C. R. Snyder & S. J. Lopez (Eds.), Positive psychology, (pp. 327­-347). Oxford: Oxford University Press.

Baltes, P. B., Gluck, J., & Kunzmann, U. (2002). Wisdom: Its structure and function in regulating successful life span development. In C. R. Snyder & S. J. Lopez (Eds.), Positive psychology, (pp. 327­-347). Oxford: Oxford University Press.

Baltes, P. B. (2004). Wisdom: The orchestration of mind and virtue. Berlin: Max Planck Institute for Human Development.

Baltes, P. B., Staudinger, U. M., Maercker, A., & Smith, J. (1995). People nominated as wise: A comparative study of wisdom-related knowledge. Psychology and Aging, 10, 155-166.

Baltes, P. B., & Staudinger, U. M. (1993). The search for a psychology of wisdom. Current Directions in Psychological Science, 2, 75-80.

Baltes, P. B., & Staudinger, U. M. (2000). Wisdom: A metaheuristic (pragmatic) to rchestrate mind and virtue toward excellence. American Psychologist, 55 (1), 122-136.

Baltes, P. B., Dittmann-Kohli, F., & Dixon, R. A. (1984). New perspectives on the development of intelligence in adulthood: Toward a dual-process conception and a model of selective optimization with compensation. In P. B. Baltes & O. G. Brim (Eds.). Life-span development and behavior (pp. 33-76). New York: Academic Press.

Bandura, A. (1997). Self-efficacy: toward a unifying theory of behavior change. Psychological Review, 84, 191-215.

Bandura, A. (1999). Social cognitive theory: A genetic perspective. Social Psychology, 2, 21-41.

Cantor, N., & Kihlstrom, J. F. (1995). Social intelligence: The cognitive bases of personality. Personality and Social Psychology, 6, 2-32.

Chan, D. W. (2008).Teacher sef efficacy among Chinese secondary school teachers in Hong Kong. Experi-mental Educational Psychology, 28, 735-746.

Chesney, M. A., Neilands, T. B., Chambers, D. B., Taylor, J. M., & Folkman, S. (2006). A validity and reliability study of the coping self-efficacy scale. British Health Psychology, 11, 421- 437.

Diseth, A., Meland, E., & Breidablik, H. (2014). Self-beliefs among students: Grade level and gender differences in self-esteem, self-efficacy and implicit theories of intelligence. Learning and Individual Differences, 35, 1-8.

Gilmore, A. L. (2014). A Cultural Examination of Hardiness: Associations with Self-Esteem, Wisdom, Hope, and Coping-Efficacy. (doctoral dissertation) University Honors Program Thseses.

Glück, J., König, S., Naschenweng, K., Redzanowski, U., Dorner, L., & Straber, I. (2013). How to measure wisdom: content, reliability, and validity of five measures. Personality Science and Individual Differences, 4 (405), 2-13.

Greene, J. A., & Brown, S. C. (2009). The wisdom development scale: Further validity investigations. International Aging & Human Development, 68 (4), 289-320.

Klin, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling (3rd Ed), New York, London: Guilford Press.

Kunzmann, U., & Baltes, P. B. (2005). The psychology of wisdom: Theoretical and empirical challenges. In R. J. Sternberg & J. Jordan (Eds), A handbook of wisdom: Psychological perspectives, (pp.110 - 135). New York: Cambridge University Press.

Latvia, R. (2013). Factors of resilience wisdom and self efficacy as positive resources of leaders in sample of latvian. Problem Psychology ,5, 96-107.

Nezhad Haji, F., & Noruzi, M. (2012). A study on the relationships between wisdom cultural and employees’general selfefficacy among employees in Islamic Azad University. Arabian Journal of Business and Management, 1, 79 - 87.

Nicholls, A. R., Polman, R. C., Levy, A. R., & Borkoles, E. (2010). The mediating role of coping: A cross-sectional analysis of the relationship between coping self-efficacy and coping effecti-veness among athletes. Stress Management, 17(3), 181-192.

Sandler, N. L., Tein, J., Mehta, P., Wolchik, S., & Agers, T. (2000). Coping efficacy and psycho-logical problems of children of divorce. Child Development, 71(4), 1099-1118.

Shedlock, D. J. (1998).Wisdom: assessment, development, and correlates. Unpublished dissertation. Faculty of the Graduate School of Cornell University.

Smith, J., & Baltes, P. B. (1990). Wisdom-related knowledge: Age/cohort differences in response to life-planning problems. Developmental Psy-chology, 26(3), 494-505.

Staudinger, U. M., & Pasupathi, M. (2003). Correlates of wisdom-related performance in adolescence and adulthood: Age-graded differences in adolescence and adulthood: Age-graded differences in “paths” toward desirable development. Research on Adolescence, 13, 239-268.

Staudinger, U. M., & Gluck, J. (2011). Intelligence and wisdom. In R. J. Sternberg & S. B. Kaufman(Eds.), The Cambridge handbook of wisdom, (PP. 827-846). New York: Cambridge University Press.

Staudinger, U. M. (2001). Life reflection: A social-cognitive analysis of life review. Review of General Psychology Special Issue: Auto-biographical Memory, 5, 148-160.

Staudinger, U. M., Lopez, D.F., & Baltes, P. B. (1997). The psychometric location of wisdom-related performance: Intelligence, personality, and more? Personality and Social Psychology Bulletin, 23, 1200-1214.

Sternberg, R. J. (1998).A balance theory of wisdom. Review of General Psychology,2, 347-365.

Sternberg, R. J., Kaufman, J. A., & Grigorenko, E. L. (2007). Intelligence applied (Eds.). New York: Cambridge University Press.

Sternberg, R. J. (1999). The theory of successful intellige-nce. Review of General Psychology, 3, 292-316.

Sternberg, R. J. (2001). Why schools should teach for wisdom: The balance theory of wisdom in edu-cational settings. Educational Psychologist. Special Issue: Teaching for Wisdom, 36(4), 227-245.

Sternberg, R. J. (2003). WICS: A model for leadership in organizations. Academy of Management Lea-rning & Education, 2, 386-401.

Sternberg, R. J. (2008). Applying psychological theories to educational practice. American Research, 45(1), 150-165.

Sternberg, R. J., & Grigorenko, E. (2004). Suc-cessful intelligence in the classroom. Theory into Practice, 43, 274-280.

Sternberg, R. J., & Grigorenko, E. L. (2002). Dynamic testing. New York: Cambridge University Press.

Walsh, R., & Reams, J. (2015). Studies of Wisdom: A special issue of integral review. Integral Review, 11(2), 1-6.

 

Webster, J. D. (2007). Measuring the character strength of wisdom. Aging and Human, 65, 163-183.

Webster, J. D. (2003). An exploratory analysis of a self-assessed wisdom scale. Adult Development, 10 (1), 13-22.

Williams, P. B. (2016). The relationship between mental and somatic practices and wisdom. Retrieved February 2016, from http://dx.doi.org/ 10.1371/journal. pone. 0149369.