بررسی قلندریات سنایی از لحاظ محتوا

تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)

مقاله 3، دوره 8، شماره 29، آذر 1395، صفحه 87-102   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

علی عباس علیزاده¹؛ علی محمد موذنی²

¹استادیار، دانشگاه فسا،فسا، ایران.

²استاد، دانشگاه تهران ،تهران، ایران.

چکیده

شعر قلندری بیانگر آخرین مرحلة تکامل احوال صوفیانه و اوج بیان اندیشه­های ایشان در زبان هنر است.
بی­شک تنها راه شناخت تکامل احوال عارفان، تغییرات زبانی و محتوایی افکار ایشان خواهد بود. سنایی نیز همچون بسیاری از موارد دیگر آغازگر نشر این مفهوم در عرصة شعر بوده است.
زبان و اندیشۀ سنایی در عرصۀ قلندریات رنگ و بویی دیگر می­گیرد، زبانی بی­پروا با اندیشه­های نامتعارف که گویی کوششی است در جهت رسیدن به اخلاص.در این مقاله برآنیم تا به بررسی قلندریات سنایی از لحاظ محتوا بپردازیم.

کلیدواژه‌ها

سنایی؛ قلندریات؛ ملامتیه؛ کفر؛ خرابات

مراجع

1. قرآن کریم، ترجمه­ی فولادوند.
2. انصاری، قاسم، 1370، پنج متن در قلندری، یغما، یادنامه یغما.
3. انصاری، قاسم ،1370، قلندرنامه_ای منظوم، کلک ، شماره 14و 15.
4. برومند ، جواد، 1385 ،ریشه یابی و اشتقاق واژۀ قلندر، مجله ی مطالعات ایرانی مرکز تحقیقات فرهنگ و زبان های ایرانی ، دانشگاه شهید باهنر کرمان ، سال پنجم ، شماره دهم.
5. تبریزی، محمد حسین بن خلف، 1361 ، برهان قاطع، ج سوم، تهران : امیرکبیر.
6. تهانوی ، محمد علی،1996م ، کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم،بیروت.
7. خرمشاهی، بهاالدین، 1364،حافظ و ملامتیگری، کیهان فرهنگی، شماره 24.
8. دهخدا ، علی اکبر،1377، ج11،چ2،تهران:دانشگاه تهران.
9. زرین کوب،عبدالحسین،1380،ارزش میراث صوفیه،چ دهم، تهران: امیرکبیر.
10. زرین کوب، عبد الحسین ، 1380 ، جستجو در تصوف، چ 1، تهران.
11. سجادی، جعفر،1383، فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، چ7، تهران: طهوری.
12. سلمی، ابوعبدالرحمان ، 1364 ، رساله الملامتیه، قسم الثانی، مصر.
13. سمنانی، علاالدوله، 1366، رساله در تصوف، مصحح: قاسم انصاری، شماره 12.
14. سنایی، مجدود بن آدم،1380 ، دیوان ، تصحیح محمد تقی مدرس رضوی، چاپ 1تهران ، سنایی.
15. سهروردی، اسماعیل بن عبدالمومن اصفهانی، 1386 ، عوارف المعارف ، تصحیح قاسم انصاری ، چ 3 ، تهران.
16. شفیعی کدکنی، محمد رضا، 1386 ، قلندریه در تاریخ ، چ 6، تهران : سخن.
17. شفیعی کدکنی، محمد رضا، 1393، در اقلیم روشنایی، چاپ هشتم، نشر آگه.
18. شمیسا، سیروس،1381، شاهد بازی در ادبیات فارسی، چ 1، تهران: فردوس.
19. صراف ،مرتضی ،1350 ،آیین قلندری، ارمغان ، دوره چهلم ، شماره1.
20. عطار، محمد بن ابراهیم ، 1389 ، مختار نامه، تصحیح محمد رضا شفیعی کدکنی،چ 1، تهران : سخن.
21. فروزانفر، بدیع الزمان، 1355، خلاصه­ی مثنوی، انتشارات دانشگاه سپاهیان انقلاب ایران.
22. معدن کن،معصومه،1384، بساط قلندر،چ دوم ،تبریز:آیدین.
23. معدن کن،معصومه،1377،نگاهی به دنیای خاقانی، چ سوم،تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
24. معین، محمد،1379،فرهنگ فارسی،ج 5،چ پانزدهم، انتشارات امیرکبیر.